Nikotyna

Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10

Nikotyna – alkaloid naturalnie występujący w przyrodzie m.in. w tytoniu, który uprawiany jest do produkcji wyrobów tytoniowych oraz innych roślinach psiankowatych. Mechanizm działania nikotyny polega na pobudzaniu układu nerwowego, a dokładnie drażnienia receptorów nikotynowych, które występują u każdego człowieka. Osoba paląca papierosy przyzwyczaja się do efektów działania nikotyny, takich jak pobudzenie, zwiększona uwaga i aby osiągnąć ponownie ten stan musi zapalić kolejnego papierosa. Tak dochodzi do uzależnienia. Nikotyna pobudza również wydzielanie adrenaliny co skutkuje rozszerzeniem źrenic, zmniejszeniem apetytu i odczuwania bólu oraz zwiększeniem częstotliwości rytmu serca. W farmacji stosowana w leczeniu uzależnienia od wyrobów nikotynowych. Leczenie za pomocą takich preparatów nazywane jest nikotynową terapią zastępczą (NTZ).

Nikotyna dostępna jest w postaci pastylek/tabletek do ssania, gum do żucia, plastrów (system transdermalny) oraz aerozolu do stosowania w jamie ustnej. Stosując preparaty z czystą nikotyną, unikamy wielu szkodliwych substancji występujących w dymie papierosowym jednocześnie ograniczając objawy abstynencyjne. Ponadto stosując je w sposób przemyślany i regularny zmniejszamy ilość nikotyny dostarczaną do organizmu.

Możliwe działania niepożądane: zależą od dawki nikotyny występującej w przyjmowanym preparacie oraz jego postaci. Podana doustnie może powodować podrażnienie jamy ustnej i gardła, zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, ból głowy, kaszel. W przypadku podania na skórę mogą dodatkowo wystąpić reakcje skórne takie jak wysypka, pokrzywka, świąd.

Uwaga: Należy pamiętać, że wiele z występujących objawów (m.in. frustracja, pogorszenie nastroju, problemy z koncentracją, zwiększone łaknienie) podczas stosowania preparatów z nikotyną może być związana z rzucaniem nałogu i ze zmniejszoną ilością przyjmowanej nikotyny.