Górne drogi oddechowe

Publikacje związane z przeziębieniem i innymi infekcjami górnych dróg oddechowych

Wykazy leków

• Szczepionki przeciw grypie
• Szczepionki przeciw koronawirusowi COVID-19

Czym jest przeziębienie?

Przeziębienie jest konwencjonalnym określeniem łagodnej choroby górnych dróg oddechowych, której charakterystycznymi objawami są zatkany nos, kichanie, ból gardła i kaszel. Jest to infekcja wirusowa, najczęściej wywołana przez rinowirusy, ale może być również spowodowana przez koronawirusy, wirus RSV, adenowirusy, enterowirusy oraz szereg innych mikrobów.

Przyczyny i epidemiologia

Przeziębienie to zakaźna choroba, którą łatwo zarazić się w większych skupiskach i zamkniętych pomieszczeniach. Wirusy odpowiedzialne za przeziębienie rozprzestrzeniają się drogą kropelkową. Występowanie przeziębienia wykazuje wyraźną sezonowość. W rejonach o umiarkowanym klimacie na półkuli północnej częstotliwość infekcji dróg oddechowych gwałtownie wzrasta jesienią, utrzymuje się na dość wysokim poziomie przez całą zimę i ponownie spada na wiosnę.

Objawy i leczenie

Objawy przeziębienia, takie jak kaszel, katar, ból gardła i ogólne osłabienie, zwykle utrzymują się kilka dni. Na przeziębienie dostępnych jest szereg preparatów bez recepty, w tym leków przeciwwirusowych. Leczenie warto uzupełnić domowymi sposobami, jednak nie można stosować antybiotyku.

Zapobieganie i profilaktyka

Istnieją sposoby pozwalające zminimalizować ryzyko infekcji: unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi, picia ze wspólnej butelki, używania tych samych sztućców, itd.; w okresie wzmożonego zachorowania unikanie dużych skupisk ludzkich; dbanie o higienę, dokładne mycie rąk; unikanie wychłodzenia, przemoczenia ubrań i ciała; wzmacnianie odporności organizmu lekami immunostymulującymi.

Kiedy udać się do lekarza?

Jeżeli objawy przeziębienia utrzymują się dłużej niż kilka dni, nasilają się lub pojawiają się dodatkowe objawy, takie jak wysoka gorączka, silny ból głowy, ból ucha, trudności z oddychaniem, warto skonsultować się z lekarzem.

Choroby powiązane z przeziębieniem

Kaszel – jest jednym z najczęściej zgłaszanych objawów w ambulatoryjnej opiece medycznej. Jest to odruch, który oczyszcza drogi oddechowe, gdy fizjologiczny układ rzęskowy jest niewydolny lub jego funkcja jest upośledzona. W zależności od długości trwania, kaszel dzieli się na ostry (trwający do 3 tygodni), podostry (3–8 tygodni), przewlekły (ponad 8 tygodni). Kaszel może być przyczyną wielu groźnych chorób, dlatego powinien być koniecznie zdiagnozowany, jeśli trwa dłużej niż 8 tygodni.

Domowe sposoby na kaszel, takie jak inhalacje, mogą przynieść ulgę w dolegliwościach związanych z kaszlem. Pamiętaj jednak, że każdy rodzaj kaszlu wymaga innego leczenia farmakologicznego.

Rodzaje kaszlu:

• Kaszel suchy, inaczej nazywany kaszlem nieproduktywnym, jest rodzajem kaszlu, który nie wydala śluzu ani plwociny. Jest to często irytujący kaszel, który może prowadzić do bólu w klatce piersiowej i innych problemów.
• Kaszel mokry, znany również jako kaszel produktywny, jest rodzajem kaszlu, który wydala śluz lub plwocinę z dróg oddechowych. Ten rodzaj kaszlu jest często związany z infekcjami dróg oddechowych, takimi jak przeziębienie lub grypa.
• Kaszel szczekający jest ostry, głośny i suchy kaszel, który często jest związany z zapaleniem krtani i tchawicy. Jest to typ kaszlu często spotykany u dzieci z krupem.

Ból mięśni – jest niespecyficznym objawem i przyczyn bólu mięśni jest cała masa. Może on być konsekwencją nadmiernego przeciążenia organizmu na przykład wysiłkiem fizycznym, jak również wiązać się z wieloma różnymi patologiami toczącymi się w obrębie organizmu. Bóle mięśni mogą wynikać z rozmaitych przyczyn, od błahych do poważnych. Bólami mięśniowymi może objawiać się zwykłe przeziębienie, czy grypa, ale też cięższe schorzenia, takie jak np. borelioza, zaburzenia pracy tarczycy, czy reumatoidalne zapalenie stawów.

Katar, inaczej nieżyt nosa, to stan zapalny błony śluzowej nosa. Katar jest jedną z reakcji obronnych organizmu na atakujące go wirusy, alergeny lub bakterie, a usuwanie powstającej wydzieliny usuwa je z organizmu. Katar może mieć podłoże wirusowe – infekcja wirusowa (przeziębienie) lub bakteryjne – w związku z infekcją bakteryjną.

Choroby zatok

Zatoki to przestrzenie, które w warunkach fizjologicznych wypełnione są powietrzem i mają kontakt z jamą nosową. Do zatok przynosowych należą: zatoki czołowe, szczękowe, komórki sitowe oraz zatoka klinowa. Wśród chorób zatok najbardziej znanym schorzeniem jest zapalenie ostre bądź przewlekłe – w zależności od czasu trwania dolegliwości. Inne stany chorobowe, jakie mogą rozwinąć się w zatokach to: polipy, torbiele, nowotwory oraz grzybica.

• Zapalenie zatok przynosowych – choroba zatok, której objawami są: niedrożność nosa, wydzielina z nosa (katar lub spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła), ból lub uczucie rozpierania twarzy, upośledzenie lub utrata węchu. Ostre zapalenie zatok przynosowych jest częstą chorobą, zwykle jest spowodowane zakażeniem wirusowym (przeziębienie) i ustępuje samoistnie w ciągu 7–10 dni.
• Polipy zatok – niewielkie, miękkie guzki, które rosną na błonie śluzowej zatok. Mogą powodować kłopoty z oddychaniem przez nos oraz usuwanie wydzieliny, co prowadzi do problemów z węchem.
• Torbiele zatok – niewielkie, wypełnione płynem pęcherzyki, które mogą powstać w zatokach. Mogą powodować ból i dyskomfort.
• Nowotwory zatok – mogą być zarówno łagodne, jak i złośliwe. Mogą powodować ból, krwawienia z nosa, a nawet zmiany w wyglądzie twarzy.
• Grzybica zatok – jest rzadkim schorzeniem, które może wystąpić u osób z osłabionym układem odpornościowym. Objawy mogą obejmować ból, obrzęk twarzy i wydzielanie z nosa.

Objawy chorób zatok

Bez względu na przyczynę dominuje ból zlokalizowany w okolicy zatok, który może promieniować w inne okolice twarzy. Charakterystyczny dla chorób zatok jest także wyciek z nosa, jego niedrożność i zaburzenia węchu.

Leczenie chorób zatok

Leczenie chorób zatok zależy od przyczyny i może obejmować leki przeciwbólowe, antybiotyki, sterydy, a nawet chirurgię. W przypadku zapalenia zatok, w leczeniu stosuje się płukanie nosa 0,9% roztworem NaCl oraz leki objawowe – paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa.

Zakażenie wirusem RSV

Wirus RSV: Jest to wirus powodujący sezonowe zakażenia dróg oddechowych, szczególnie niebezpieczne dla niemowląt i małych dzieci poniżej 2. roku życia. U większości dzieci starszych i osób dorosłych objawy przypominają zakażenie górnych dróg oddechowych, takie jak nieżyt nosa, kaszel, stan zapalny gardła i gorączka. U niemowląt jednak może być przyczyną hospitalizacji

RSV przenosi się drogą kropelkową, np. przez kaszel i kichanie, a także przez kontakt z zakażonymi powierzchniami jak klamki czy zabawki.

Leczenie RSV

W Polsce, w leczeniu zakażeń wirusem RSV (syncytialny wirus oddechowy), stosuje się różne metody, ale nie ma specyficznych leków przeciwko wirusowi RSV. Leczenie jest głównie objawowe i może obejmować leki obniżające gorączkę, syropy łagodzące kaszel i ból gardła, inhalacje i nebulizacje.

Jednakże, istnieje szczepionka przeciw RSV. Szczepionka ta zawiera swoisty antygen szczepionki przeciw syncytialnemu wirusowi oddechowemu (RSV) – RSVPreF3, to rekombinowana glikoproteina F syncytialnego wirusa oddechowego stabilizowana w konformacji przedfuzyjnej, wytwarzana w komórkach jajnika chomika chińskiego metodą rekombinacji DNA. Szczepionka wzmacnia swoistą dla antygenu komórkową odpowiedź immunologiczną oraz odpowiedź przeciwciał neutralizujących.

Warto zauważyć, że szczepionka jest zalecana dla osób w wieku 60 lat i starszych w celu zapobiegania chorobie dolnych dróg oddechowych wywoływanej przez syncytialny wirus oddechowy (RSV).

Grypa

Grypa to ostra choroba zakaźna układu oddechowego, wywołana zakażeniem wirusem grypy. Jest jedną z najczęstszych chorób zakaźnych, dotyka osoby na całym globie i w każdym wieku. Przenosi się drogą kropelkową.

Objawy grypy objawiają się nagłym wzrostem temperatury, bólem mięśni, uczuciem zmęczenia, kaszlem i bólem gardła. Chory zaczyna zarażać, zanim jeszcze wystąpią u niego pierwsze objawy. Od momentu zakażenia, do wystąpienia pierwszych dolegliwości upływa od 24 do 72 godzin.

Wirusy grypy cechują się dużą zmiennością genetyczną. Zmieniają swoją strukturę, przez co każdego roku stanowią nowe wyzwanie dla układu odpornościowego człowieka. Co kilkadziesiąt lat mutacja doprowadza do powstania szczepów, które stanowią duże zagrożenie dla człowieka.

Leczenie grypy to przede wszystkim leczenie objawowe, leczenie przeciwwirusowe. Istnieją również szczepionki przeciw grypie.

Jak sprawdzić na co chorujemy – czy jest to COVID, RSV, grypa, czy jest to zwykłe przeziębienie ?

Rozróżnienie między COVID-19, grypą, RSV i zwykłym przeziębieniem może być trudne, ponieważ te choroby mogą wywoływać podobne objawy.

1. Przeziębienie: Objawy narastają stopniowo i mogą obejmować ból gardła, katar, kaszel, kichanie, bóle mięśniowe i bóle głowy. Gorączka jest rzadka.
2. Grypa: Objawy pojawiają się nagle i mogą obejmować gorączkę, dreszcze, kaszel, ból gardła, katar lub zatkany nos, bóle mięśniowe i stawowe, bóle głowy, zmęczenie, a czasami wymioty i biegunkę.
3. COVID-19: Objawy mogą przypominać przeziębienie i obejmować ból gardła, ból głowy, zatkany nos, suchy kaszel, uczucie zmęczenia, bóle w dole pleców, dreszcze, gorączkę, oszołomienie, ból oczu, ból mięśni, brak apetytu, ból klatki piersiowej, powiększone węzły chłonne.
4. RSV (wirus syncytialny): Zakażenia RSV są typowe dla małych dzieci. Tym wirusem w przeciągu życia zakażamy się wszyscy. Wszyscy go przenoszą, ale po wielokrotnym kontakcie, nastolatki czy osoby dorosłe mają jedynie katar.

Aby potwierdzić, na którą z tych chorób chorujesz, możesz wykonać testy diagnostyczne, takie jak wymaz z nosogardła lub szybki test antygenowy. Istnieją również testy potrójne, które pozwalają sprawdzić, czy jesteś zakażony wirusem RSV, grypą lub COVID-19.

Niektóre substancje czynne stosowane w leczeniu chorób górnych dróg oddechowych

Leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne:

• Paracetamol: Podstawowy lek pierwszego wyboru w leczeniu bólu i gorączki. Charakteryzuje się wysokim profilem bezpieczeństwa przy zachowaniu zalecanych dawek. Działa poprzez hamowanie syntezy prostaglandyn w ośrodkowym układzie nerwowym. Może być stosowany u dzieci, kobiet w ciąży i osób starszych. Maksymalna dobowa dawka dla dorosłych to 4g. Szczególnie skuteczny w łagodzeniu bólu gardła i gorączki towarzyszącej przeziębieniu. Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu z innymi lekami zawierającymi paracetamol.
• Ibuprofen: Jeden z najbezpieczniejszych NLPZ, wykazuje silniejsze działanie przeciwzapalne niż paracetamol. Szczególnie skuteczny w leczeniu stanów zapalnych gardła. Hamuje syntezę prostaglandyn poprzez blokowanie enzymów COX-1 i COX-2. Zalecana dawka dobowa: 1200-2400mg, podzielona na 3-4 dawki. Może być stosowany u dzieci powyżej 3 miesiąca życia. Przeciwwskazany w trzecim trymestrze ciąży i przy chorobie wrzodowej żołądka.
• Kwas acetylosalicylowy: Klasyczny NLPZ o dodatkowym działaniu przeciwpłytkowym. Szczególnie skuteczny w leczeniu bólów i stanów zapalnych związanych z infekcjami wirusowymi. Nie należy stosować u dzieci poniżej 12 roku życia ze względu na ryzyko zespołu Reye’a. Typowa dawka przeciwbólowa: 500-1000mg co 4-6 godzin. Wykazuje synergistyczne działanie z paracetamolem w leczeniu bólu.
• Ketoprofen: Silny NLPZ o wszechstronnym działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Dostępny w różnych formach, w tym w postaci żelu do stosowania miejscowego na okolice gardła. Dawka dobowa: 100-200mg. Wykazuje szczególną skuteczność w leczeniu ostrych stanów zapalnych. Należy przyjmować w trakcie posiłku dla zmniejszenia ryzyka działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego.
• Diklofenak: Silny NLPZ o długotrwałym działaniu przeciwzapalnym. Skuteczny w leczeniu intensywnego bólu gardła i stanów zapalnych. Dostępny w formie tabletek, czopków i preparatów do stosowania miejscowego. Standardowa dawka: 75-150mg na dobę. Wymaga szczególnej ostrożności u pacjentów z chorobami układu krążenia.
• Naproksen: NLPZ o długim okresie półtrwania, co pozwala na rzadsze dawkowanie. Wykazuje silne działanie przeciwzapalne przy relatywnie niskim ryzyku działań niepożądanych. Dawka dobowa: 500-1000mg w 2 dawkach. Szczególnie skuteczny w leczeniu przewlekłych stanów zapalnych gardła i zatok.
• Metamizol: Lek o silnym działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Szczególnie skuteczny w leczeniu bólu o charakterze spastycznym. Dawka dobowa: 1000-4000mg. Wymaga zachowania ostrożności ze względu na ryzyko agranulocytozy. Nie zalecany w długotrwałej terapii.
• Deksketoprofen: Nowoczesny NLPZ o szybkim początku działania. Szczególnie skuteczny w leczeniu ostrego bólu. Dawka dobowa: 25-75mg. Wykazuje mniejsze ryzyko działań niepożądanych w porównaniu do tradycyjnych NLPZ. Może być stosowany w krótkotrwałej terapii intensywnego bólu gardła.

Na ból gardła:

• Amylometakrezol: Związek fenolowy o silnym działaniu odkażającym i przeciwdrobnoustrojowym. Skutecznie zwalcza bakterie Gram-dodatnie i grzyby. Często łączony z alkoholem dichlorobenzylowym w preparatach na ból gardła ze względu na synergiczne działanie przeciwdrobnoustrojowe.
• Alkohol dichlorobenzylowy: Alkohol aromatyczny działający poprzez denaturację białek drobnoustrojów. Wykazuje działanie odkażające i przeciwgrzybicze. Ma niską toksyczność przy stosowaniu miejscowym i dobrze uzupełnia działanie amylometakrezolu.
• Lewomentol: Naturalny izomer mentolu aktywujący receptory TRPM8 odpowiedzialne za odczuwanie zimna. Działa miejscowo znieczulająco, przeciwzapalnie i rozkurczająco na mięśnie gładkie. Zwiększa miejscowy przepływ krwi i przynosi uczucie ulgi.
• Chlorheksydyna: Szerokospektrowy antyseptyk o przedłużonym działaniu (do 12h). Szczególnie skuteczna przeciwko bakteriom Gram-dodatnim i biofilmowi bakteryjnemu. Wiąże się z błonami śluzowymi, zapewniając długotrwałą ochronę. Powszechnie stosowana w stomatologii.
• Flurbiprofen: Niesteroidowy lek przeciwzapalny hamujący enzymy COX-1 i COX-2. Charakteryzuje się dobrą biodostępnością przy podaniu miejscowym. Skutecznie zmniejsza ból i stan zapalny poprzez hamowanie syntezy prostaglandyn.
• Salicylan choliny: Pochodna kwasu salicylowego o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Wykazuje lepszą rozpuszczalność i wchłanianie niż kwas salicylowy. Działa łagodniej niż tradycyjne NLPZ.
• Benzydamina: Niesteroidowy lek przeciwzapalny z grupy indazoli. Wykazuje silne działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i antyseptyczne. Ma dodatkowe właściwości miejscowo znieczulające i przeciwobrzękowe. Dobrze penetruje przez błony śluzowe.
• Lidokaina: Amid kwasu dietyloaminooctowego działający jako środek miejscowo znieczulający. Blokuje kanały sodowe w neuronach, hamując przewodzenie bodźców bólowych. Charakteryzuje się szybkim początkiem działania.
• Benzokaina: Ester kwasu 4-aminobenzoesowego o działaniu miejscowo znieczulającym. Ma długotrwałe działanie i niską toksyczność. Słabo wchłania się do krwiobiegu, co zwiększa jej bezpieczeństwo.
• Chlorek cetylopirydyniowy: Czwartorzędowa sól amoniowa o silnym działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym. Skutecznie niszczy błony komórkowe drobnoustrojów. Wykazuje także właściwości przeciwwirusowe.
• Chlorchinaldol: Syntetyczny związek przeciwbakteryjny i przeciwgrzybiczy. Skuteczny w leczeniu infekcji błon śluzowych. Ma szerokie spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego i niską toksyczność.
• Heksylorezorcynol: Związek fenolowy o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwwirusowym i przeciwgrzybiczym. Wykazuje silne właściwości antyseptyczne. Szczególnie skuteczny w leczeniu infekcji jamy ustnej i gardła.

Na mokry kaszel (leki mukolityczne i wykrztuśne):

• Acetylocysteina: Potężny lek mukolityczny, który rozrywa wiązania dwusiarczkowe w mucynie, zmniejszając lepkość wydzieliny oskrzelowej. Dodatkowo wykazuje działanie przeciwutleniające i wspomaga produkcję glutationu. Dostępna w formie doustnej i do inhalacji. Standardowa dawka: 600mg raz dziennie lub 200mg 3 razy dziennie. Szczególnie skuteczna w leczeniu przewlekłego kaszlu z zalegającą wydzieliną.
• Erdosteina: Nowoczesny lek mukolityczny o złożonym mechanizmie działania. Zmniejsza lepkość śluzu poprzez modulację jego składu biochemicznego. Wykazuje dodatkowe działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające. Dawka dobowa: 600mg w 2-3 dawkach. Szczególnie skuteczna u palaczy i pacjentów z przewlekłymi chorobami płuc.
• Chlorowodorek bromheksyny: Klasyczny lek wykrztuśny o podwójnym mechanizmie działania – rozrzedza wydzielinę i stymuluje jej produkcję. Dawka standardowa: 8-16mg 3 razy dziennie. Może być stosowany u dzieci powyżej 2 roku życia. Szczególnie skuteczny w początkowej fazie infekcji.
• Ambroksol: Aktywny metabolit bromheksyny o silniejszym działaniu mukolitycznym. Stymuluje produkcję surfaktantu płucnego. Dawka dobowa: 30mg 3 razy dziennie. Dostępny w różnych formach, w tym do inhalacji. Wykazuje dodatkowe działanie przeciwkaszlowe i przeciwzapalne.
• Karbocysteina: Lek mukolityczny o unikalnym mechanizmie działania – normalizuje skład wydzieliny poprzez regulację stosunku sialomucyn do fukomucyn. Dawka dobowa: 750mg 3 razy dziennie. Szczególnie skuteczna w przewlekłych stanach zapalnych dróg oddechowych.
• Wyciąg z bluszczu: Naturalny lek wykrztuśny zawierający saponiny. Wykazuje działanie sekretolityczne i bronchodylatacyjne. Bezpieczny dla dzieci i kobiet w ciąży. Dawkowanie zależy od preparatu. Szczególnie skuteczny w mokrym kaszlu towarzyszącym przeziębieniu.
• Gwajafenezyna: Klasyczny lek wykrztuśny o długiej historii stosowania. Zwiększa objętość wydzieliny oskrzelowej i zmniejsza jej lepkość. Dawka dobowa: 200-400mg co 4 godziny. Może być łączony z innymi lekami przeciwkaszlowymi.

Na suchy kaszel (leki przeciwkaszlowe):

• Fosforan kodeiny: Opioidowy lek przeciwkaszlowy działający centralnie. Skutecznie hamuje odruch kaszlowy poprzez wpływ na ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym. Dawka przeciwkaszlowa: 15-30mg co 4-6 godzin. Może powodować uzależnienie przy długotrwałym stosowaniu. Przeciwwskazany u dzieci poniżej 12 roku życia.
• Dekstrometorfan: Syntetyczny lek przeciwkaszlowy o działaniu zbliżonym do kodeiny, ale bez właściwości uzależniających. Dawka standardowa: 10-30mg co 4-8 godzin. Bezpieczniejszy w stosowaniu u dzieci niż kodeina. Może wykazywać interakcje z lekami przeciwdepresyjnymi.
• Butamirat: Nowoczesny lek przeciwkaszlowy o działaniu zarówno centralnym, jak i obwodowym. Nie powoduje uzależnienia. Wykazuje dodatkowe działanie przeciwzapalne i bronchodylatacyjne. Dawka dobowa: 20-30mg 4 razy dziennie. Może być stosowany u dzieci od 2 miesiąca życia.
• Lewodropropizyna: Lek przeciwkaszlowy działający obwodowo poprzez blokadę receptorów w drogach oddechowych. Nie wpływa na ośrodkowy układ nerwowy. Dawka standardowa: 60mg 3 razy dziennie. Szczególnie skuteczna w kaszlu związanym z chorobami alergicznymi.
• Wyciąg z prawoślazu lekarskiego: Naturalny lek o działaniu powlekającym i łagodzącym. Tworzy ochronną warstwę na błonie śluzowej gardła i krtani. Bezpieczny dla dzieci i kobiet w ciąży. Może być stosowany długotrwale. Szczególnie skuteczny w suchym, drażniącym kaszlu.

Na katar (leki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa):

• Ksylometazolina:  Lek, który często znajduje się w kroplach do nosa. Pomaga zmniejszyć obrzęk i ułatwia oddychanie przez nos. Jest to bardzo pomocne, gdy masz zatkany nos z powodu przeziębienia lub alergii.
• Oksymetazolina: To substancja, która pomaga zmniejszyć obrzęk i ułatwia oddychanie przez nos, zwłaszcza podczas kataru lub alergii. Działa poprzez zwężanie naczyń krwionośnych w nosie, co zmniejsza przekrwienie i obrzęk błony śluzowej.
• Nafazolina: Lek, który pomaga zmniejszyć obrzęk i zaczerwienienie, zwężając naczynia krwionośne. Stosowany jest głównie do łagodzenia objawów związanych z zapaleniem błony śluzowej nosa i oczu, takich jak katar czy podrażnienie oczu.

Na zatoki:

• Pseudoefedryna: Sympatykomimetyk działający poprzez stymulację receptorów α-adrenergicznych. Powoduje skurcz naczyń krwionośnych w błonie śluzowej nosa i zatok, co zmniejsza ich przekrwienie i obrzęk. Wykazuje również słabe działanie pobudzające ośrodkowy układ nerwowy. W przeciwieństwie do efedryny ma mniejszy wpływ na układ sercowo-naczyniowy.
• Fenylefryna: Selektywny agonista receptorów α1-adrenergicznych o działaniu obkurczającym naczynia krwionośne. Skutecznie zmniejsza przekrwienie błony śluzowej nosa i zatok poprzez miejscowe zwężenie naczyń krwionośnych. Ma krótszy czas działania niż pseudoefedryna i słabiej przenika do ośrodkowego układu nerwowego, przez co wywołuje mniej działań niepożądanych.

Na grypę (przeciwwirusowe):

• Oseltamiwir: Inhibitor neuraminidazy wirusowej blokujący uwalnianie nowych cząstek wirusa z zakażonych komórek. Skuteczny wobec wirusów grypy A i B. Stosowany zarówno w leczeniu, jak i profilaktyce grypy. Najlepsze efekty osiąga się przy podaniu w ciągu 48 godzin od wystąpienia objawów.
• Zanamiwir: Selektywny inhibitor neuraminidazy wirusów grypy A i B. Podawany w formie inhalacji suchego proszku, co zapewnia bezpośrednie działanie w drogach oddechowych. Wykazuje mniejszą biodostępność ogólnoustrojową niż oseltamiwir, ale wysoką skuteczność miejscową.
• Amantadyna: Bloker kanału jonowego białka M2 wirusa grypy typu A. Zapobiega przedostawaniu się wirusa do komórki gospodarza i uwalnianiu materiału genetycznego. Ze względu na narastającą oporność i działania niepożądane jest rzadziej stosowana niż nowsze leki przeciwwirusowe.
• Rymantadyna: Pochodna amantadyny o podobnym mechanizmie działania, blokująca białko M2 wirusa grypy typu A. Charakteryzuje się mniejszą liczbą działań niepożądanych niż amantadyna, ale również ograniczoną skutecznością ze względu na rosnącą oporność wirusów.

Antybiotykoterapia:

• Amoksycylina: Antybiotyk β-laktamowy z grupy aminopenicylin. Działa bakteriobójczo poprzez hamowanie syntezy ściany komórkowej bakterii. Wykazuje szerokie spektrum działania na bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne. Często stosowana w połączeniu z kwasem klawulanowym dla przełamania oporności bakterii wytwarzających β-laktamazy.
• Ampicylina: minopenicylina o szerokim spektrum działania bakteriobójczego. W porównaniu do amoksycyliny ma gorszą biodostępność po podaniu doustnym. Skuteczna wobec większości paciorkowców, pneumokoków i niektórych pałeczek Gram-ujemnych
• Azytromycyna: Makrolid drugiej generacji o przedłużonym działaniu. Charakteryzuje się dobrą penetracją do tkanek i długim okresem półtrwania, co pozwala na stosowanie raz dziennie. Szczególnie skuteczna w zakażeniach dróg oddechowych i atypowych.
• Cefadroksyl: Cefalosporyna I generacji o działaniu bakteriobójczym. Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego. Wykazuje wysoką skuteczność wobec bakterii Gram-dodatnich i umiarkowaną wobec Gram-ujemnych.cefalosporyn I generacji. Stosowany jest m.in. w zakażeniach górnych i dolnych dróg oddechowych.
• Ceftriakson: Cefalosporyna III generacji o silnym działaniu bakteriobójczym. Charakteryzuje się długim okresem półtrwania i dobrą penetracją do tkanek. Skuteczny wobec większości bakterii Gram-ujemnych i Gram-dodatnich.
• Cyprofloksacyna: Fluorochinolon II generacji hamujący bakteryjną gyrazę DNA. Ma szerokie spektrum działania, szczególnie wobec bakterii Gram-ujemnych. Dobrze penetruje do tkanek i osiąga wysokie stężenia w układzie moczowym.
• Klarytromycyna: Makrolid o lepszej biodostępności i tolerancji niż erytromycyna. Wykazuje zwiększoną aktywność wobec Haemophilus influenzae. Ma szerokie zastosowanie w zakażeniach górnych i dolnych dróg oddechowych.
• Lewofloksacyna: Fluorochinolon III generacji o rozszerzonym spektrum działania na bakterie Gram-dodatnie. Charakteryzuje się dobrą penetracją do tkanek płucnych. Skuteczna w leczeniu zakażeń opornych na inne antybiotyki.
• Moksyfloksacyna: Fluorochinolon IV generacji o silnym działaniu bakteriobójczym. Wykazuje wysoką skuteczność wobec bakterii atypowych i beztlenowych. Ma korzystny profil farmakokinetyczny umożliwiający dawkowanie raz na dobę.
• Roksytromycyna: Makrolid o działaniu bakteriostatycznym. Charakteryzuje się lepszą tolerancją i mniejszą liczbą działań niepożądanych niż erytromycyna. Szczególnie skuteczna w zakażeniach górnych dróg oddechowych.

Wylecz infekcję i stań na nogi

Wszystkie publikacje na temat przeziębienia i chorób powiązanych

Wszystkie publikacje na COVID-19

Zobacz także nasze kompendium wiedzy poświęcone dolnym drogom oddechowym.

Najnowsze opinie na temat leków stosowanych w leczeniu chorób górnych dróg oddechowych