Czym jest lipidogram?

Lipidogram jest jednoczesnym oznaczeniem czterech parametrów – cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL, cholesterolu HDL i trójglicerydów. Wykonanie tego badania pozwala różnicować przyczyny zaburzeń gospodarki lipidowej.

Lipidogram – co to takiego?

Lipidogram stanowi łatwy sposób na sprawdzenie czy jesteśmy narażeni na wystąpienie chorób układu sercowo – naczyniowego. Przez ocenę poziomu lipidów we krwi, jesteśmy w stanie ocenić kondycję gospodarki lipidowej organizmu. Osoby powyżej 20 roku życia powinny wykonywać to badania minimum raz na 5 lat. Podwyższony poziom cholesterolu w lipidogramie wskazywać może na szereg różnego rodzaju chorób serca oraz układu krążenia.

Sprawdź także jakie wyróżniamy rodzaje cholesterolu?

Kiedy badać profil lipidowy?

Wskazaniami do lipidogramu są: choroba wieńcowa, cukrzyca, choroby naczyń mózgowych, nadczynność lub niedoczynność tarczycy, nadciśnienie tętnicze oraz zaburzenia przepływu w naczyniach obwodowych. Wykonać powinny go także osoby otyłe i palące papierosy, a także tu, u których podejrzewa się zaburzenia gospodarki lipidowej wysunięte na podstawie istniejących objawów. W przypadku nieprawidłowości w profilu lipidowym, badanie powinno wykonywać się raz do roku. Na bazie uzyskanych wyników można dokonać diagnostyki różnicowej zaburzeń gospodarki lipidowej w celu rozpoznania hipercholesterolemii (wysoki poziom LDL przy prawidłowych trójglicerydach), hiperlipidemii mieszanej (podwyższony cholesterol i trójgliceryny) oraz hipertriiglicerymedii (podwyższone trójglicerydy).

Jak przygotować się do takiego badania i jak ono wygląda?

W przypadku lipidogramu, testom poddawana jest surowica albo osocze izolowane z próbki krwi żylnej. Metodą enzymatycznej hydrolizy estrów cholesterolu i oksydacji wolnego cholesterolu z wytworzeniem H202 oznacza się jego poziom, podając wartość w mg/dl lub mmol/l. Następnie, w celu oznaczenia poszczególnych składowych, usuwa się inne frakcje i oznacza poziom cholesterolu HDL i poziom cholesterolu LDL. Najpopularniejszą metodą badania profilu lipidowego jest ta z wykorzystaniem enzymów esterazy i oksydazy cholesterolowej. Trójglicerydy ulegają rozkładowi na wolne kwasy tłuszczowe oraz glicerol. Ostatni z nich jest oznaczany metodą enzymatyczną, a na jego bazie oblicza się stężenie trójglicerydów.

Badanie poziomu lipidów we krwi wymaga stosownego przygotowania się. Na 3 tygodnie przed badaniem należy unikać ograniczania ilości tłuszczów, nadmiernego objadania się oraz stosowania diet. Odstawić powinno się wówczas także leki wpływające na gospodarkę lipidową oraz alkohol.

Lipidogram wykonuje się na czczo. Ostatni posiłek należy spożyć na około 12 – 14 godzin przed badaniem.

Normy cholesterolu i trójglicerydów

Normy w lipidogramie dla poszczególnych frakcji cholesterolu oraz trójglicerydów są następujące:

Lipidogram – normy cholesterolu i trójglicerydów

• Norma cholesterolu całkowitego (TC) <200 mg/dl (<5 mmol/l),
• LDL-cholesterol (LDL-C) <115 mg/dl (<3 mmol/l),
• HDL-cholesterol:

-norma HDL dla kobiet: >50 mg/dl (<1,3 mmol/l),

-norma HDL dla mężczyzn: >40 mg/dl (<1 mmol/l),

• Norma trójglicerydów (TG) <150 mg/dl (1,7 mmol/l).

Jak interpretować wyniki badania?

Prawidłowe wyniki lipidogramu są bardziej rygorystyczne dla osób obciążonych innym czynnikiem ryzyka chorób układu – sercowo – naczyniowego. O tym, w jaki sposób je interpretować, decydują wszystkie dane kliniczne oraz wywiad rodzinny, które pozwalają na określenie indywidualnego ryzyka sercowo – naczyniowego. Do czynników ryzyka zalicza się tutaj płeć, wiek, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, palenie papierosów, nieprawidłową dietę, ograniczoną aktywność fizyczną, występowanie zbliżonych schorzeń u osób z najbliższej rodziny, a także dodatkowe parametry laboratoryjne takie, jak stężenie homocysteiny czy stosunek apolipoproteiny B do apolipoproteiny A-I.

W przypadku stwierdzenia podwyższonego poziomu cholesterolu w lipidogramie, w pierwszej kolejności należy wprowadzić dietę na cholesterol z ograniczeniem tłuszczów zwierzęcych. Kolejne badania kontrolne należy przeprowadzić nie wcześniej niż po upływie 4 tygodni. Jeżeli po 3 miesiącach nie udało się zmniejszyć poziomu lipidów do określonego poziomu, wprowadza się leczenie farmakologiczne.

Warto zdawać sobie sprawę z faktu, że wyniki lipidogramu mogą odbiegać od podanych powyżej wartości w 2 i 3 trymestrze ciąży, u osób cierpiących na zastój żylnych, przewlekłą niewydolność nerek oraz choroby wątroby i dróg żółciowych.