Pokrzywka alergiczna jest powszechnym schorzeniem skórnym, które objawia się nagłym pojawieniem się bąbli pokrzywkowych, obrzęku naczynioruchowego lub obu tych zmian na wcześniej niezmienionej powierzchni skóry. Chociaż często kojarzona jest z alergią pokarmową, to nie jest to jedyna ani najczęstsza przyczyna jej występowania. W Polsce, według badań epidemiologicznych, pokrzywka dotyka znaczącą część populacji, z objawami nawracającymi u większości osób dotkniętych tą dolegliwością.
Przyczyny pokrzywki alergicznej
Pokrzywka może być wywołana przez różnorodne czynniki, takie jak ostre infekcje, procesy autoimmunologiczne, zakażenia pasożytnicze (zwłaszcza u dzieci), ekspozycję na alergeny, a także przez zimno, ciepło, ucisk, tarcie, wibracje i niektóre leki. Wśród przyczyn pokrzywki alergicznej wymienia się również stres emocjonalny, który może pogorszyć objawy schorzenia. Czynniki fizyczne takie jak zimno, ciepło, ucisk, tarcie, wibracje, a także niektóre leki, mogą również prowokować objawy pokrzywki.
Wśród najczęstszych przyczyn pokrzywki alergicznej wymienia się ostre infekcje, procesy autoimmunologiczne, zakażenia pasożytnicze, zwłaszcza u dzieci, oraz ekspozycję na różnego rodzaju alergeny. Czynniki fizyczne takie jak zimno, ciepło, ucisk, tarcie, wibracje, a także niektóre leki, mogą również prowokować objawy pokrzywki.
Objawy pokrzywki alergicznej
Pokrzywka alergiczna to reakcja skórna, która może objawiać się nagłym pojawieniem się bąbli pokrzywkowych, obrzęku naczynioruchowego lub obu tych zmian jednocześnie. Objawy te mogą wystąpić na wcześniej niezmienionej powierzchni skóry i często są mylone z innymi chorobami skórnymi. Pokrzywka może przybierać formę ostrą, trwającą do sześciu tygodni, lub przewlekłą, z objawami nawracającymi przez większość dni tygodnia. Intensywny świąd i pieczenie skóry są często pierwszymi sygnałami pokrzywki, a ich przyczyną jest histamina wydzielana przez komórki zapalne.
Charakterystycznymi objawami pokrzywki są wspomniane już bąble pokrzywkowe, które mogą mieć różne rozmiary i zwykle są otoczone czerwoną obwódką. Często towarzyszy im swędzenie i pieczenie skóry. Mogą one występować pojedynczo lub w grupach, często na twarzy lub kończynach. Bąble zazwyczaj znikają w ciągu 24 godzin, ale mogą pojawiać się nowe w różnych miejscach ciała. Oprócz zmian skórnych, mogą wystąpić także inne objawy, takie jak osłabienie, zawroty głowy, uczucie gorąca, chrypka, nudności i wymioty, spadek ciśnienia tętniczego, a nawet anafilaksja, która jest ciężką reakcją alergiczną mogącą wpływać na cały organizm.
W Polsce, według badań epidemiologicznych, około 11,2% populacji doświadczyło epizodu pokrzywki przynajmniej raz w życiu, z czego 62,5% to osoby z powtarzającymi się objawami.
Diagnostyka i leczenie pokrzywki alergicznej
Diagnostyka pokrzywki alergicznej obejmuje dokładny wywiad medyczny oraz badania skórne i laboratoryjne. Leczenie zależy od rodzaju i przyczyny pokrzywki. W przypadku pokrzywki alergicznej ostrej, która trwa do 6 tygodni, często wystarczające jest unikanie alergenów i stosowanie leków antyhistaminowych. W przypadku pokrzywki przewlekłej, trwającej powyżej 6 tygodni, konieczne może być zastosowanie bardziej zaawansowanych terapii, takich jak glikokortykosteroidy, które wykazują działanie przeciwzapalne.
Leczenie pokrzywki alergicznej opiera się głównie na stosowaniu leków przeciwhistaminowych, które pomagają łagodzić objawy poprzez blokowanie działania histaminy, substancji czynnej wywołującej reakcje alergiczne. Przykłady leków przeciwhistaminowych to cetyryzyna, feksofenadyna, czy loratadyna.
W przypadkach cięższych, mogą być stosowane również kortykosteroidy, które są silniejszymi lekami przeciwzapalnymi. Do najczęściej używanych należą glikokortykosteroidy doustne takie jak metyloprednizolon, prednizon czy prednizolon, które są skuteczne w zaostrzeniu chorób alergicznych. W przypadku ciężkiego zaostrzenia objawów pokrzywki przewlekłej, lekarz może zalecić krótkookresowe leczenie kortykosteroidami systemowymi. Do miejscowego stosowania na skórę wykorzystuje się glikokortykosteroidy takie jak betametazon, hydrokortyzon, flutykazon czy mometazon, które pomagają zmniejszyć objawy zapalne i alergiczne.
Ważne jest, aby leczenie było prowadzone pod nadzorem lekarza, który może dostosować rodzaj i dawkowanie leków do indywidualnych potrzeb pacjenta. W niektórych sytuacjach, przy pokrzywce opornej na standardowe metody leczenia, może być zalecane stosowanie leków immunosupresyjnych lub biologicznych, które wpływają na układ odpornościowy, zmniejszając jego nadreaktywność.
Zobacz także spis leków na alergię. Znajdziesz w nim między innymi leki stosowane w leczeniu kataru siennego, przeciwalergiczne krople o oczu oraz preparaty na pokrzywkę.
