Każda z form bielactwa, bez względu na to, czy wrodzona czy nabyta, wymaga kontroli specjalisty. Związane jest to z faktem, że pojawiające się na skóry plamy bielacze mogą stanowić objaw innego procesu patologicznego. Bielactwo bardzo często współistnieje z chorobami o podłożu autoimmunologicznym.
Barwa naszej skóry
Każdy człowiek od urodzenia ma zapisany w genach kolor skóry. Jego intensywność oraz barwa stanowią wytwór komórek barwnikowych, które są obecne w skórze w różnych ilościach. W drugim miesiącu życia płodowego, z powstałej cewy nerwowej w stronę skóry migrują protoplasty, czyli melanoblasty. Dochodzi do ich podziału na komórki barwiące błonę śluzową jamy ustnej, komórki błony naczyniowej oka oraz komórki barwnikowe skóry. Ostatnie z nich stanowią 3 procent wszystkich komórek naskórka. Dojrzałe melanocyty produkują dwa rodzaje melaniny: eumelaninę, czyli czarny barwnik oraz reomelaninę, czyli barwnik czerwony.
Sprawdź ulotki i opinie pacjentów o przykładowych lekach stosowanych w dermatologii: trądzik (Izotek, Chlorocyclinum 3%, Efracea, Skyrizi, Acnelec, Epiduo Forte, Aklief, Duac, Klindacin T, Benzacne), wszawica (Sora Forte), łuszczyca (Enstilar, Skilarence, Tremfya, Ovixan, Skyrizi, Taltz, Clarelux, Psotriol, Cosentyx, Acitren), rogowacenie słoneczne (Solacutan), atopowe zapalenie skóry (Protopic, Afloderm, Maxicortan, Dupixent), łysienie androgenowe (Minovivax, Propecia) grzybica/łupież (Travogen, Afloderm, Myconafine, Pirolam lakier).
Czym jest bielactwo?
W niektórych przypadkach, na skutek toczących się w organizmie procesów autoimmunologicznych oraz obecnych przeciwciał, komórki barwnikowe ulegają uszkodzeniu, w konsekwencji czego dochodzi do zmniejszenia wytwarzania się barwnika. Powstałe miejsca są odbarwione, a znajdujące się tam włosy – siwe.
Mianem bielactwa określa się odbarwione plamy na skórze o określonej wielkości oraz kształcie, bez cech stanu zapalnego oraz zaniku. Biały środek zmiany jest otoczony przebarwioną obwódką. W miejscach tych nie dochodzi do złuszczania się naskórka, a obecne przydatki skóry są odbarwione. Zmiany te nie wywołują dolegliwości takich, jak chociażby świąd.
Bielactwo można podzielić na wrodzone oraz nabyte. Pierwsze z nich jest uwarunkowane genetycznie i widoczne już w momencie naszych narodzin. Drugie pojawia się nagle lub stopniowo, a cały proces jest uzależniony od czynnika inicjującego. Co ważne, bielactwo dotyczyć może zarówno skóry, jak i błon śluzowych oraz tęczówki oka.
Bielactwo wrodzone
Bielactwo wrodzone istnieje już w momencie urodzenia i jest uwarunkowane genetycznie. Mechanizm jego powstawania jest związany z defektem enzymu tyrozynazy, która odpowiada za przekształcanie tyrozyny w melaninę. Dochodzi wówczas do zaburzenia syntezy barwnika skóry, w konsekwencji czego skóra jest jasnoróżowa z prześwitującymi naczyniami krwionośnymi. Wyróżnia się dwa rodzaje bielactwa wrodzone: uogólnione oraz częściowe. Pierwsze z nich obejmuje ponad 80 procent powierzchni skóry. Schorzeniu towarzyszą zaburzenia psychiczne nasilające się pod wpływem nasłonecznienia. Pacjenci odczuwają wówczas światłowstręt, a kontakt ze światłem dziennym może dodatkowo wywoływać oczopląs. W badaniu okulistycznym stwierdza się zmiany w obrębie siatkówki. Albinizm częściowy jest natomiast wywołany nieprawidłowym genem pochodzącym od jednego z rodziców, w związku z czym zasięg bielactwa jest niewielki. Obejmuje on wyłącznie błony śluzowe.
Bielactwo nabyte
Dolegliwość ta dotyka zaledwie 1-2 procent populacji. Pod kątem lokalizacji dzieli się je na postać uogólnioną i segmentarną. W przypadku pierwszej z nich, ponad 80 procent skóry jest pozbawione barwnika. Zmiany pojawiają się na twarzy i dystalnych częściach ciała lub mają postać symetrycznie rozlokowanych na powierzchni skóry zmian. Postać segmentarna może mieć z kolei postać pojedynczych zmian luźno rozmieszczonych na powierzchni skóry lub możemy mieć do czynienia z sytuacją, gdy układ odbarwienia odpowiada pod kątem kształtu obszarowi, który jest zaopatrywany przez dany nerw obwodowy.
W miesiącach letnich, na skutek silnego działania promieni słonecznych, mamy do czynienia ze zwiększonym nasileniem zabarwienia obwódki plam bielaczych, a ich środek może częściowo ulegać pigmentacji.
Osoby z bielactwem nabytym mają większe predyspozycje do schorzeń autoimmunologicznych. Co trzeci taki pacjent ma boryka się dodatkowo z chorobami reumatycznymi takimi, jak twardzina uogólniona lub toczeń układowy, chorobami autoimmunologicznymi (cukrzyca typu 1 lub choroba Hashimoto), łysieniem plackowatym lub anemią złośliwą. Ryzyko zachowania na wymienione dolegliwości wzrasta wraz z wiekiem. U pacjentów cierpiących na bielactwo nabyte, ryzyko rozwinięcia się czerniaka jest trzy razy niższe niż u pozostałej części populacji.
Naszych publikacji nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję indywidualnie w porozumieniu z pacjentem.
Zobacz także spis leków dermatogicznych. Znajdziesz w nim między innymi leki stosowane w leczeniu trądziku, środki na grzybicę skóry i preparaty na grzybicę paznokci, a także produkty stosowane na łysienie i wiele innych.
