Hemoroidy – przyczyny i sposoby leczenia

Hemoroidy, znane również jako żylaki odbytu, są powszechnym schorzeniem, które dotyka osoby w różnym wieku, szczególnie te prowadzące siedzący tryb życia lub zmagające się z zaparciami. Są to rozszerzone żyły w kanale odbytu, które mogą powodować dyskomfort, ból, a nawet krwawienie.

Są to powiększone guzki krwawnicze, które mogą występować zarówno wewnętrznie, w kanale odbytu, jak i zewnętrznie, w okolicy odbytu. Guzki krwawnicze są to poduszkowate struktury naczyniowe, które w normalnym stanie pomagają uszczelniać odbyt i kontrolować oddawanie stolca i gazów. Kiedy te guzki ulegają przekrwieniu i powiększeniu, mogą powodować różne objawy, takie jak krwawienie, świąd, pieczenie, a nawet ból, szczególnie podczas wypróżniania.

Przyczyny powstawania hemoroidów

Przyczyny hemoroidów są różnorodne i mogą obejmować czynniki takie jak nawykowe zaparcia, ciąża, siedzący tryb życia, niska zawartość błonnika w diecie, nadmierna masa ciała, przewlekły kaszel oraz czynniki związane z dietą i aktywnością fizyczną. W szczególności, ciśnienie wywierane na sploty żył odbytniczych podczas długotrwałego siedzenia lub przy zaparciach może prowadzić do zastoju krwi i wzrostu ciśnienia w tych strukturach, co z kolei sprzyja powstawaniu hemoroidów.

Kobiety w ciąży są szczególnie narażone na rozwój hemoroidów z powodu zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej i zmian hormonalnych, które wpływają na naczynia krwionośne. Dodatkowo, z wiekiem ryzyko wystąpienia hemoroidów wzrasta, a nawet do 60% osób po 50. roku życia może doświadczać objawów hemoroidalnych.

Żylaki odbytu – objawy

Objawy hemoroidów mogą być różnorodne i zależą od lokalizacji oraz stopnia zaawansowania choroby.

Hemoroidy wewnętrzne, które znajdują się wewnątrz odbytnicy, często objawiają się bezbolesnym krwawieniem podczas wypróżniania, co może być zauważalne jako ślady krwi na papierze toaletowym lub w toalecie. Wypadanie hemoroidów wewnętrznych poza kanał odbytu może prowadzić do uczucia wilgotności, świądu lub podrażnienia w okolicy odbytu.

Hemoroidy zewnętrzne, zlokalizowane wokół odbytu, mogą być wyczuwalne jako bolesne guzki, a ich zakrzepica może powodować intensywny ból i obrzęk. Czynniki ryzyka rozwoju hemoroidów obejmują przewlekłe zaparcia, długotrwałe siedzenie, ciążę, otyłość oraz czynniki genetyczne.

Leczenie hemoroidów – jakie metody i leki są stosowane?

Leczenie hemoroidów zależy od stopnia ich zaawansowania. W przypadkach łagodnych, stosuje się maści, kremy lub czopki zmniejszające obrzęk i ból. Leczenie obejmuje stosowanie różnorodnych leków, które mogą być dostępne zarówno na receptę, jak i bez recepty. Wśród najczęściej stosowanych substancji czynnych znajdują się flawonoidy, takie jak diosmina i hesperydyna, które mają za zadanie chronić naczynia krwionośne, zmniejszając ich kruchość i przepuszczalność. Leki te są często dostępne w formie tabletek i zaleca się przyjmowanie ich co 12 godzin w celu zmniejszenia poszerzenia żylnego i stanu zapalnego. Oprócz tego, w leczeniu hemoroidów wykorzystuje się również maści, żele i czopki o działaniu miejscowym, które mają za zadanie łagodzić dolegliwości bólowe, przeciwzapalne oraz nawilżające.

Niektóre z tych preparatów mogą zawierać składniki takie jak efedryna, która zwęża naczynia krwionośne, benzokaina działająca jako miejscowy środek znieczulający, czy kortykosteroidy, które łagodzą stany zapalne i działają przeciwbólowo. Warto zaznaczyć, że leczenie hemoroidów powinno być zawsze konsultowane z lekarzem, który na podstawie diagnozy może zalecić odpowiednią terapię. W przypadku hemoroidów zewnętrznych, maści można aplikować bezpośrednio na obszar odbytu, natomiast w przypadku hemoroidów wewnętrznych, stosuje się czopki lub aplikuje maść za pomocą specjalnej końcówki.

Przykładowe leki: DIH MAX, Galvenox, Diohespan max, Dobenox i Dobenox Forte, Hemorol, Posterisan,  Procto-Hemolan, Rostil.

Dodatkowo, w celu wspomagania leczenia, zaleca się spożywanie pokarmów bogatych w błonnik oraz odpowiednią higienę, co może pomóc w zapobieganiu zaparciom i zmniejszać napięcie ścian naczyń żylnych.

Dla bardziej zaawansowanych przypadków dostępne są metody takie jak gumkowanie hemoroidów (zabieg Barrona), skleroterapia, fotokoagulacja podczerwienią oraz różne techniki chirurgiczne, w tym hemoroidektomia.

Profilaktyka – jak zapobiegać powstawaniu hemoroidów?

Profilaktyka hemoroidów jest kluczowa, aby uniknąć dyskomfortu i komplikacji związanych z tą dolegliwością. Jak wspomnieliśmy wcześniej, zaleca się przede wszystkim zdrową dietę bogatą w błonnik, która wspomaga prawidłową pracę jelit i zapobiega zaparciom, jednemu z głównych czynników ryzyka hemoroidów.

Regularne spożywanie owoców, warzyw, pełnoziarnistych produktów oraz odpowiednie nawodnienie organizmu są podstawą profilaktyki. Ponadto, zalecane jest unikanie długotrwałego siedzenia, które może zwiększać ciśnienie w żyłach odbytu i przyczyniać się do powstawania hemoroidów.

Aktywność fizyczna, taka jak chodzenie, pływanie czy jazda na rowerze, pomaga w utrzymaniu zdrowego przepływu krwi i może zmniejszać ryzyko wystąpienia hemoroidów. Ważne jest również, aby unikać nadmiernego parcia podczas wypróżniania i nie spędzać zbyt dużo czasu na toalecie, co może prowadzić do zwiększonego napięcia w okolicach odbytu. W przypadku osób otyłych, redukcja masy ciała może znacząco przyczynić się do zmniejszenia ryzyka hemoroidów.

Wizyty u lekarza i odpowiednia higiena osobista, w tym delikatne mycie okolic odbytu, również odgrywają ważną rolę w profilaktyce. W sytuacji wystąpienia objawów, takich jak krwawienie czy ból, nie należy zwlekać z wizytą u specjalisty, który może zalecić odpowiednie leczenie lub zabiegi. Pamiętajmy, że profilaktyka i wczesne rozpoznanie są kluczowe w zapobieganiu rozwoju hemoroidów i ich powikłań.

Hemoroidy są schorzeniem, które może znacząco wpłynąć na jakość życia. Ważne jest, aby nie bagatelizować objawów i w razie potrzeby skonsultować się z lekarzem. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie mogą zapobiec poważniejszym komplikacjom i poprawić komfort życia.