Elektrokardiogram – jak wygląda badanie EKG, jak się przygotować i jakie są wskazania?

Elektrokardiogram (EKG) jest podstawowym badaniem diagnostycznym, które pozwala na ocenę pracy serca. Jest to badanie bezbolesne, nieinwazyjne i dostarcza wyników niemal natychmiast. EKG jest często zalecane przez lekarzy ze względu na swoją dostępność i wartość diagnostyczną.

Jak wygląda badanie elektrokardiograficzne?

Elektrokardiogram jest standardowym, nieinwazyjnym testem diagnostycznym, który pomaga w ocenie funkcjonowania serca. Jest to kluczowe badanie, które może wykryć różne zaburzenia, takie jak arytmie, niedokrwienie mięśnia sercowego czy wcześniejsze zawały serca. Procedura jest szybka, bezbolesna i może być przeprowadzana w różnych miejscach, od gabinetów lekarskich po oddziały ratunkowe. EKG to procedura, która rejestruje aktywność elektryczną serca za pomocą elektrod umieszczonych na skórze pacjenta. Elektrody te zbierają dane o impulsach elektrycznych, które wywołują skurcze serca. Informacje te są przekształcane w graficzny zapis, który lekarz analizuje, aby wykryć ewentualne nieprawidłowości w pracy serca

Podczas badania pacjent leży na plecach, a elektrody – małe, samoprzylepne plastry – są umieszczane na klatce piersiowej, ramionach i nogach. Elektrody te są podłączone do aparatu EKG, który rejestruje aktywność elektryczną serca i wyświetla ją na monitorze lub drukuje na papierze. Każda fala na wydruku reprezentuje różne fazy pracy serca, na przykład załamek P odzwierciedla depolaryzację przedsionków, a zespół QRS depolaryzację komór.

Jak się przygotować do badania EKG?

Przed badaniem pacjent powinien się uspokoić i zrelaksować, aby uniknąć zakłóceń w zapisie spowodowanych drżeniem mięśni. Zaleca się również, aby pacjent pozostał nieruchomo i nie rozmawiał podczas badania, które zwykle trwa kilka minut. Ważne jest unikanie intensywnego wysiłku fizycznego i stresu na kilka godzin przed badaniem, aby nie zakłócać normalnej pracy serca. W dniu badania pacjent powinien odpocząć i uspokoić oddech przed rozpoczęciem procedury.

Higiena osobista jest również ważna. Należy umyć ciało, szczególnie w miejscach, gdzie będą umieszczane elektrody, aby zapewnić dobry kontakt z skórą i uniknąć zakłóceń w odczycie. Wskazane jest, aby mężczyźni z gęstym owłosieniem na klatce piersiowej ogolili te obszary.

Wskazania do przeprowadzenia badania EKG

Badanie EKG jest zalecane w wielu sytuacjach. Może być wykonane w przypadku podejrzenia chorób serca, takich jak arytmie, choroba niedokrwienna serca czy wady serca. Jest również kluczowe w diagnostyce zawałów serca oraz innych stanów wpływających na funkcjonowanie serca. Profilaktycznie, EKG jest często wykonywane u osób powyżej 40. roku życia lub u tych z rodzinną historią chorób serca.

Wskazania do wykonania EKG obejmują zarówno rutynowe badania profilaktyczne, jak i diagnostykę w przypadku wystąpienia objawów, takich jak bóle w klatce piersiowej, kołatanie serca, omdlenia czy duszności. EKG jest również niezbędne w monitorowaniu pacjentów z rozpoznanymi chorobami serca, takimi jak choroba niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca, czy nadciśnienie tętnicze. W niektórych sytuacjach, na przykład przy nieregularnych objawach, stosuje się długoterminowe monitorowanie EKG, znane jako Holter EKG, które rejestruje pracę serca przez całą dobę, dostarczając bardziej kompleksowy obraz aktywności elektrycznej serca.

Elektrokardiogram – interpretacja wyników

Interpretacja wyników EKG powinna być przeprowadzona przez doświadczonego kardiologa, który weźmie pod uwagę nie tylko zapis elektrokardiograficzny, ale również inne badania, objawy pacjenta, przyjmowane leki oraz historię medyczną. Wynik EKG może dostarczyć cennych informacji o stanie zdrowia serca, ale nie jest badaniem niezawodnym i nie zawsze odzwierciedla stan kliniczny pacjenta. Wynik EKG przedstawia się w formie zapisu, który składa się z serii załamków i odcinków, odpowiadających poszczególnym fazom pracy serca. Załamek P reprezentuje skurcz przedsionków, zespół QRS odpowiada skurczowi komór, a odcinek ST i załamek T odnoszą się do repolaryzacji komór.

Lekarz szuka specyficznych wzorców i anomalii w zapisie, które mogą wskazywać na różne stany serca. Na przykład, wydłużony odstęp QT może wskazywać na ryzyko nagłego zgonu sercowego, podczas gdy uniesienie odcinka ST może sugerować ostry zawał mięśnia sercowego. Interpretacja wyników EKG wymaga doświadczenia i wiedzy medycznej, ponieważ wiele czynników może wpływać na zapis, w tym zaburzenia elektrolitowe, leki i inne stany zdrowia.

Podsumowując, elektrokardiogram (EKG) jest niezwykle wartościowym narzędziem diagnostycznym, które umożliwia szybkie i skuteczne ocenienie stanu serca. Jego prostota i nieinwazyjność sprawiają, że jest to jedno z najczęściej wykonywanych badań diagnostycznych. Warto jednak pamiętać, że EKG, jak każde badanie, ma swoje ograniczenia i najlepiej interpretować jego wyniki w kontekście szerszej diagnostyki medycznej.

Chociaż EKG jest bardzo przydatne, nie wszystkie problemy serca mogą być widoczne na tym badaniu. Niektóre stany mogą zostać przeoczone, jeśli nie występują w czasie trwania badania. Dlatego ważne jest, aby pacjenci dokładnie informowali lekarza o swoich objawach i historii medycznej.

W Polsce dostęp do badania EKG jest szeroki, a wiele placówek medycznych oferuje to badanie bez długiego oczekiwania.

Źródła / bibliografia:

• Wikipedia hasło „Elektrokardiografia” – https://pl.wikipedia.org/wiki/Elektrokardiografia
• „Electrocardiogram” Yasar Sattar; Lovely Chhabra. – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK549803/
• B.Dąbrowska, A.Dąbrowski Podręcznik elektrokardiografii PZWL