Z czego może wynikać przewlekły kaszel?

Długotrwały kaszel najczęściej związany jest z chorobami układu oddechowego takimi, jak astma, gruźlica lub rak płuc. Rzadziej odpowiadają za niego schorzenia układu krążenia, przewodu pokarmowego lub zatok przynosowych.

Przewlekły kaszel a choroby układu oddechowego

Przewlekły kaszel może być objawem chorób takich, jak:

• Astma oskrzelowa – w jej przebiegu mamy do czynienia z napadowym kaszlem z okresami zaostrzeń po ekspozycji na antygeny, z okresowo pojawiającą się dusznością.
• Przewlekły nieżyt oskrzeli – jego objawy to uporczywy kaszel produktywny, najmocniej nasilony w godzinach porannych oraz okresowa duszność. To popularna dolegliwość wśród palaczy.
• Przewlekła obturacyjna choroba płuc – składają się na nią dwa komponenty – przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozedma płuc. Wspominana dolegliwość jest postępująca i prowadzi do stopniowego pogarszania wydolności układu oddechowego.
• Rozstrzenie oskrzeli – to poszerzenie światła oskrzeli na skutek uszkodzenia ich ścian. Prowadzić do niego mogą zespoły dyskinetycznych rzęsek, mukowiscydza, nawracające ciężkie zakażenia dróg oddechowych, wady wrodzone oskrzeli lub uszkodzenie dróg oddechowych na skutek działania czynników chemicznych lub termicznych. Głównym objawem rozstrzenia płuc jest przewlekły kaszel z odkrztuszaniem ropnej wydzieliny.
• Przewlekłe zapalenie zatok – kaszel pojawia się tu wskutek drażnienia dróg oddechowych przez wydzielinę z zatok, która spływa po tylnej ścianie gardła.
• Wrodzone wady układu oddechowego – przewlekły kaszel u dziecka składania do diagnostyki w kierunku wrodzonych wad układu oddechowego takich, jak rozszczep krtani, ring naczyniowy, przetoka przełykowo – tchawicza czy laryngomalacja.
• Rak płuc – jego objawem może być chroniczny kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny zabarwionej krwią. Najczęściej stanowi on efekt działania toksycznych związków zawartych w dymie tytoniowym. Do rozwoju tej choroby predysponuje również narażenie na arsen, azbest, chrom, krzemionkę i promieniowanie jonizujące. Pacjenta zaniepokoić powinny również: duszności, osłabienie, ból w klatce piersiowej oraz obniżenie masy ciała.

Przyczyny przewlekłego suchego kaszlu

• Refluks żołądkowo – przełykowy – drogi oddechowe są wówczas drażnione przez kwaśną treść cofającą się z żołądka.
• Działanie uboczne leków – najczęściej związane jest ono ze stosowaniem preparatów z grupy ACE wykorzystywanych zwykle w leczeniu .
• Krztusiec – w jego przebiegu mamy do czynienia z przewlekłym, suchym kaszlem prowadzącym do wymiotów, który pojawia się po tak zwanej fazie nieżytowej, która przypomina przeziębienie. Na skutek napadu męczącego kaszlu dojść może do rozwarstwienia tętnicy szyjnej lub krwotoku śródczaszkowego.
• Niewydolność serca – poza przewlekłym kaszlem świadczyć mogą o niej także duszności, obniżona tolerancja na wysiłek fizyczny, skąpomocz, obrzęki, nykturia oraz napady duszności w nocy.

Diagnostyka

W diagnostyce przewlekłego kaszlu, poza konsultacją specjalistyczną (laryngologiczną, alergologiczną, pulmonologiczną, kardiologiczną lub gastroenterologiczną) wykonuje się szereg badań:

• podmiotowe i przedmiotowe (osłuchiwanie, opukiwanie, szczegółowy wywiad),
• laboratoryjne – gazometria, morfologia, stężenia wykładników stanu zapalnego, badania bakteriologiczne, badania w kierunku przeciwciał przeciwkrztuściowych,
• badania czynnościowe takie, jak spirometria,
• badania obrazowe klatki piersiowej – RTG klatki piersiowej. Niekiedy dodatkowo wykonuje się także tomografię komputerową lub tomografię komputerową o wysokiej rozdzielczości,
• ocena ruchomości rzęsek,
• testy alergologiczne,
• odczyn tuberkulinowy
• badanie plwociny – posiew, cytologia,
• bronchoskopia z pobraniem wydzieliny, wycinków, BAL
• badania w kierunku chorób serca (ECHO serca, EKG),
• badanie stężenia chlorków w pocie.