Biegunka jest powszechnym problemem zdrowotnym, który może dotknąć osoby w każdym wieku. Charakteryzuje się zwiększoną częstotliwością wypróżnień oraz zmianą konsystencji stolca na bardziej płynną. Przyczyny biegunki są różnorodne i mogą obejmować czynniki takie jak infekcje, alergie pokarmowe, reakcje na leki, a także poważniejsze stany chorobowe.
Objawy biegunki mogą być różnorodne i zależą od przyczyny, która ją wywołała. Najczęściej towarzyszą im bóle brzucha, uczucie niekomfortu, a czasem gorączka i ogólne osłabienie.
Przyczyny biegunki
Najczęstszą przyczyną biegunki, szczególnie u dzieci, są infekcje wirusowe, z rotawirusem na czele. Bakterie takie jak Salmonella, Shigella czy Escherichia coli również mogą wywoływać biegunkę, często związane z zatruciami pokarmowymi. Wśród innych przyczyn wymienia się:
- Nietolerancje pokarmowe, na przykład nietolerancję laktozy.
- Choroby przewlekłe, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
- Reakcje na leki, w tym antybiotyki, które mogą zaburzać naturalną florę bakteryjną jelit.
Sprawdź ulotki i opinie pacjentów o przykładowych lekach stosowanych w leczeniu chorób układu pokarmowego: leki na wrzody żołądka i dwunastnicy (Pylera, Lanzul, Emanera. Quamatel), leki na chorobę Leśniowskiego-Crohna / zapalenia jelit (Hyrimoz, Hulio, Asamax, Entyvio), oczyszczanie jelit (Citrafleet), leczenie biegunek (Stoperan, Loperamid APTEO MED, Loperamid WZF, Nifuroksazyd Aflofarm, Nifuroksazyd Polfarmex, Carbo Medicinalis MF, Hidrasec, Enterol), leki na zgagę (Bioprazol Bio Max) leki przeczyszczające (Dulcobis, Pikopil), inne dolegliwości układu pokarmowego (Prokit, Zulbex, Dexilant, Trimesan, Salaza, Debretin, Ircolon, Raphacholin C).
Leczenie biegunki
Podstawą leczenia biegunki jest zapobieganie odwodnieniu poprzez odpowiednie nawadnianie (woda, słaba herbata, buliony). Zaleca się stosowanie roztworów elektrolitowych, które pomagają uzupełnić utracone płyny i elektrolity. W przypadku biegunek infekcyjnych, szczególnie u dzieci, zalecane jest szybkie wprowadzenie diety i probiotyków, które wspierają regenerację flory bakteryjnej jelit.
Wśród leków dostępnych bez recepty, często stosowanym środkiem jest loperamid, który zmniejsza motorykę jelit, co prowadzi do zmniejszenia liczby wypróżnień. Należy jednak pamiętać, że loperamid nie jest zalecany dla dzieci poniżej 12. roku życia oraz nie powinien być stosowany w przypadku biegunek z krwią w stolcu czy gorączką. Innym lekiem, który może być stosowany w leczeniu biegunki, jest nifuroksazyd, działający przeciwbakteryjnie, szczególnie w przypadku biegunek infekcyjnych.
Warto również wspomnieć o probiotykach zawierające bakterie Lactobacillus GG czy drożdżaki Saccharomyces boulardii, które mogą wspomagać florę bakteryjną jelit i przyczyniać się do skrócenia czasu trwania biegunki. W przypadku biegunek podróżnych, zaleca się unikanie spożywania nieznanych pokarmów i wody, a także dbanie o higienę rąk. W profilaktyce biegunek podróżnych może być stosowana np. rifaksymina.
W przypadku biegunek o etiologii bakteryjnej, wirusowej lub pasożytniczej, konieczne może być zastosowanie terapii antybiotykowej, jednak decyzję o jej użyciu powinien podjąć lekarz po dokładnej diagnozie przyczyny biegunki.
Profilaktyka biegunki
Aby zapobiegać biegunkom, szczególnie ważna jest higiena, w tym mycie rąk oraz bezpieczne przygotowywanie i przechowywanie żywności. W przypadku podróży do krajów o niższym standardzie sanitarnym, zaleca się unikanie spożywania surowych produktów i wody niepochodzącej z bezpiecznych źródeł.
Nowe perspektywy
Wprowadzenie szczepionek przeciwko rotawirusom stanowi przełom w profilaktyce biegunek wirusowych u dzieci. Szczepienia te skutecznie obniżają ryzyko ciężkich infekcji przewodu pokarmowego wywołanych przez ten wirus. Podsumowując, biegunka jest stanem, który wymaga uwagi i odpowiedniego postępowania. W przypadku długotrwałych lub ciężkich epizodów biegunki, konieczna jest konsultacja lekarska w celu ustalenia przyczyny i wdrożenia właściwego leczenia.
Zobacz także spis leków stosowanych w gastrologii. Znajdziesz tu między innymi wykaz leków na biegunkę, leki stosowane w leczeniu niestrawności, lekarstwa na wzdęcia, preparaty stosowane w chorobie Leśniowskiego-Crohna a także leki na wrzody żołądka oraz leki stosowane w chorobach wątroby. Męczy Cię zgaga? Sprawdź listę leków na refluks.