Pięta Haglunda – czym jest choroba Haglunda-Severa?

Jałowa martwica kości piętowej, określana również jako pięta Haglunda lub choroba Haglunda-Severa jest schorzeniem zwyrodnieniowym w obrębie tkanki kostnej w tylnej części pięty. Jej pośrednie przyczyny mogą być różne, choć samo zwyrodnienie postępuje głównie z powodu niedostatecznego przepływu krwi tętniczej w tym obszarze. Zmiany prowadzą do wytworzenia narośli kostnej, która z kolei zaburza prawidłową anatomię stopy i jej funkcjonowanie.

Czym jest choroba Haglunda-Severa?

Wspomniana choroba oznacza obecność procesu martwiczego tkanki kości piętowej w wyniku niedokrwienia tego obszaru. Generalnie schorzenie występuje najczęściej w dwóch sytuacjach – u osób młodych, dzieci i młodzieży pomiędzy 8 a 15 rokiem życia w okresie dojrzewania i wzrostu, a także u osób w różnym wieku związanych ze sportem, codzienną intensywną aktywnością fizyczną. U młodych zaburzenie może być związane z nieprawidłowym wzrostem kostnym podczas dojrzewania. Starsi borykają się z problemem w związku z długotrwałym uciskiem kości piętowej, jej przeciążania. Przypadłość nie jest zbyt częsta, a początkowe objawy nie są bardzo uciążliwe, dlatego diagnoza może nie zawsze być od razu trafna.

Objawy jałowej martwicy kości piętowej

Pięta Haglunda może dawać różne objawy w zależności od postępu choroby. W początkowej fazie objawy są łatwe do pomylenia ze zmęczeniem czy drobnym urazem, gdyż mogą obejmować:

• ból guza piętowego, jednak bez występowania obrzęku czy zaczerwienienia,
• dyskomfort w trakcie chodzenia, biegania,
• ucisk w tylnej części pięty przy próbie założenia obuwia.

Ponieważ najczęściej tego typu problemy są bagatelizowane, jałowa martwica może postępować. W wyniku jej rozwoju dochodzi już do występowania bardziej bolesnych objawów, występujących zwykle w trakcie lub po wysiłku, rzadziej w nocy:

• silny ból nawet bez poruszania się, w szczególności przy ruchu grzbietu stopy,
• utykanie w trakcie chodzenia czy prób biegu,
• widoczne zniekształcenie w guzie piętowym oraz bolesny obrzęk,
• zaostrzenie bólu po założeniu obuwia,
• tkliwość kości,
• proces zapalny przyczepu ścięgna Achillesa (łączącego się na kości piętowej).

Kiedy zaczynają się pojawiać, chory najczęściej próbuje szukać przyczyn dolegliwości. Należy udać się do lekarza w celu diagnozy i wyznaczenia odpowiedniego sposobu leczenia oraz rehabilitacji.

Przyczyny występowania pięty Haglunda

Obok wspomnianych już możliwych przyczyn pojawiania się jałowej martwicy kości w obrębie pięty, lekarze specjaliści wyróżniają także szereg innych czynników mogących mieć wpływ na wystąpienie schorzenia. Są one określane czynnikami sprzyjającymi, które można spróbować przynajmniej częściowo wyeliminować, by nie narażać się na pojawienie się pięty Haglunda. To między innymi:

• nadwaga i otyłość, niezdrowa dieta,
• notorycznie noszone źle dopasowane, zbyt ciasne obuwie,
• płaskostopie i inne wady stóp o podobnym charakterze,
• predyspozycje genetyczne do schorzenia,
• zaburzenia hormonalne.

Kiedy pojawią się już oznaki schorzenia i zostanie ono zdiagnozowane, warto działać szybko, by uniknąć operacji chirurgicznej.

Jak diagnozuje się i leczy piętę Haglunda?

Ponieważ choroba Haglunda-Severa daje objawy często niespecyficzne, występujące również w innych schorzeniach, jej diagnostyka może być złożona. Ból pięty czy wrażliwość na dotyk kości może być powodowana również przez inne choroby lub urazy. Wykrycie zmian na wczesnym etapie daje możliwość bardziej skutecznego leczenia. Zwykle rozstrzygające dla diagnozy jest badanie RTG. Po nim powinno mieć miejsce opracowanie terapii – leczenia i rehabilitacji.

Choroba Haglunda-Severa – leczenie

Leczenie piety Haglunda powinno obejmować możliwą przyczynę wystąpienia schorzenia. Stosuje się najczęściej dopasowane wkładki do obuwia odciążające podłużne sklepienie stopy. Dodatkowo należy dobierać obuwie bez pięt bądź ze specjalną elastyczną częścią w tym miejscu. Konieczne jest ograniczenie ruchu obciążającego stopy, a doraźnie także stosowanie okładów z lodu czy niesteroidowych leków przeciwzapalnych zalecanych przez lekarza ortopedę. Proces leczenia może być długi, ale przy niewielkich zmianach daje duże szanse powodzenia. W przypadku dużych obszarów, które objęła jałowa martwica, może być konieczne przeprowadzenie operacji chirurgicznej usuwającej narośl, która prowadzi do ponad miesięcznego unieruchomienia pacjenta i późniejszej rehabilitacji pooperacyjnej.

Rehabilitacja przy jałowej martwicy kości piętowej

Standardowa rehabilitacja samego schorzenia obejmuje przede wszystkim odpowiednio dobrane ćwiczenia rozciągające i rozluźniające. Fizjoterapia ma na celu poprawę ukrwienia i odżywienia obszarów, gdzie pojawia się martwica. To odpowiednie techniki manualne opracowujące ścięgno Achillesa i mięśnie okolicy łydki, które poprawiają ich elastyczność i zapobiegają podrażnieniom przez obecną narośl. Przydatne mogą okazać się także zabiegi z wykorzystaniem krioterapii oraz ultradźwięków, które pomogą w redukcji bólu. Rehabilitacja może być także okazją do korekty układania stóp, aby zapobiec pojawieniu się innych zmian zwyrodnieniowych.