Prawdy i mity o udarze mózgu

Warto wiedzieć o nim jak najwięcej – jak się chronić, jak reagować, gdy występują objawy udaru, jak można zapobiec kolejnemu. Wtedy jego skutki będą mniejsze.

Zanim dojdzie do właściwego udaru, mogą pojawić się jego oznaki – PRAWDA

Może wystąpić przemijające niedokrwienie mózgu, tzw. mały udar mózgu. Jego objawy: silny ból głowy, lekki niedowład ręki lub nogi, wykrzywienie twarzy w opadniętym kącikiem ust, pojawiają się nagle, ustępują samoistnie. Nigdy nie trwają dłużej niż 24 godziny – zwykle kilkanaście minut do godziny. Często tych dolegliwości nie wiążemy z udarem. A właśnie ona uważane są za zapowiedź udaru niedokrwiennego. Dlatego nawet gdy objawy „przypominające” udar ustąpią, trzeba zgłosić się szybko do lekarza. Bo właściwy udar może wystąpić jeszcze tego samego dnia albo w ciągu tygodnia.

U osób cierpiących na migrenę ryzyko udaru jest większe – PRAWDA

Zaburzenia kurczliwości naczyń, jakie towarzyszą migrenie, mogą sprzyjać wystąpieniu udaru niedokrwiennego. Ponadto przypuszcza się, że liczne substancje prozapalne, które są uwalniane w trakcie ataku migreny mogą zwiększać ryzyko udaru. Ryzyko to zwiększa palenie papierosów oraz stosowanie doustnych tabletek z estrogenami.

Udar można przejść tylko raz w życiu – MIT

Każdy udar zwiększa ryzyko kolejnego. Jest ono największe w ciągu pierwszych 30 dni. Dlatego bardzo ważne jest podjęcie działań chroniących przed jego wystąpieniem. Trzeba leczyć choroby sprzyjające udarowi — nadciśnienie, zaburzenia lipidowe, cukrzycę itp. Po udarze musimy systematycznie zażywać leki chroniące przed powstawaniem zatorowi zakrzepów (leki przeciwkrzepliwe i przeciwpłytkowe), przestać palić papierosy, stosować zdrową dietę itp. Jeśli doszło do zwężenia tętnicy szyjnej, do dwóch tygodni od wystąpienia udaru należy przejść tzw. endarterektomię, która polega na usunięciu blaszek miażdżycowych ze światła tętnicy szyjnej.

Niskotłuszczowa dieta może chronić przed udarem – PRAWDA

Dzięki niej (np. zamieniamy czerwone mięso na chudy drób, ryby, tłusty nabiał na chudy) można obniżyć poziom cholesterolu we krwi, zwłaszcza jego frakcję LDL, która powoduje odkładanie się blaszki miażdżycowej w naczyniach krwionośnych. Jest ona niebezpieczna, bo gdy oderwie się od ściany naczynia, może zablokować tętnicę, doprowadzającą krew do mózgu. Wtedy dochodzi do udaru niedokrwiennego.

Udar mózgu można rozpoznać tylko po zrobieniu tomografii – MIT

Dzięki tomografii można rozpoznać do jakiego udaru doszło – niedokrwiennego czy krwotocznego, ocenić, jak jest rozległy, która część mózgu została uszkodzona itp. Ale udar może rozpoznać każdy z nas, niekoniecznie lekarz, ponieważ ma on charakterystyczne objawy.

Udar to znaczy wylew – MIT

Są dwa rodzaje udaru. Najczęstszy, 85 proc. przypadków stanowi udar niedokrwienny. Dochodzi do niego wskutek zamknięcia tętnicy doprowadzającej krew do mózgu. Najczęściej powodem jest oderwanie się blaszki miażdżycowej od ściany naczynia. Drugi rodzaj to udar krwotoczny zwany wylewem. Dochodzi do niego wskutek pęknięcia tętnicy mózgowej, z której krew wylewa się do mózgu lub przestrzeni między mózgiem, a czaszką.

W leczeniu ważne są nawet minuty – PRAWDA

Udar to stan zagrożenia życia. W udarze niedokrwiennym kluczowe są 4 do 5 godzin od wystąpienia objawów. Tylko wtedy działają leki trombolityczne, które rozpuszczają skrzeplinę zatykającą tętnicę mózgową np. streptokinaza, czy alteplaza (ludzki aktywator plazminogenu). Jeśli ten czas minął, można zastosować trombektomię mechaniczną, czyli usunąć zakrzepy z naczyń za pomocą cewnika i stentów. Jednak jej przeprowadzenie jest możliwe tylko w ciągu 8 godzin od wystąpienia pierwszych objawów udaru niedokrwiennego. Szybko też trzeba działać, gdy wystąpił udar krwotoczny. Gdy spowodował go wzrost ciśnienia w czaszce, potrzebny jest pilny zabieg neurochirurgiczny.

Rehabilitację można zacząć kilka tygodni po wyjściu ze szpitala – MIT

Rehabilitacja powinna zacząć się już w pierwszej dobie po udarze. Zwiększa to szanse na odzyskanie sprawności. Po pobycie w szpitalu Rehabilitacja powinna zacząć się już w pierwszej dobie po udarze. Jeśli wyznaczany jest odległy termin rehabilitacji, warto starać się załatwić ją we własnym zakresie. Mózg po udarze jest najbardziej plastyczny przez pierwsze kilka miesięcy i ten czas powinien być wykorzystany na przywrócenie podstawowej sprawności. Warto pamiętać, że proste prace domowe, jak np. pranie, prasowanie, zmywanie naczyń, wycieranie kurzu, mogą być dobrą formą rehabilitacji, m.in. treningiem sprawności manualnych. Dlatego warto w nie angażować chorego.

Migotanie przedsionków i udar nie mają ze sobą nic wspólnego – MIT

Co piąty udar ma związek z migotaniem przedsionków. Wskutek nieprawidłowego skurczu przedsionków krew nie przepływa całkowicie do komór serca. Gdy zalega w przedsionkach, tworzą się skrzepliny, które mogą przedostać się min. do mózgu. powodując jego niedokrwienie. Migotanie przedsionków niesie ze sobą także większe ryzyko wystąpienia kolejnego udaru. Zagrożenie udarem można zmniejszyć, przyjmując regularnie doustne leki przeciwkrzepliwe.

Udar może zdarzyć się także młodym ludziom – PRAWDA

Może wystąpić nawet u dzieci. Często przyczyną są uszkodzenia i wady naczyń wewnątrzczaszkowych, m.in. spowodowane urazem czy chorobami, np. naczyniakami, infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi czy grzybiczymi, należy wykluczyć też zaburzenia krzepnięcia krwi. U młodych ludzi, 30- czy 40-latków, coraz częściej występuje nadciśnienie, wysoki poziom cholesterolu, otyłość (zwłaszcza brzuszna), cukrzyca, żyją oni w ciągłym napięciu, stresie. A właśnie te czynniki, niezależnie od wieku, sprzyjają udarowi.