Padaczka – przyczyny, objawy, badania i leczenie

Padaczka, znana również jako epilepsja, jest przewlekłą chorobą neurologiczną charakteryzującą się powtarzającymi się napadami padaczkowymi. Napady te są wynikiem nadmiernej i niekontrolowanej aktywności elektrycznej w mózgu. W Polsce, jak i na całym świecie, padaczka dotyka osób w każdym wieku, wpływając na ich życie zawodowe, społeczne i emocjonalne.

Padaczka towarzyszy ludzkości od tysiącleci. Najstarsze wzmianki o tej chorobie pochodzą z babilońskich tabliczek glinianych datowanych na 2000 rok p.n.e., które znajdują się w zbiorach British Museum. Starożytni często przypisywali napady padaczkowe działaniu duchów lub bóstw, a w wielu społecznościach tradycyjnych wierzy się, że są one dowodem łączności z bogami lub duchami. Jednakże, grecki lekarz Hipokrates, uważany za „ojca medycyny”, jako pierwszy odrzucił nadnaturalne wyjaśnienia, skłaniając się ku poszukiwaniu przyczyn choroby w ludzkim ciele. W swoim traktacie „O świętej chorobie” zaproponował nazwę „epilepsja” od greckiego słowa epilambanein, oznaczającego „chwycić” lub „napaść”, i podkreślił znaczenie czynników dziedzicznych oraz związek urazów głowy z rozwojem choroby.

Jakie są przyczyny padaczki?

Przyczyny padaczki mogą być różnorodne i często są trudne do jednoznacznego określenia. W wielu przypadkach przyczyna pozostaje nieznana. Możliwe czynniki obejmują:

• Genetyczne predyspozycje do padaczki.
• Urazy głowy, które mogą prowadzić do padaczki zarówno u dzieci, jak i dorosłych.
• Zaburzenia rozwojowe, takie jak autyzm czy neurofibromatoza.
• Choroby zakaźne mózgu, takie jak zapalenie opon mózgowych czy zapalenie mózgu.
• Udar mózgu, który jest główną przyczyną padaczki u osób powyżej 35 roku życia.
• Nowotwory mózgu oraz inne schorzenia neurologiczne.

Objawy padaczki

Objawy padaczki mogą być różnorodne i zależą od rodzaju napadów. Wśród najczęstszych objawów znajdują się niekontrolowane drgawki, utrata przytomności, nieruchome spojrzenie, mimowolne powtarzające się gesty, a także omamy węchowe lub słuchowe.

Występują różne rodzaje napadów padaczkowych, które objawiają się w inny sposób:

• Napady ogniskowe, które zaczynają się w jednym obszarze mózgu i mogą się rozprzestrzeniać.
• Napady uogólnione, które dotyczą obu półkul mózgowych i często prowadzą do utraty świadomości.
• Absencyjne, które charakteryzują się krótkimi momentami nieświadomości.
• Napady toniczno-kloniczne, które są połączeniem sztywnienia mięśni i drgawek.

Badania diagnostyczne

Diagnostyka padaczki obejmuje:

• Dokładny wywiad medyczny i rodzinny.
• Badanie neurologiczne.
• Elektroencefalogram (EEG), który rejestruje aktywność elektryczną mózgu.
• Badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny (MRI) lub tomografia komputerowa (CT), które mogą wykryć strukturalne przyczyny padaczki.

Leczenie padaczki – jakie leki są stosowane ?

Leczenie padaczki jest zindywidualizowane i może obejmować:

• Leki przeciwpadaczkowe, które są podstawą leczenia i mają na celu kontrolę napadów.
• Dieta ketogeniczna, która w niektórych przypadkach może pomóc w kontroli napadów.
• Neurochirurgia, która może być opcją dla osób z lekooporną padaczką.
• Stymulacja nerwu błędnego, która może być alternatywą dla osób, u których leki nie są skuteczne.

Leczenie padaczki jest złożonym procesem, który wymaga indywidualnego podejścia do każdego pacjenta. W terapii tej choroby stosuje się różne leki , które dobiera się w zależności od typu napadów i postaci padaczki. Powszechnie używane substancje to m.in. kwas walproinowy, lewetyracetam, karbamazepina czy fenobarbital. W przypadkach padaczki lekoopornej, gdzie standardowa farmakoterapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów, rozważa się zastosowanie diety ketogenicznej lub nawet interwencji chirurgicznej. Ważne jest, aby leczenie było prowadzone pod ścisłą kontrolą lekarza neurologa, który na podstawie szczegółowej diagnostyki może dostosować terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Życie z padaczką

Życie z padaczką wymaga zarządzania stanem zdrowia i dostosowania stylu życia. Edukacja pacjentów i ich rodzin jest kluczowa w celu zrozumienia choroby i unikania czynników wywołujących napady. Wsparcie psychologiczne może być również ważne, ponieważ padaczka może mieć wpływ na samopoczucie emocjonalne i jakość życia.

Ważne jest, aby osoby z padaczką regularnie konsultowały się z lekarzem, który może dostosować leczenie do indywidualnych potrzeb pacjenta. Edukacja na temat padaczki jest kluczowa, zarówno dla chorych, jak i ich rodzin, aby mogli rozpoznawać objawy i wiedzieć, jak reagować w przypadku napadu. Warto również prowadzić zdrowy tryb życia, unikać czynników wyzwalających napady, takich jak brak snu czy stres, oraz informować o swojej chorobie bliskich i pracodawcę, aby mogli udzielić wsparcia w razie potrzeby. Dostępne są również grupy wsparcia, które mogą pomóc w radzeniu sobie z emocjonalnymi aspektami choroby.

Padaczka jest złożonym schorzeniem, które wymaga kompleksowego podejścia zarówno diagnostycznego, jak i terapeutycznego. Postęp w leczeniu i diagnostyce padaczki daje nadzieję na lepszą kontrolę nad napadami i poprawę jakości życia osób z padaczką.