Przewód pokarmowy każdego człowieka zasiedlają bakterie, których liczba i skład różnią się w zależności od miejsca ich występowania. Największa liczba bakterii znajduje się w jelicie grubym i są to w większości bakterie beztlenowe Gram-dodatnie i Gram-ujemne. Wszystkie mikroorganizmy bytujące w jelitach człowieka tworzą florę jelitową, zwaną również mikrobiotą jelitową lub mikroflorą jelit. Jakie funkcje pełni mikroflora jelit? Co wpływa na skład mikrobioty jelitowej? Jak wspomóc działanie flory bakteryjnej jelit?
Flora bakteryjna jelit jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Zaczyna się kształtować w momencie narodzin i wpływa na nią wiele czynników m.in. sposób porodu, skład flory bakteryjnej matki i otoczenia oraz sposób odżywiania niemowlęcia. W pierwszych 2 latach życia człowieka przewód pokarmowy jest systematycznie zasiedlany przez bakterie jelitowe, a następnie zaczyna się stabilizować. Skład flory bakteryjnej jest unikatowy dla każdego człowieka, ale spełnia te same funkcje.
Funkcje flory bakteryjnej jelit
Jelita pełnią w organizmie przede wszystkim funkcję trawienną, a także odgrywają istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Za regulację obu tych układów odpowiada flora bakteryjna. Dobre bakterie jelitowe chronią organizm przed wtargnięciem patogenów chorobotwórczych m.in. poprzez tworzenie niesprzyjających warunków dla ich rozwoju. Ponadto flora bakteryjna jelit wspomaga produkcję witamin z grupy B, witaminy K, PP i kwasu foliowego.
Sprawdź ulotki i opinie pacjentów o przykładowych lekach stosowanych w leczeniu chorób układu pokarmowego: leki na wrzody żołądka i dwunastnicy (Pylera, Lanzul, Emanera. Quamatel), leki na chorobę Leśniowskiego-Crohna / zapalenia jelit (Hyrimoz, Hulio, Asamax, Entyvio), oczyszczanie jelit (Citrafleet), leczenie biegunek (Stoperan, Loperamid APTEO MED, Loperamid WZF, Nifuroksazyd Aflofarm, Nifuroksazyd Polfarmex, Carbo Medicinalis MF, Hidrasec, Enterol), leki na zgagę (Bioprazol Bio Max) leki przeczyszczające (Dulcobis, Pikopil), inne dolegliwości układu pokarmowego (Prokit, Zulbex, Dexilant, Trimesan, Salaza, Debretin, Ircolon, Raphacholin C).
Co wpływa na florę bakteryjną jelit?
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na równowagę flory jelitowej jest dieta. Produkty przetworzone, tłuste, słone oraz duża ilość cukru w diecie może sprawić, że ilość dobrych bakterii zmniejszy się doprowadzając do zaburzeń równowagi flory bakteryjnej. Może się to objawiać: bólami brzucha, skurczami jelit, biegunką, zaparciami, a także problemami ze skórą (np. trądzik), podatnością na infekcję, problemami ze snem i zaburzeniami nastroju. Do zaburzeń w równowadze flory bakteryjnej mogą się również przyczynić stosowane leki (np. antybiotyki), papierosy, alkohol, stres oraz różne choroby m.in. alergie pokarmowe, choroby zapalne jelit, otyłość, cukrzyca. W przypadku podejrzenia zaburzeń flory bakteryjnej można przeprowadzić badania kału, które ocenią występowanie oraz stopień dysbiozy jelitowej.
Jak odbudować mikroflorę jelit?
Jeśli dojdzie do zaburzenia równowagi jelit i odczuwamy dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego lub po prostu chcemy wspomóc działanie przewodu pokarmowego, można zrobić to na kilka sposobów. Przede wszystkim należy skupić się na prawidłowym odżywianiu, zbilansowanych posiłkach zawierających produkty świeże, sezonowe oraz jak najmniej przetworzone. Istnieją również produkty, które stymulują rozwój mikroflory jelitowej i są to probiotyki, prebiotyki i synbiotyki, które możemy dostarczyć do organizmu z pożywieniem lub po prostu kupić w aptece.
Probiotyk, prebiotyk, a może synbiotyk?
Probiotyki zawierają żywe kultury bakterii, najczęściej kwasu mlekowego lub drożdży, które pomagają odbudować naturalną florę bakteryjną. Zmniejszają nadmierną produkcję gazów w jelitach oraz łagodzą biegunki. Znajdziemy je w kiszonkach (ogórki, kapusta), zakwasach (buraczany, chlebowy) oraz fermentowanych przetworach mlecznych, takich jak jogurt naturalny, kefir i maślanka.
Prebiotyki to niestrawione składniki żywności – części roślin, które stanowią pożywkę dla bakterii zamieszkujących jelita. Stymulują wzrost i aktywność dobrych szczepów bakterii. Wśród nich wyróżniamy oligosacharydy i polisacharydy (inulina). Znajdziemy je m.in. w cykorii, czosnku, cebuli, niedojrzałych bananach, topinamburze czy karczochu.
Synbiotyki to połączenie probiotyku i prebiotyku. Zawierają jednocześnie bakterie probiotyczne i pożywkę. Przedłużają aktywność bakterii, ułatwiają ich namnażanie oraz przywracają równowagę mikroflory jelit.
Naszych publikacji nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję indywidualnie w porozumieniu z pacjentem.
Zobacz także spis leków stosowanych w gastrologii. Znajdziesz tu między innymi wykaz leków na biegunkę, leki stosowane w leczeniu niestrawności, lekarstwa na wzdęcia, preparaty stosowane w chorobie Leśniowskiego-Crohna a także leki na wrzody żołądka oraz leki stosowane w chorobach wątroby. Męczy Cię zgaga? Sprawdź listę leków na refluks.
