Błona śluzowa gardła jest delikatna i o wiele bardziej niż inne części ciała narażona na podrażnienia i infekcje – przez gardło oddychamy, a wraz z powietrzem przedostają się wirusy i bakterie. Na szczęście równie szybko możemy zapewnić dotarcie do gardła leków dezynfekujących. Mowa o rozmaitych płukankach, które zapewniają szybką ulgę oraz minimalizują rozwój infekcji. Płukanie gardła to dobry sposób, trzeba jednak wiedzieć, jak przyrządzać z pozoru proste roztwory. Czym i jak płukać gardło, aby sobie nie zaszkodzić?
Płukanie gardła wodą z solą, sodą oczyszczoną lub wodą utlenioną
Domowe sposoby na ból gardła, w postaci płukania wodą z solą, zna każdy. Jest to chyba najpopularniejszy sposób na szybkie zmniejszenie bólu gardła. Sól działa na gardło odkażająco, hamując rozwój bakterii i wirusów. Płukanka z solą zastosowana przy pierwszych objawach, jak drapanie i swędzenie w gardle, może skutecznie powstrzymać rozwój choroby gardła, zmniejsza obrzęk i ból. Często jednak, chcąc przyśpieszyć leczenie gardła, sypiemy soli do szklanki zbyt dużo. Tymczasem idealny roztwór zawiera 1 łyżeczkę na szklankę wody. Większa ilość może spowodować jedynie podrażnienie gardła.
Do roztworu soli możemy dodać również łyżeczkę sody oczyszczonej lub wykorzystać tylko jeden składnik. Gardło można płukać także wodą utlenioną – 1 łyżeczka wody utlenionej na szklankę wody. Do każdego z wymienionych roztworów można dodać łyżeczkę octu jabłkowego, który także działa odkażająco.
Sprawdź ulotki i opinie pacjentów o przykładowych lekach stosowanych w leczeniu chorób górnych dróg oddechowych: na ból gardła (Octeangin, Strepsils Intensive, Benevox Control smak cytrynowy, Inovox Express), na grypę (Ebilfumin, Tamivil, Segosana), aerozole na katar (Xylometazolin Teva, Nasic, Otrivin Katar i Zatoki, Envil katar, Orinox HA), suchy kaszel (Acodin, Levopront, Levosol, Solvetusan, Sirupus Pini compositus), mokry kaszel (Mucofortin, ACC Optima, Soledum forte), na zatoki (IBUM Zatoki, Ibum Zatoki Max, Gripex Hot Zatoki), oraz inne leki stosowane w łagodzeniu objawów przeziębienia (Gripex Max, FluControl HOT, Polopiryna S, Gripex Control).
Płukanie gardła znanymi ziołami – siemię lniane, szałwia, rumianek
Zioła do płukania gardła wykazują różne działania. Jeśli problemem jest chrypka, suchość w gardle i podrażnienie, idealnie sprawdzą się napary z siemienia lnianego i porostu islandzkiego.
Napar z lnu, najlepiej ze świeżo zmielonych ziaren, zawiera związki śluzowe, które powlekają gardło. Działanie lnu nie ogranicza się jedynie do osłony gardła, ponieważ siemię działa również przeciwzapalnie oraz ściągająco – obie właściwości są pożądane przy bólu gardła. Wystarczy 2-3 łyżeczki siemienia zalać szklanką gorącej wody, pozostawić na 15 minut i odcedzić przez gazę. Nawilżenie gardła zapewni także płukanka z korzenia prawoślazu – 1-2 łyżki na szklankę gorącej wody.
Dolegliwości, takie jak bakteryjne zapalenie gardła, wymagają silniejszych ziół o działaniu przeciwbakteryjnym. Należą do nich m.in. szałwia i rumianek. Gardło należy płukać mocnym naparem przyrządzanym pod przykryciem.
Czym jeszcze można płukać gardło? – kurkuma, goździki, buraki
Mniej znane sposoby na ból gardła to płukanie przyprawami. Do przyrządzenia płukanki możemy wykorzystać:
- 1 łyżeczkę kurkumy – kurkumina zawarta w tej przyprawie działa przeciwzapalnie. Ponadto, kurkuma może hamować rozwój bakterii, wirusów, czy grzybów;
- 1 łyżeczkę goździków – goździki wykazują działanie przeciwbólowe i ściągające. Płukanie bolącego gardła goździkami wymaga jednak nieco więcej przygotowań. Goździki zalewamy gorącą wodą i pozostawiamy pod przykryciem na kilka godzin, a najlepiej na całą noc. Kolejno, tuż przed płukaniem dodajemy trochę ciepłej wody;
- 1 łyżeczkę imbiru – imbir działa nie tylko na gardło, lecz także jest pomocny w przypadku innych objawów przeziębienia czy infekcji bakteryjnej. Można przyrządzić napar z 1 łyżeczki sproszkowanego imbiru lub ze świeżego korzenia. Zdecydowanie korzystniejsza jest ta druga opcja. Naparem płuczemy gardło, ale możemy także pić napój z imbirem, cytryną i miodem;
- gardło możemy płukać również świeżym sokiem z buraków. Sok z buraka działa na gardło łagodząco, niweluje chrypkę i zmniejsza ból gardła. Świeży sok zawiera m.in. witaminę C, żelazo, potas, miedź i kwas foliowy, dlatego przy wszelkich infekcjach warto nie tylko płukać gardło sokiem z buraków, lecz także pić go w większych ilościach.
Jak płukać gardło – ile razy dziennie?
Domowe sposoby na gardło są naturalne, jednak nie oznacza to, że gardło możemy płukać bez ograniczeń. Warto wiedzieć, jak płukać gardło oraz ile razy dziennie. W przypadku wykorzystania soli czy wody utlenionej gardło płuczemy 3-4 razy dziennie.
Zioła do płukania gardła mogą być stosowane nieco częściej. Zwykle wystarczy 4-5 powtórzeń w ciągu dnia. Jeśli stosujemy gotowy płyn odkażający do płukania gardła, wówczas należy stosować dawkowanie zalecane przez producenta.
Jak płukać gardło? Istnieje kilka wskazań, których należy bezwzględnie przestrzegać.
- Temperatura płukanki do gardła powinna wynosić 36-37 stopni – zbyt zimne lub zbyt ciepłe napary i roztwory mogą dodatkowo podrażnić błonę śluzową gardła.
- Płukanie należy wykonywać przez ok. 2-3 minuty, wypluwając i zmieniając kilkukrotnie łyk płynu.
- Należy unikać połknięcia płynu, którym wcześniej płukaliśmy gardło i usta.
- Nie należy nakłaniać do płukania gardła zbyt małych dzieci, które mogłyby się zakrztusić. Zioła trzeba dobierać stosownie do wieku.
Naszych publikacji nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję indywidualnie w porozumieniu z pacjentem.
Zobacz także wykaz leków stosowanych w infekcjach górnych dróg oddechowych. Znajdziesz tu między innymi aerozole na katar, pastylki na ból gardła, preparaty przeciwgorączkowe, czy tabletki na zatoki. Jeśli męczy Cię kaszel, polecamy zapoznać się z listą leków na mokry kaszel, oraz leków na suchy kaszel.
Niezmiennie zachęcamy do sczepienia się: szczepionki przeciw grypie, szczepionki przeciw koronawirusowi COVID-19.