Antybiotyki stosuje się je jako środki w leczeniu wszelkiego rodzaju zakażeń bakteryjnych. Są one kluczowym narzędziem w walce z infekcjami bakteryjnymi, które od dekad ratują życie i poprawiają jakość życia pacjentów na całym świecie. Ich odkrycie i rozwój to jedno z najważniejszych osiągnięć w historii medycyny. Jeśli jesteśmy w trakcie kuracji tymi lekami (antybiotykami), warto wtedy przestrzegać kilka takich oto prostych reguł. W tym artykule przyjrzymy się też różnym rodzajom antybiotyków, ich klasyfikacji oraz przykładom substancji.
Jakie rodzaje antybiotyków wyróżniamy – przykłady
Beta-laktamy
Beta-laktamy to jedna z najstarszych i najczęściej stosowanych grup antybiotyków. Charakteryzują się obecnością pierścienia beta-laktamowego w swojej strukturze chemicznej, który jest kluczowy dla ich działania bakteriobójczego. Do beta-laktamów należą:
- Penicyliny (np. penicylina G, amoksycylina)
- Cefalosporyny (np. cefaleksyna, cefuroksym)
- Karbapenemy (np. imipenem, meropenem)
- Monobaktamy (np. aztreonam)
Aminoglikozydy
Aminoglikozydy to grupa antybiotyków, które działają bakteriobójczo poprzez hamowanie syntezy białek bakteryjnych. Są one skuteczne przeciwko wielu Gram-ujemnym bakteriom. Przykłady aminoglikozydów to:
Tetracykliny
Tetracykliny to szerokospektralne antybiotyki bakteriostatyczne, które działają poprzez inhibicję syntezy białek bakteryjnych. Są stosowane w leczeniu wielu różnych infekcji. Do tej grupy należą:
- Doksycyklina
- Tetracyklina
- Minocyklina
Makrolidy i ketolidy
Makrolidy są kolejną grupą antybiotyków o szerokim spektrum działania, które hamują syntezę białek bakteryjnych. Ketolidy są nowszą klasą antybiotyków, które są strukturalnie podobne do makrolidów. Przykłady to:
- Erytromycyna
- Klarytromycyna
- Azytromycyna
- Telitromycyna
Linkozamidy i streptograminy
Linkozamidy i streptograminy to dwie różne klasy antybiotyków, które działają poprzez inhibicję syntezy białek bakteryjnych. Są one stosowane w leczeniu infekcji skóry i miękkich tkanek. Przykłady obejmują:
- Linkomycyna
- Klindamycyna
- Pristinamycyna
Reguły, których warto się trzymać przy stosowaniu antybiotyków
Antybiotyki a alkohol
Nie pijmy alkoholu – jest to zasada, której powinniśmy przestrzegać absolutnie bezwzględnie. Nie tylko zwiększa szanse na skuteczność terapii ale i chroni naszą wątrobę przed uszkodzeniem.
Zobacz: Leki a alkohol – interakcje i możliwe działania niepożądane
Regularność
Bierzmy regularnie – należy wiedzieć, że aby antybiotyk działał prawidłowo, w naszej krwi cały czas musi być odpowiednie stężenie substancji czynnej. Tak dzieje się tylko wtedy, kiedy kolejne dawki przyjmowane są w określonych odstępach czasu. Dla przykładu jeśli lekarz zalecił nam stosowanie antybiotyku raz dziennie, róbmy to o tej samej godzinie na przykład 7 rano. Natomiast jeśli mamy brać 2 lub 3 dawki na dobę, przyjmujmy je wtedy co 13 lub co 8 godzin. To warunek niezbędny do tego, aby leczenie było skuteczne.
Pamiętaj o probiotykach
Chrońmy jelita – o tym, że należy stosować probiotyki w trakcie kuracji, wie już obecnie chyba niemal każdy. Ale większość osób popełnia błąd kończąc przyjmowanie dobrych bakterii równocześnie z ostatnią tabletką antybiotyku. Tymczasem, abyśmy odbudowali zniszczoną florę bakteryjną przewodu pokarmowego potrzebujemy jeszcze co najmniej kilku dni.
Nie nadużywajmy antybiotyków
Nie wymuszajmy – z doświadczenia wielu lekarzy wynika, że pacjenci domagają się przepisania tych leków w przypadku każdej infekcji na przykład zapalenia gardła. Tymczasem ze statystyk wynika, że aż niemal 90 procent jesiennych chorób to zakażenia wirusowe, które zazwyczaj mijają po 3-4 dniach. Więc przyjęcie wówczas antybiotyków tylko niepotrzebnie osłabia nasz organizm, bowiem są to leki, które nie niszczą wirusów a jednie bakterie. Natomiast w przypadku wątpliwości możemy wykonać proste badanie krwi, czyli test CRP – stężenie od 11 do 40 mg/l świadczy o infekcji wirusowej, a powyżej 40 mg/l o bakteryjnej – i wówczas przepisanie antybiotyku jest uzasadnione.
O antybiotykach już kiedyś pisaliśmy. Zachęcamy do zapoznania się z publikacją zawierającą historię powstania i ciekawe informacje temat antybiotyków.
Nie przerywaj stosowania
Stosujmy zgodnie z zaleceniami – warto pamiętać o tym, że jeśli zbyt wcześnie przerwiemy kurację (bo na przykład po 2-3 dniach poczujemy się lepiej), musimy wiedzieć, że wtedy w naszym organizmie mogły pozostać bakterie. Przerwanie kuracji spowoduje znów, że na ten konkretny antybiotyk się po prostu uodpornią. A że łatwo przenoszą się na inne osoby i potrafią dzielić się zdobytymi zdolnościami z innymi drobnoustrojami, lawinowo narasta wtedy problem bakterii, które są niewrażliwe na kolejne leki. Dlatego też z troski o naszą osobę, naszych bliskich, a także innych ludzi, bierzmy antybiotyki tak długo, jak jest to konieczne, a nie tylko do ustąpienia do najgorszych objawów.
Podsumowując, antybiotyki są niezwykle ważne w medycynie, ale ich stosowanie wymaga odpowiedzialności i świadomości także w kontekście zagrożeń związanych z opornością bakterii. Jest to obszar ciągłych badań i rozwoju, aby zapewnić skuteczne leczenie infekcji bakteryjnych w przyszłości.
Naszych publikacji nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję indywidualnie w porozumieniu z pacjentem.
