Do głównych objawów zapalenia ucha zalicza się pieczenie, kłucie oraz wyciek. Do przyczyn zalicza się zarówno bakterie, jak i wirusy. Wyróżnia się oraz zwykłe, nawracające, przewlekłe zapalenie ucha.
Przyczyny zapalenia ucha środkowego
Jak już zostało wspomniane, przyczyną infekcji oraz zakażenia ucha środkowego mogą być bakterie i wirusy. Ostre zapalenie ucha środkowego przechodzi znacząca część dzieci w wieku przedszkolnym. Choroba ta polega na wytwarzaniu i gromadzeniu ropnego płynu w uchu wewnętrznym. Patogeny z nosa i nosowej części gardła dostają się przez trąbkę słuchową do błony bębenkowej, trafiając w ten sposób do wnętrz ucha.
Ze względu na poziome ułożenie trąbki słuchowej i dzieci i fakt, że jest ona jeszcze krótka, najczęściej mamy do czynienia z ostrym bakteryjnym zapaleniem ucha środkowego.
Szczyt zapadalności na zapalenie ucha przypada przeważnie na okres wiosenny oraz jesienno – zimowy, czyli okresy obniżonej odporności. Do wystąpienia opisywanej dolegliwości predysponuje także nawracające zapalenie zatok przynosowych, ospa wietrzna, płonica, odra oraz wycięcie migdałków podniebiennych.
Zapalenie ucha środkowego może mieć także tło wirusowe, w związku z czym, przy rozpoznaniu choroby cechującej się ładnym przebiegiem, przez 1-2 dni stosuje się leki przeciwzapalne. Jeżeli nie okażą się one skuteczne, wdrażana jest antybiotykoterapia.
Objawy zapalenia ucha środkowego
- ból ucha oraz ból za nim – promieniuje on do głowy, policzka i twarzy,
- pulsowanie w uchu nasilające się w pozycji leżącej,
- zatkanie ucha,
- gorączka sięgająca 40 stopni Celsjusza,
- uczucie osłabienia,
- wyciek ropnej treści z ucha – zarówno wodnistej, jak i żółtej, zielonej lub żółto – zielonej.
Rozpoznanie
O rozpoznanie stanu zapalnego we wnętrzu ucha decyduje badanie podmiotowe, fizykalne i otoskopowe. Na ostre zapalenie ucha środkowego wskazuje zaczerwienienie i uwypuklenie błony bębenkowej oraz obecność ropnego płynu. Niekiedy badania podmiotowe i przedmiotowe uzupełnia się badaniami dodatkowymi takimi, jak posiewem z gardła lub ucha.
Możliwe powikłania
Gdy ostre zapalenie ucha środkowego nie zostanie doleczone, istnieje spore prawdopodobieństwo, że przekształci się ono w postać przewlekłą. Jej występowanie może być również związane z nawracającymi, niedoleczonymi infekcjami bakteryjnymi górnych dróg oddechowych, zaburzeniami czynności trąbki słuchowej oraz uwarunkowaniami anatomicznymi.
Wyróżnić można dwie postacie opisywanej infekcji: zapalenie ucha proste oraz perlakowe. W prostym przewlekłym zapaleniu ucha środkowego proces chorobowy obejmuje wyłącznie błonę śluzową wyścielającą jamę bębenkową i objawia się ono okresowym albo stałym śluzowo – ropnym wyciekiem oraz niedosłuchem. Ostre, ropne zapalenie z ucha środkowego wymaga szczególnej uwagi, a to ze względu na możliwość wystąpienia powikłań takich, jak zapalenie błędnika, zapalenie opon mózgowych, ostre zapalenie wyrostka sutkowatego, porażenie nerwu twarzowego, zakrzepowe zapalenie zatoki esowatej oraz ropnie mózgu.
Leczenie
W przypadku ostrego zapalenia ucha środkowego o łagodnym przebiegu przyjmuje się postawę 24 – 48 godzinnej obserwacji bez wprowadzania antybiotykoterapii. Zamiast tego, stosuje się leki przeciwzapalne. Natychmiastowe wprowadzenie antybiotyku będzie niezbędne w przypadku obustronnego ostrego zapalenia ucha środkowego, ostrego zapalenia ucha środkowego u niemowląt poniżej 6 miesiąca życia, częstych nawrotów ostrego zapalenia ucha środkowego (minimum 3 zachorowania w przeciągu pół roku), gorączki oraz wymiotów. Antybiotyki stosowane w tym przypadku to: amoksycylina. W ciężkich, nawracających zapaleniach ucha środkowego stosuje się ceftriakson. Takiej terapii towarzyszy leczenie objawowe bazujące na podawaniu leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych.
W chorobach ucha środkowego ze znaczącym uwypukleniem błony bębenkowej zajść może konieczność wykonania paracentezy, czyli zabiegu polegającego na przebiciu błony i ewakuacji płynu, który następnie jest pobierany do badań laboratoryjnych.
W inny sposób przebiega zapalenie perlakowe, które prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego skutkującego uszkodzeniem kosteczek słuchowych i kości skroniowej. Pacjenci skarżą się tutaj na ból ucha, zawroty głowy, uczucie rozpierania i szumy. Dodatkowo, występuje cuchnący wyciek śluzowo – ropny oraz niedosłuch. Leczenie polega na chirurgicznym wycięciu torbieli, zmienionej zapalnie wyściółki ucha i uszkodzonych kosteczek słuchowych oraz kości.
Naszych publikacji nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję indywidualnie w porozumieniu z pacjentem.
