Torbiel w zatoce szczękowej – objawy i leczenie

Analizując przypadek torbieli w zatoce szczękowej, najpierw należy zdefiniować, czym właściwie jest torbiel. Jest to jedno lub wielokomórkowa przestrzeń patologiczna pojawiająca się najczęściej w okolicy kości oraz tkanek miękkich. Wypełnienie cysty może przybierać różne formy, a mianowicie płynną, gazową lub półpłynną. Najczęstszym miejscem występowania torbieli jest tak zwana twarzoczaszka. Można je zaobserwować między innymi w zatokach znajdujących się w okolicy nosa lub szczęki.

Zatoki są połączone z jamą nosową. Można je nazwać pneumatycznymi miejscami lokalizującymi się w kościach twarzoczaszki. W organizmie człowieka wyróżnia sie cztery rodzaje zatok przynosowych, a mianowicie czołowe, klinowe, szczękowe, a także wysłane błonami śluzowymi komórki sitowe. Te ostatnie są najmniejsze. Największymi są natomiast zatoki szczękowe. Znajdują się one w miejscu złączenia się jamy nosowej i ustnej.

Torbiele zatok szczękowych są najczęściej znajdowane u mężczyzn w średnim wieku. Wykrywa się je częściej niż guzy w innych zatokach. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że zatoki szczękowe znajdują się w najbardziej dostępnym dla lekarzy miejscu. Jednak mimo dokładności badań obrazowych, cysty występujące w okolicach szczęki, wciąż stanowią zasadniczy problem dla dentystów, chirurgów specjalizujących się w zwyrodnieniach szczękowo-twarzowych lub laryngologów.

Przyczyny powstawania torbieli w zatoce szczękowej

Pojawianie się torbieli w okolicach twarzoczaszki najczęściej wynika ze stanów zapalnych błony śluzowej nosa i zatok. Może je wywołać między innymi infekcja wirusowa lub bakteryjna. W rezultacie powstaje charakterystyczny obrzęk, który zamyka połączenie zatok z jamą nosową. Z powodu niedrożności jaką powoduje torbiel, pojawia się podciśnienie, które sprawia, że drobnoustroje pochodzące z nosa mogą wnikać do wnętrza zatok. Następnym etapem schorzenia jest rozwinięcie się zakażenia, które, jeśli ma charakter przewlekły, może wywołać powstawanie torbieli i polipów.

Kolejnym powodem mogącym generować powstawanie cyst jest przewlekłe zębopochodne zapalenie zatok. Warunkiem sprzyjającym powstawaniu tego typu zapalenia jest sąsiedztwo wierzchołków korzeni zębów przedtrzonowych i trzonowych z zatokami szczękowymi oraz obecność kości gąbczastej, która łatwiej przepuszcza drobnoustroje do zatok. Polipy powstają dlatego, że zmiany zachodzące w okolicach wierzchołków korzeni zębów często wywołują stany zapalne szczęk.

Innymi powodami pojawiania się niechcianych guzków mogą być między innymi wady rozwojowe, zaawansowana próchnica zębów lub nieprawidłowe leczenie endodontyczne.

Objawy torbieli

Podstawową trudnością w rozpoznaniu torbieli w zatoce szczękowej jest fakt, że schorzenie przebiega niemal bezobjawowo. Zazwyczaj wykrywa się je przez przypadek podczas robienia tomografii komputerowej lub zdjęć rentgenowskich. Należy jednak pozostać wyczulonym na pojawiające się na ciele narośle, ponieważ nieleczone cysty będą wzrastać i powodować kolejne powikłania i dolegliwości.

Najczęściej zgłaszanymi przez pacjentów objawami są: przewlekły ból zębów, niedrożność nosowa, wyciek z nosa oraz spływanie wydzieliny nosowej do gardła. Często obserwuje się także uczucie nacisku w okolicach twarzoczaszki, ból uszu lub pojawiające się w nich ciśnienie. Niekiedy dochodzi do utraty węchu. Mniej charakterystycznymi, ale równie ważnymi objawami są: zmęczenie, brak apetytu, nadmierna senność, złe samopoczucie oraz gorączka.

Leczenie torbieli zatok szczękowych

Istnieje kilka metod leczenia torbieli. Jeśli obserwowany przez lekarza polip zajmuje ponad połowę jamy zatoki szczękowej, najczęściej zaleca się chirurgiczne usunięcie. Zabieg przeprowadza się metodą Caldwell-Luca, przy jednoczesnym zastosowaniu znieczulenia dotchawicznego. Operacja polega na otwarciu zatoki szczękowej w przedsionku jamy ustnej. Następnie torbiel jest wycinana. Po przeprowadzeniu zabiegu, rekonwalescentom podaje się antybiotyki.

Drugą metodą na usunięcie torbieli z zatok jest endoskopia. Tuż przed operacją, pacjentowi aplikuje się na około piętnaście minut sączek z efedryną. Podczas działania znieczulenia ogólnego dotchawicznego usuwa się wyrostek haczykowaty jednocześnie poszerzając ujście zatoki. Następnym krokiem jest precyzyjne zlokalizowanie polipa i usunięcie go specjalistycznymi kleszczami. Po operacji konieczne jest zastosowanie tamponady. Dopiero po jej usunięciu następuje płukanie przewodów nosowych. Lekarze zalecają, by udrażniać je 0,9 procentowym roztworem NaCl kilka razy dziennie przez okres około dwóch tygodni. Po zastosowaniu metody endoskopowej nie jest konieczne stosowanie antybiotyku.

Podsumowanie

Zatoki szczękowe goją się dużo szybciej po operacji z użyciem endoskopu, niż po zabiegu Caldwell-Luca. Kolejnym plusem endoskopii jest fakt, że rekonwalescenci rzadziej odczuwają bóle. Skraca się również okres hospitalizacji. Wynosi on jedynie trzy dni.

Nie należy się obawiać usuwania torbieli z zatok szczękowych. Zabiegi tego typu są wykonywane w coraz większej ilości gabinetów dentystycznych. Operacje tego typu są krótkie, bezbolesne i nieskomplikowane, natomiast problemy z zębami i inne powikłania, do których może dojść, kiedy pacjent ignoruje schorzenie, powodują bolesne następstwa.