Błonica, inaczej znana też jako defteryt, jest bardzo poważną chorobą zakaźną, którą wywoływana jest przez bakterie. Najczęściej występuje ona u dzieci i ma bardzo ciężki przebieg. To dlatego tak ważne jest to, aby szybko ją diagnozować i podejmować odpowiednie leczenie, zanim będzie za późno, ponieważ nieleczona doprowadzić może również do śmierci. W Polsce już od dłuższego czasu obowiązuje obowiązek szczepień, co zmniejszyło liczbę zgonów do zera. Są jednak kraje, również europejskie, w których błonica wciąż atakuje i doprowadza do regularnych śmierci wśród najmłodszych. Świadomość zagrożenia, jakie się z nią wiążą, a także świadomość konieczności szczepienia, jest o tyle ważne, że w taki sposób zapobiegać można nie tylko rozwojowi choroby u konkretnego dziecka, ale także dalszego zakażania.
W jaki sposób można się zakazić?
Jest to jedna z podstawowych kwestii, z których koniecznie należy zdawać sobie sprawę. W ten sposób uniknąć można bowiem zachorowania. Profilaktyka przede wszystkim. Bakterie błonicy rozprzestrzeniają się drogą kropelkową poprzez kontakt z osobą zakażoną, albo nosicielem choroby. Bakterie rozchodzą się łatwo i szybko, przez co czasem naprawdę trudno zauważyć jest początek choroby. Właśnie dlatego jedyną skuteczną ochroną, która faktycznie przynosi rezultaty, są szczepienia. W ten sposób organizm dziecka od razu uodparnia się i przygotowuje organizm do zetknięcia się z bakteriami błonicy. Dzięki temu jednak organizm jest już odpowiednio wzmocniony i nie dopuszcza do tego, aby objawy mogły się wyodrębnić i zagrażać zdrowiu danej osoby. Aby jednak mieć pewność, warto poznać objawy, jakimi charakteryzuje się błonica.
Jakie objawy są charakterystyczne dla błonicy?
Warto tutaj zaznaczyć, że sama choroba ma bardzo szybki przebieg, ponieważ jej objawy mogą pojawić się już w ciągu 24 godzin od zakażenia. Najdłuższy czas wylęgania to 7 dni. Mimo to chory może być nosicielem jeszcze przez dłuższy czas i tym samym zarażać nawet przez 3 kolejne tygodnie. To właśnie dlatego nawet po pozornym ustąpieniu objawów, konieczna i wymagana jest dodatkowa samoizolacja, aby mieć pewność, że pacjent nie jest dłużej nosicielem i nie zagraża niczyjemu zdrowiu. Na samym początku objawy błonicy pojawiają się w miejscu, w którym dochodzi do kolonizacji bakterii, czyli w gardle. Bakterie doskonale rozwijają się na przykład na migdałkach podniebnych, na krtani, czasem nawet w nosie, na spojówkach, czy błonach śluzowych narządów płciowych. W miejscu, w którym dochodzi do kolonizacji bakterii, pojawia się martwica tych tkanek, które przybierają inny odcień – szary, czarny lub wręcz półprzezroczysty. Naloty pojawiają się pod postacią delikatnych błonek, które krwawią jednak przy próbie ich oderwania. Dodatkowo trudno pomylić je z czymkolwiek innym, ponieważ są nieestetyczne i groźnie wyglądające, a co za tym idzie, od razu zwracają na siebie uwagę i niepokoją każdego, u kogo zostały zauważone. Kolejnym niepokojącym objawem, który pojawić się może już po kilku dniach, jest powiększenie się węzłów chłonnych, co prowadzi do obrzęku szyi. To natomiast doprowadza do zwężenia się gardła i krtani, co natomiast skutkuje narastającą niewydolnością oddechową i w rezultacie duszeniem się. Do takich podduszeń, w ciężkich stanach do zaduszeń często dochodzi nocą. To właśnie dlatego pacjent potrzebuje pomocy i obserwacji. Oprócz tego pojawiają się także inne symptomatyczne objawy, podobne do tych w innych chorobach, czyli:
- wysoka gorączka
- bóle gardła
- utrudnione połykanie i przełykanie śliny
- opuchnięta szyja
- trudności z mówieniem
- obrzmienie węzłów chłonnych
Gdy tylko wystąpią te objawy, niezwłocznie trzeba zawiadomić lekarza.
Jak leczyć błonicę?
Można zauważyć, jak niebezpieczną chorobą jest błonica. Właśnie z tego powodu konieczne jest jej szybkie rozpoznanie i podjęcie leczenia. Przede wszystkim konieczne jest leczenie w warunkach szpitalnych. Chorzy otrzymują surowicę przeciwbłoniczą, a w razie problemów z oddychaniem są intubowani. Tutaj bardzo cenny jest czas, ponieważ choroba postępuje bardzo szybko i jest bardzo zakaźna. W związku z tym, im szybciej podjęte zostanie działanie, tym większe są szanse na to, że chory powróci do pełni sprawności, a objawy nie będą niosły za sobą dodatkowych komplikacji.
Szczepienia przeciwko błonicy
Oczywiście szczepionki przeciwko błonicy powinny być podawane już w wieku dziecięcym. Im wcześniej, tym lepiej. Przykłady szczepionek: D – Szczepionka błonicza adsorbowana, DT – Szczepionka błoniczo-tężcowa adsorbowana, Clodivac. W tym przypadku warto po prostu przestrzegać kalendarza szczepień, a także lekarskich zaleceń. Dzięki temu można mieć pewność, że wszystko postępuje w odpowiedni sposób.
Rezygnowanie ze szczepienia jest w Polsce niemożliwe. Tylko w ten sposób udało się wyeliminować śmiertelność związaną z błonicą. Choroba jest zagrożeniem nie tylko dla pacjenta, ale również dla wszystkich osób, które z taką osobą mają do czynienia. W związku z tym szybkie działanie i podjęcie leczenia skutkować będzie zahamowaniem transmisji bakterii.
Naszych publikacji nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję indywidualnie w porozumieniu z pacjentem.
