Czy maseczki chronią przed wirusami? – rodzaje maseczek ochronnych

Maseczki stały się nieodłącznym elementem w przestrzeni publicznej. Zapewniają ochronę przed wirusami, ale także innymi zanieczyszczeniami, takimi jak smog. W sklepach i aptekach można znaleźć wiele rodzajów masek ochronnych na twarz, które są wykonywane z różnych materiałów. Nie bez znaczenia jest także sposób ich noszenia.

Czy maseczki chronią przed wirusami?

Obecnie maski ochronne wykorzystuje się jako jeden ze sposobów zapobiegania rozprzestrzenianiu się wirusa SARS-CoV-2. Na rynku dostępne są rozmaite rodzaje masek, które mają różne przeznaczenie czy właściwości filtrujące. To oznacza, że maska stworzona w celu ochrony przed smogiem, nie do końca sprawdzi się jako maseczka przeciwwirusowa. Również niewłaściwe noszenie masek może być przyczyną problemów zdrowotnych.

Jednorazowe maseczki chirurgiczne

To najczęściej stosowany typ masek, których zadaniem jest stwarzanie fizycznej bariery pomiędzy zanieczyszczeniami a błonami śluzowymi. Nie filtrują one powietrza, a chronią przed cząsteczkami o średnicy powyżej 1 mikrometra. Z kolei wirusy mierzy się w nanometrach, np. koronawirus ma średnicę 60-140 nm.

Taki rodzaj maseczek stanowi jednak skuteczną ochronę przed aerozolami, w których mogą znajdować się wirusy. Jednak nabierają szybko wilgoci, dlatego nie są przeznaczone do długiego noszenia. Po kilkunastu minutach od założenia powinny zostać ściągnięte i wyrzucone.

Chore osoby powinny stosować takie maseczki, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu wirusa, który znajduje się w mikrokroplach pary wodnej wydostającej się z ust w trakcie kaszlu czy mówienia. Trzeba pamiętać, że maseczki chirurgiczne nie gwarantują pełnej szczelności, gdyż nie przylegają odpowiednio do twarzy.

Półmaski filtrujące

Ten typ masek ma na celu zatrzymywanie aerozoli oraz pyłów zawieszonych w powietrzu. Półmaski filtrujące składają się z materiału o gęstym splocie oraz filtra oczyszczającego. Wśród nich znajdują się modele przeznaczone do jednorazowego oraz wielokrotnego użytku. Typ maski rozpoznaje się dzięki oznakowaniu:

• NR – jednokrotnego użytku; maksymalnie 8 godzin użytkowania,
• R – do użytku wielokrotnego; minimum co 28 dni należy wymieniać filtr.

Półmaski można podzielić ze względu na granicę maksymalnego przecieku wewnętrznego (nieszczelność, która wynika z przepuszczania powietrza przez zawór wydechowy, a także niecałkowitego przylegania maski do twarzy):

• FFP1 – najniższy poziom ochrony; granica maksymalnego przecieku wewnętrznego to 25%,
• FFP2 – średnia skuteczność; nieszczelność wynosi 11%,
• FFP3 – wysoka skuteczność; granica przecieku wynosi 5%.

Z kolei oznaczenia P1, P2 i P3 informują o klasie skuteczności filtracyjnej. Maseczka FFP1 – ≥ 1 μm, FFP2 – 0,5 ÷ 1 μm, a FFP3 – 0,3 ÷ 0,5 μm.

Maseczki bawełniane

Maski materiałowe można kupić lub wykonać samodzielnie. Zgodnie z zaleceniami WHO maseczki bawełniane powinny być trójwarstwowe:

• wewnętrzna warstwa maski powinna być wykonana z materiału hydrofilowego, który łatwo wchłania wilgoć, np. bawełna; warto wykonywać maseczki z jasnych materiałów, co umożliwi łatwe rozpoznanie zabrudzeń lub wilgoci na masce antywirusowej,
• środkowa warstwa maseczki, stanowi dodatkową warstwę materiałową, która ma za zadanie działać jak filtr; zaleca się, aby była wykonana z tkaniny polipropylenowej,
• zewnętrzna warstwa maseczki – powinna być wykonana z tkaniny hydrofobowej, która ogranicza przenikanie wilgoci; może być to materiał syntetyczny, np. poliester albo mieszanka bawełny i poliestru.

Bawełniane maseczki działają na zasadzie fizycznej bariery pomiędzy błonami śluzowymi, a czynnikami zewnętrznymi i są środkiem ochrony wielokrotnego użytku. Po każdym zastosowaniu powinny być prane w ciepłej albo gorącej wodzie z zastosowaniem detergentu lub mydła.

Jak prawidłowo nosić maseczkę?

Gwarancja ochrony istnieje pod warunkiem, że maska jest nakładana, noszona oraz zdejmowana w prawidłowy sposób. Należy sprawdzić czy maseczka dobrze przylega do skóry, a w trakcie jej zdejmowania unikać dotykania twarzy.

Maski ochronne z metalowym paskiem w górnej części zakłada się w taki sposób, aby środek paska znajdował się na środku górnej części nosa. Po jej zdjęciu należy od razu poddać ją utylizacji, a następnie umyć albo zdezynfekować ręce – środki do dezynfekcji.

Według Światowej Organizacji Zdrowia maseczki są jednym z kluczowych środków ochrony, który ogranicza ekspozycję na koronawirusa, a także może wpłynąć na zmniejszenie jego rozprzestrzeniania się. Warto zatem nosić maseczki w sposób prawidłowy, aby zadbać o zdrowie własne i całego społeczeństwa.