Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Sosna – drzewo powszechnie rosnące na terenie Polski. Do celów farmaceutycznych pozyskuje się pąki, młode pędy, pędy wraz z igłami, korę oraz żywice. Za działanie lecznicze odpowiada olejek sosnowy, diterpenowe kwasy żywiczne, flawonoidy, substancje woskowe, witamina C oraz związki gorzkie. Wskazaniem do stosowania wyciągów z sosny jest głównie leczenie układu oddechowego (oskrzeli, płuc) w przebiegu przeziębienia i kaszlu, ponieważ roślina ta działa wykrztuśnie i bakteriobójczo. Ponadto, polecana jest w przypadku zakażeń bakteryjnych układu pokarmowego i moczowego (działa moczopędnie) oraz przeciwbólowo i przeciwzapalnie na skórę.
Najbardziej znanym produktem z sosny jest olejek sosnowy, który można stosować wewnętrznie i zewnętrznie. Wewnętrznie jako lek moczopędny w połączeniu z innymi ziołami wykazującymi takie właściwości. Natomiast zewnętrznie głównie do inhalacji w rozcieńczeniu z wodą w leczeniu przeziębienia, kataru i zatok. Olejek sosnowy łagodzi również bóle gośćcowe, reumatyczne oraz nerwobóle. Z sosny otrzymywany jest również olejek terpentynowy, który działa głównie przeciwbólowo i stosowany jest jako składnik maści, żeli i plastrów przeciwbólowych i rozgrzewających.
Kolejnym znanym produktem jest dziegieć sosnowy (smoła sosnowa), który wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwświądowe i przeciwgrzybicze. Stosowany jest zewnętrznie w leczeniu chorób skóry m.in. łuszczycy, egzemy, grzybicy, liszaju i łojotoku.
Możliwe działania niepożądane: leki i suplementy, w których jednym ze składników jest sosna, stosowane zgodnie z zaleceniami nie wywołują zwykle działań niepożądanych, z wyjątkiem reakcji nadwrażliwości lub uczulenia.
Analgol to maść stosowana w leczeniu dolegliwości bólowych. Jest skuteczna w przypadku bólów stawowych i mięśniowych, nerwobólów, lumbago, rwy kulszowej oraz bólów kończyn. Można go również stosować do inhalacji w przypadku kataru, bólu gardła, zapalenia oskrzeli i zaflegmienia. Produkt jest dostępny bez recepty.
Analgolan to maść, która zawiera substancje czynne wykazujące działanie miejscowo rozgrzewające i przeciwbólowe. Stosuje się ją pomocniczo w łagodzeniu dolegliwości bólowych, takich jak bóle stawów, nerwobóle, bóle mięśniowe czy rwa kulszowa. Lek jest dostępny bez recepty.
Aroma-Activ to kosmetyczny żel zawierający olejki eteryczne, o łagodnym działaniu rozgrzewającym. Stosowany do masażu dziecka, pozwala mu odprężyć się i spokojnie zasnąć. Żel jest przeznaczony do masażu pielęgnacyjno-relaksacyjnego skóry karku i/lub klatki piersiowej dzieci po ukończeniu 2. roku życia. Produkt jest dostępny bez recepty.
Capsigel N to lek dostępny bez recepty, który ma postać emulsji na skórę. Jest stosowany jako środek rozgrzewający w bólach mięśniowych, takich jak naciągnięcia czy bolesne skurcze mięśni. Może być również pomocniczo stosowany w bólach przy stanach zapalnych stawów oraz w nerwobólach, takich jak zapalenie korzonków nerwowych czy rwa kulszowa. Po aplikacji na skórę wywiera działanie drażniące, powodując jej przekrwienie, zaczerwienienie a jednocześnie rozgrzanie.
Herbapini to lek w postaci syropu, który jest dostępny bez recepty. Jest stosowany tradycyjnie w leczeniu suchego, męczącego kaszlu w przebiegu nieżytów górnych dróg oddechowych. Preparat zawiera fosforan kodeiny o działaniu przeciwkaszlowym oraz substancje pochodzenia roślinnego: wyciąg sosnowy i nalewkę koprową. Wskazany jest do stosowania u dorosłych i młodzieży powyżej 12 lat.
Hotlec to lek przeciwbólowy i rozgrzewający, który jest stosowany miejscowo do łagodzenia bólów mięśniowych i stawowych. W składzie maści Hotlec znajduje się salicylan metylu, który działa przeciwbólowo, a także olejki roślinne i kamfora, które wywołują efekt przekrwienia i rozgrzania w miejscu aplikacji. Produkt jest dostępny bez recepty.
Inhalol to produkt leczniczy do stosowania pomocniczo w dolegliwościach górnych dróg oddechowych, takich jak katar i trudności w odkrztuszaniu gęstej wydzieliny. Składa się z mieszanki olejków eterycznych o zbliżonym działaniu farmakologicznym, takich jak olejek sosnowy, olejek tymiankowy, olejek miętowy i olejek terpentynowy. Stosuje się go w postaci inhalacji wziewnej, dodając kilka kropli do naczynia z gorącą wodą i wdychając powstające opary. Lek ten jest dostępny bez recepty.
Neo-Capsiderm to lek w postaci maści, który działa rozgrzewająco. Jest stosowany jako środek łagodzący bóle mięśniowe, takie jak naciągnięcia czy bolesne skurcze mięśni. Ponadto, może być używany pomocniczo w bólach związanych ze stanami zapalnymi stawów oraz w przypadku nerwobólów. Lek jest dostępny bez recepty.
Pączki sosny to produkt leczniczy w postaci zioła do zaparzania. Tradycyjnie stosuje się go jako środek pomocniczy przy dolegliwościach górnych dróg oddechowych. Substancją czynną są pączki sosny (Pini gemmae). Ten lek należy zawsze stosować dokładnie tak, jak to opisano w ulotce dla pacjenta lub według zaleceń lekarza lub farmaceuty. Produkt dostępny jest bez recepty.
Polytar to lek dostępny bez recepty, który ma postać szamponu leczniczego. Zawiera mieszaninę dziegci, która działa keratolitycznie, przeciwświądowo i antyseptycznie na skórę głowy. Stosuje się go w leczeniu schorzeń owłosionej skóry głowy, takich jak łuszczyca, łupież, łojotokowe zapalenie skóry, wyprysk i świąd. Polytar jest również skutecznym środkiem do usuwania maści i past stosowanych w leczeniu łuszczycy.
Pulmonil to maść o działaniu rozgrzewającym, przeciwzapalnym i miejscowo znieczulającym. Jest stosowany tradycyjnie w bólach mięśni, stawów i nerwobólach. Pomocniczo, maść Pulmonil jest stosowana w przeziębieniu z suchym kaszlem, katarem, w infekcjach górnych dróg oddechowych. Lek jest dostępny bez recepty.
Rub-Arom to maść o działaniu rozgrzewającym, która jest dostępna bez recepty. Jest stosowana miejscowo do nacierania w przypadku bólów mięśniowych, stawowych oraz nerwobólach. Ponadto, może być używana do nacierania klatki piersiowej i pleców w infekcjach górnych dróg oddechowych, takich jak grypa i przeziębienie. Składniki aktywne to tymol, lewomentol, kamfora oraz olejki eteryczne: cedrowy, eukaliptusowy i terpentynowy z sosny nadmorskiej.
Sirupus Tussipini D to syrop ziołowy, który stosuje się tradycyjnie jako lek wykrztuśny i rozkurczający górne drogi oddechowe. Jest stosowany pomocniczo w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych z kaszlem i gęstą wydzieliną. Jest dostępny bez recepty. Przeznaczony jest dla osób powyżej 6 roku życia oraz dla dzieci w wieku od 4 do 6 lat po konsultacji z lekarzem.
Syrop sosnowy złożony Aflofarm to lek o działaniu przeciwkaszlowym, który hamuje odruch kaszlowy i zmniejsza częstość napadów kaszlu. W składzie preparatu znajdują się fosforan kodeiny oraz wyciągi roślinne z sosny i anyżu. Lek jest dostępny bez recepty. Wskazany jest do stosowania doraźnego podczas męczącego, suchego kaszlu występującego w przebiegu nieżytów górnych dróg oddechowych.
Transpulmin S to lek w postaci kremu, który zawiera olejki eukaliptusowy i sosnowy. Po nałożeniu na klatkę piersiową, olejki te uwalniają się i oddziałują wziewnie. Lek jest dostępny bez recepty.
Viprosal B to maść stosowana zewnętrznie, która zawiera cztery substancje czynne: jad żmii, kwas salicylowy, kamforę i terpentynę (olejek terpentynowy z sosny nadmorskiej). Dzięki skojarzonemu działaniu składników, preparat wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Maść jest przeznaczona do stosowania miejscowego w celu łagodzenia bólów neuralgicznych (nerwobólów) i bólów stawowych. Viprosal B jest dostępny bez recepty.
