Domowa apteczka pierwszej pomocy – jak ją dobrze skompletować

Prawdopodobnie wiesz, że warto mieć pod ręką apteczkę pierwszej pomocy. Ale wiedzieć to jedno, a stosować tę wiedzę w praktyce, to coś zupełnie innego. Domowe apteczki bywają w opłakanym stanie – z przeterminowanymi lekami, brudnymi opatrunkami, albo w ogóle niewiele zawierają. Co powinno znaleźć się w takim zestawie i gdzie go przechowywać?

Po co właściwie trzymać w domu apteczkę?

Chociaż nie ma żadnego obowiązku posiadania domowej apteczki, to jednak warto ją mieć, chociażby po to, by móc opatrzyć zraniony palec. Niestety porządnie skompletowane apteczki to rzadkość w polskich domach. O ile w rodzinie nie ma dzieci, temat zazwyczaj jest traktowany bardzo pobieżnie i po macoszemu. Wystarczy chociażby przyjrzeć się temu, co Polacy mają w apteczkach samochodowych – podstawowe wyposażenie i nic ponad to. Często, przez cały okres użytkowania pojazdu, kierowcy nawet nie zaglądają do „pudełka z krzyżykiem”; nie sprawdzają nawet czy znajdujące się tam przybory nie uległy przeterminowaniu.

Pamiętając o tym, że taka apteczka nie jest po prostu zbędnym gadżetem, ale zestawem do ratowania życia, zachęcamy do własnoręcznego, porządnego skompletowania zarówno apteczki samochodowej, jak i domowej oraz osobistej.

Apteczka pierwszej pomocy – gotowa czy samodzielnie skompletowana?

Można spotkać się z trzema najpowszechniejszymi filozofiami tworzenia apteczek PP:

• Kupno gotowego zestawu;
• Zakup gotowej apteczki i uzupełnienie jej według własnych potrzeb;
• Samodzielne skomponowanie akcesoriów.

Która z tych metod jest najlepsza? To oczywiście zależy od potrzeb – czasami wystarczy tylko podstawowe wyposażenie dostarczane wraz z gotowym egzemplarzem, innym razem warto własnoręcznie złożyć własny zestaw, zwłaszcza w sytuacji, gdy apteczka ma być zaopatrzona pod potrzeby konkretnej osoby np. dziecka, alergika czy osoby chorej na padaczkę.

Skład apteczki domowej – podstawowe wyposażenie

Każda apteczka, czy to domowa, czy samochodowa, czy też na inny użytek musi mieć co najmniej podstawowe rzeczy. Należą do nich:

• Kilka par jednorazowych rękawiczek lateksowych w dwóch różnych rozmiarach
• Bandaże dziane różnej szerokości
• Bandaże elastyczne różnej szerokości
• Jedna lub dwie chusty trójkątne
• Zestaw jałowych gaz opatrunkowych różnych szerokości
• Kompresy/gaziki niejałowe
• Plastry z opatrunkiem pocięte lub do cięcia
• Rolka plastra bez opatrunku
• Nożyczki z zaokrąglonymi końcówkami do cięcia bandaży
• Elastyczna siatka opatrunkowa
• Środek odkażający np. woda utleniona, gaziki leko itp.
• Termometr
• Maseczka do sztucznego oddychania
• Koc termiczny (ratunkowy)

Oprócz powyższych, warto uzupełnić apteczkę domową o przydatne leki dostępne bez recepty, z tym zastrzeżeniem, że wszystkie leki i suplementy powinny być zabezpieczone przed dziećmi. Najlepiej trzymać je w zamykanej kasetce lub w jakimś niedostępnym miejscu. Do takich leków należą:

• Tabletki przeciwbólowe z kategorii NLPZ dostępne bez recepty – pamiętaj, aby nie trzymać leków, na które ktoś w rodzinie może być uczulony!
• Leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym dla dorosłych i dla dzieci
• Syrop lub tabletki przeciwkaszlowe
• Pastylki łagodzące ból gardła
• Środki o działaniu przeciwbiegunkowym
• Leki na ból brzucha i o działaniu rozkurczającym np. no-spa, środki na wzdęcia i inne dolegliwości trawienne
• Elektrolity zapobiegające odwodnieniu w czasie biegunki
• Wapno do rozpuszczania
• Sól fizjologiczna w 10ml butelkach do przemywania oczu
• Środki łagodzące oparzenia np. Panthenol
• Maści na oparzenia i przyspieszające proces gojenia
• Ziołowe środki uspokajające na bazie melisy lub innych ziół
• Łagodne leki przeciwalergiczne dostępne bez recepty

W domowych apteczkach powinny znaleźć się tylko przydatne leki, a nie we wszystko, co oferuje apteka. Pamiętaj również, by na bieżąco sprawdzać daty ważności leków, a te przeterminowane utylizować w specjalnych pojemnikach dostępnych w aptekach.

Pamiętaj:·         Nigdy nie używaj leków po terminie ważności·         Sprawdzaj terminy regularnie i wymieniaj przeterminowane produkty ·         Leków nie wyrzucaj do kosza – są od tego specjalne pojemniki.

Odrębną kwestią są apteczki domowe osób, które chorują na konkretne przypadłości. Muszą zawierać leki i substancje przypisane przez lekarza, i należy kontrolować stan wyposażenia, by nie dopuścić do powstania braków. Można do nich zaliczyć:

• Leki na astmę
• Leki kardiologiczne
• Leki przeciw padaczkowe
• Leki cukrzycowe
• Leki na nadciśnienie
• I wszystkie inne, zapisane przez lekarza

Tego typu substancje bezwzględnie trzeba trzymać w miejscu niedostępnym dla dzieci, ponieważ przypadkowe przyjęcie lub przedawkowanie może wiązać się z konsekwencjami zdrowotnymi.

Błędem jest natomiast całkowite izolowanie dostępu do apteczki. Młodsi użytkownicy powinni móc (i umieć) skorzystać z opatrunków, a starsi po przeszkoleniu powinni mieć dostęp do leków ratujących życie, w przypadku, gdy w rodzinie jest chora osoba. Takimi lekami są np. te na astmę, na cukrzycę, nitrogliceryna itp. Przynajmniej jedna osoba w rodzinie, oprócz samego chorego, powinna umieć obsługiwać specjalistyczne leki np. peny insulinowe czy strzykawki z adrenaliną do podania w ostrej reakcji anafilaktycznej.

Podstawowa, gotowa apteczka ze sklepu może być niewystarczająca. Zachęcamy do samodzielnego uzupełnienia jej według własnych potrzeb – nie za dużo, ale i nie za mało, tak aby znalazło się w niej wszystko, co może być przydatne w nagłych sytuacjach.

Żródła / Bibliografia:

1. Artur Gadomski; „Niesterydowe leki przeciwzapalne w domowej apteczce”; Medycyna Rodzinna 2/2006,
2. Fedan, Małgorzata, L. Kurnatowski, and R. Ziemba; „Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach i zachorowaniach.” (2011).
3. Driscoll, P. A., Skinner, D. V., Earlam, R., & Jakubaszko, J. (Eds.); „ABC postępowania w urazach” Górnicki Wydawnictwo Medyczne (2003)