Inaktywowany wirus kleszczowego zapalenia mózgu jest substancją czynną stosowaną w szczepionkach przeciwko tej chorobie. Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest zakażeniem ośrodkowego układu nerwowego wywołanym przez wirus kleszczowego zapalenia mózgu (TBEV), który należy do rodziny Flaviviridae.
Szczepionki na KZM są inaktywowane, co oznacza, że wirusy w nich zawarte są “zabite” i nie mogą powodować choroby. Szczepionki te mogą być podawane nawet w stanach upośledzenia odporności. Jedynymi przeciwwskazaniami do ich zastosowania są: reakcja anafilaktyczna po poprzedniej dawce szczepionki, nasilona reakcja alergiczna na składniki szczepionki, ostra choroba przebiegająca z gorączką.
Wirus kleszczowego zapalenia mózgu został wyizolowany w 1937 roku i występuje w 3 wariantach, które wywołują odpowiednio europejskie kleszczowe zapalenie mózgu, syberyjskie kleszczowe zapalenie mózgu oraz dalekowschodnie kleszczowe zapalenie mózgu (dawniej znane jako rosyjskie wiosenno-letnie zapalenie mózgu).
Chociaż zakażenie wirusem TBE jest najczęściej rozpoznawane jako zakażenie ośrodkowego układu nerwowego, może również przebiegać bezobjawowo lub jako niecharakterystyczna łagodna choroba gorączkowa bez zajęcia układu nerwowego. Zakażenie ośrodkowego układu nerwowego przebiega jako zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, rzadziej jako zapalenie mózgu lub zapalenie opon i mózgu, najrzadziej jako zapalenie rdzenia. Przebieg choroby typu europejskiego jest zwykle łagodniejszy, natomiast typu dalekowschodniego cięższy.
Encepur K to szczepionka stosowana w celu uodpornienia przeciw chorobie przenoszonej przez kleszcze — kleszczowemu zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Szczepionka przeznaczona jest dla dzieci powyżej pierwszego roku życia. Wskazaniami do szczepienia są dzieci (do 11 roku życia) przebywające czasowo lub stale na terenach, gdzie występuje kleszczowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Lek jest dostępny na receptę.
