Lek zawiera argipresynę, antydiuretyczny hormon, który zapobiega nadmiernej utracie wody z moczem i zwęża naczynia krwionośne. Stosowany u dorosłych z wstrząsem septycznym, gdy inne metody leczenia niskiego ciśnienia krwi okazały się nieskuteczne.
Biorphen to lek, który zawiera fenylefryny chlorowodorek. Jest to substancja aktywna, która podnosi ciśnienie krwi poprzez zwężenie naczyń krwionośnych. Biorphen jest często stosowany u pacjentów dorosłych w celu leczenia zbyt niskiego ciśnienia krwi podczas znieczulenia podpajęczynówkowego, zewnątrzoponowego i ogólnego. Wskazania do stosowania Biorphen obejmują leczenie niedociśnienia tętniczego podczas różnych typów znieczulenia.
Cardiol C to lek roślinny w formie kropli, który wspomaga prawidłowe funkcjonowanie serca. Składa się z kofeiny, wyciągu z zarodków kola, nalewki z konwalii, nalewki z głogu oraz nalewki z kozłka. Tradycyjnie stosowany jest w stanach łatwego męczenia się oraz wspomagająco w początkowym okresie upośledzonej wydolności serca, gdy nie wymaga się stosowania innych leków i nie występują objawy zastoju krążenia. Jest dostępny bez recepty.
Coffecorn forte to lek zawierający winian ergotaminy oraz kofeinę. Ergotamina działa na naczynia krwionośne, powodując ich skurcz lub rozkurcz w zależności od oporu naczyniowego, co zmniejsza objawy migrenowe oraz poprawia przepływ krwi. Kofeina nasila działanie leków przeciwbólowych. Lek jest stosowany w leczeniu napadów migreny i bólów głowy pochodzenia naczyniowego. Coffecorn forte jest dostępny na receptę.
Coffecorn Mite to lek na receptę, dostępny w postaci drażetek. Zawiera winian ergotaminy oraz kofeinę. Jest stosowany głównie w napadach migreny oraz w innych bólach głowy pochodzenia naczyniowego.
Cortineff to lek hormonalny, który nie zawiera hormonów płciowych. Wykazuje działanie przeciwzapalne, zwiększa wydalanie potasu oraz zatrzymuje w organizmie sód i wodę. Jest stosowany w terapii zastępczej pierwotnej i wtórnej niewydolności kory nadnerczy w chorobie Addisona oraz w leczeniu zespołu nadnerczowo-płciowego z utratą soli. Cortineff jest dostępny na receptę.
Dobutamin Hameln to lek z grupy amin katecholowych, który działa na zwiększenie wydajności pracy serca. Poprzez wzmacnianie działania pompy serca, zwiększa przepływ krwi w organizmie oraz rozszerza żyły i tętnice. Jest wskazany u pacjentów, u których należy uzyskać dodatnie działanie inotropowe w leczeniu dekompensacji niewydolności serca z powodu obniżonej kurczliwości. Lek jest dostępny na receptę.
Effortil to lek dostępny na receptę, który ma postać kropli doustnych. Jest to lek sympatykomimetyczny o wysokim powinowactwie do receptorów α 1 i β 1. W wyższych dawkach może również aktywować receptory β 2. Zwiększa kurczliwość mięśnia serca oraz zwiększa pojemność minutową serca (rzut serca) przez zwiększenie objętości wyrzutowej. Effortil jest wskazany w leczeniu niedociśnienia tętniczego objawowego lub ortostatycznego (zależnego od pozycji ciała), związanego z objawami takimi jak zawroty głowy, niewytłumaczalne uczucie zmęczenia, rozmyte widzenie lub utrata widzenia, uczucie osłabienia.
Ephedrine Kabi zawiera efedryny chlorowodorek, należący do grupy sympatykomimetyków wpływających na automatyczne działanie układu nerwowego. Stosowany jest w leczeniu niskiego ciśnienia krwi podczas znieczulenia ogólnego i miejscowego u dorosłych oraz dzieci powyżej 12. roku życia. Lek podawany jest wyłącznie przez anestezjologa lub pod jego nadzorem.
Ephedrini hydrochloridum Sintetica zawiera efedryny chlorowodorek, sympatykomimetyk stymulujący serce. Stosowany jako roztwór do wstrzykiwań w leczeniu niskiego ciśnienia krwi podczas znieczulenia ogólnego i miejscowego u dorosłych i młodzieży powyżej 12 lat. Musi być stosowany wyłącznie pod nadzorem lekarza anestezjologa. Zapewnia skuteczną kontrolę ciśnienia krwi podczas zabiegów.
Ephedrinum Hydrochloricum Aguettant to lek dostępny na receptę, który ma postać roztworu do wstrzykiwań. Lek ten rozszerza mięśnie gładkie oskrzeli oraz pobudza ośrodek oddechowy. Stosowany jest w stanach skurczowych dróg oddechowych oraz miejscowo w celu obkurczenia naczyń krwionośnych w stanach zapalnych błon śluzowych.
Glucardiamid to lek w postaci pastylek do ssania, który zawiera w swoim składzie niketamid oraz glukozę. Niketamid działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy, zwiększając wrażliwość ośrodka oddechowego na dwutlenek węgla, co prowadzi do zwiększenia objętości oddechowej i częstości oddechów. Glukoza zawarta w leku jest dodatkowym źródłem energii dla organizmu. Lek jest dostępny bez recepty i jest stosowany pomocniczo w stanach przewlekłego osłabienia i zmęczenia oraz długotrwałego i dużego wysiłku fizycznego.
Gutron to lek sympatykomimetyczny, który pobudza wybiórczo obwodowe receptory α-adrenergiczne. Preparat zawiera substancję midodryna (chlorowodorek midodryny). Jest stosowany w leczeniu ciężkiego niedociśnienia ortostatycznego spowodowanego zaburzeniami czynności autonomicznego układu nerwowego, gdy nie ma możliwości leczenia przyczynowego. Lek jest dostępny na receptę.
Preparaty na niedociśnienie – przewodnik leczenia
Niedociśnienie to stan, w którym ciśnienie tętnicze krwi jest niższe niż przyjęte normy, zazwyczaj poniżej 100/60 mmHg. Chociaż nie zawsze wymaga leczenia, u wielu osób powoduje dokuczliwe objawy i znacząco obniża jakość życia. W tym artykule przyjrzymy się przyczynom niskiego ciśnienia, jego objawom oraz dostępnym metodom leczenia, zarówno farmakologicznym, jak i niefarmakologicznym.
Czym jest niedociśnienie i kiedy powinno nas niepokoić?
Niedociśnienie (hipotonia lub hipotensja) to stan, gdy ciśnienie krwi spada poniżej 100/60 mmHg. Może występować jako:
- Niedociśnienie pierwotne – bez ustalonej przyczyny, często uwarunkowane genetycznie
- Niedociśnienie wtórne – wynikające z innych schorzeń, odwodnienia lub działania leków
- Hipotonia ortostatyczna – nagły spadek ciśnienia przy zmianie pozycji z siedzącej lub leżącej na stojącą
Warto podkreślić, że samo niskie ciśnienie niekoniecznie stanowi problem zdrowotny. Staje się nim dopiero wtedy, gdy powoduje objawy upośledzające codzienne funkcjonowanie lub gdy jest objawem innych poważnych schorzeń.
Charakterystyczne objawy niskiego ciśnienia
Osoby cierpiące na niedociśnienie często doświadczają szeregu dokuczliwych objawów:
- Chroniczne zmęczenie i osłabienie
- Problemy z koncentracją i pamięcią
- Zawroty i bóle głowy
- Mroczki przed oczami
- Bladość skóry
- Zimne kończyny
- Zwiększona senność
- Skłonność do omdleń
- Kołatanie serca
- Uczucie ucisku w klatce piersiowej
- Stany lękowe i depresyjne
Szczególną formą niedociśnienia jest hipotonia poposiłkowa, występująca głównie u seniorów, gdzie w ciągu 2 godzin po posiłku ciśnienie skurczowe spada o 20 mmHg lub więcej, powodując zawroty głowy, osłabienie, a nawet przejściowe zaburzenia widzenia czy mowy.
Przyczyny zbyt niskiego ciśnienia
Przyczyny niedociśnienia są różnorodne i obejmują:
Czynniki fizjologiczne
- Predyspozycje genetyczne
- Szczupła budowa ciała
- Intensywny trening fizyczny
- Ciąża (szczególnie pierwsze 24 tygodnie)
Choroby i zaburzenia
- Niewydolność przysadki mózgowej
- Niedoczynność kory nadnerczy
- Niedoczynność tarczycy
- Depresja, demencja, choroba Alzheimera
- Choroby układu krążenia (zawał, niewydolność serca)
- Odwodnienie (gorączka, wymioty, biegunka)
- Utrata krwi (urazy, krwawienia wewnętrzne)
- Poważne zakażenia i posocznica
- Reakcje alergiczne
Farmakologiczne
- Leki przeciwnadciśnieniowe (diuretyki, beta-blokery, inhibitory ACE)
- Leki na chorobę Parkinsona
- Niektóre leki przeciwdepresyjne
- Leki na zaburzenia erekcji
Leki na niedociśnienie – co warto wiedzieć?
Należy podkreślić, że samo niskie ciśnienie nie zawsze wymaga farmakoterapii. Leczenie zazwyczaj wdraża się wtedy, gdy objawy znacząco obniżają jakość życia pacjenta lub gdy niedociśnienie jest objawem innej choroby.
Preparaty dostępne bez recepty
- Niketamid z glukozą (np. Glucardiamid) – preparat mający podwyższać ciśnienie tętnicze, jednak badania nie potwierdziły jednoznacznie jego skuteczności.
- Preparaty z guaraną – zawierają kofeinę, która może krótkotrwale podnosić ciśnienie.
- Żeń-szeń – może wpływać na podwyższenie ciśnienia, jednocześnie poprawiając koncentrację i zmniejszając uczucie zmęczenia. Należy pamiętać, że:
- Może wchodzić w interakcje z lekami przeciwcukrzycowymi i przeciwzakrzepowymi
- Efekt działania może zależeć od dawki i rodzaju preparatu
Leki dostępne na receptę
- Midodryna (Gutron) – lek sympatykomimetyczny, zapobiega gromadzeniu się krwi w dolnych partiach ciała i przeciwdziała zawrotom głowy poprzez pobudzanie obwodowych receptorów α1-adrenergicznych. Powinien być przyjmowany w ciągu dnia, gdyż może powodować pobudzenie i bezsenność.
- Etylefryna (Effortil) – pochodna fenylefryny, zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego i poprawia pojemność minutową serca. Najlepiej przyjmować ją przed jedzeniem.
- Fludrokortyzon (Cortineff) – mineralokortykosteroid zwiększający objętość krwi, co prowadzi do podwyższenia ciśnienia. Podczas stosowania mogą wystąpić obrzęki.
- Inne leki w szczególnych przypadkach:
- Erytropetyna – u osób z niedokrwistością i hipotonią ortostatyczną
- Ergotamina z kofeiną – wskazana przy chorobie Parkinsona z hipotonią ortostatyczną
- Desmopresyna – stosowana przy nocnej poliurii
Naturalne metody podnoszenia ciśnienia
Zanim sięgniemy po leki, warto wypróbować naturalne sposoby radzenia sobie z niskim ciśnieniem:
Modyfikacje diety i nawodnienie
- Picie minimum 2-3 litrów wody dziennie
- Spożywanie małych, częstych posiłków
- Umiarkowane stosowanie soli (po konsultacji z lekarzem)
- Ograniczenie pokarmów o wysokiej zawartości węglowodanów
- Umiarkowane spożywanie kawy (pamiętając o jej działaniu moczopędnym)
Aktywność fizyczna i styl życia
- Regularna, umiarkowana aktywność fizyczna na świeżym powietrzu (minimum 150 minut tygodniowo)
- Wykonywanie masaży po przebudzeniu
- Unikanie gwałtownego wstawania
- Odpowiednia ilość snu
- Rzucenie palenia
Techniki pomocnicze
- Noszenie pończoch uciskowych
- Techniki krzyżowania i zaciskania nóg podczas długiego stania
- Aromaterapia (np. z wykorzystaniem olejku rozmarynowego)
- Zmiana pozycji (np. postawienie jednej stopy wyżej podczas stania)
Kiedy skonsultować się z lekarzem?
Niedociśnienie wymaga konsultacji lekarskiej, gdy:
- Powoduje częste omdlenia lub zawroty głowy
- Występuje nagłe, znaczne obniżenie ciśnienia
- Towarzyszy mu utrzymujące się zmęczenie, problemy z koncentracją
- Pojawia się po przyjęciu nowego leku
- Występuje u osoby z chorobami przewlekłymi
W diagnozowaniu przyczyn niskiego ciśnienia lekarz może zlecić badania krwi (morfologia, poziom witaminy B12, żelaza, glukozy), EKG oraz inne badania w zależności od podejrzewanych przyczyn.
Podsumowanie
Niedociśnienie, choć często bagatelizowane, może znacząco obniżać jakość życia. W większości przypadków nie wymaga farmakoterapii, a wprowadzenie zmian w stylu życia i diecie przynosi zadowalające efekty. Kluczowe jest odpowiednie nawodnienie, regularna aktywność fizyczna i zbilansowana dieta.
W przypadku dokuczliwych objawów warto skonsultować się z lekarzem, który wykluczy ewentualne poważne przyczyny niskiego ciśnienia i zaproponuje odpowiednie leczenie – czy to w postaci modyfikacji stylu życia, czy farmakoterapii. Pamiętajmy, że samoleczenie, szczególnie lekami podwyższającymi ciśnienie, może być niebezpieczne i zawsze wymaga konsultacji z lekarzem.