Ludzki X czynnik krzepnięcia krwi
Ludzki czynnik krzepnięcia X jest substancją czynną stosowaną w farmacji. Jest to proteaza serynowa, która odgrywa kluczową rolę w procesie krzepnięcia krwi. Synteza czynnika X wymaga witaminy K, która jest niezbędna do potranslacyjnej obróbki białka proenzymu. Białko jest wydzielane do krwioobiegu w postaci nieaktywnej.
Działanie ludzkiego czynnika krzepnięcia X polega na zwiększaniu krzepliwości krwi. Jest on stosowany w leczeniu i profilaktyce krwawień u osób z dziedzicznym niedoborem czynnika X, włączając w to okres okołooperacyjny. Dawkowanie ludzkiego czynnika krzepnięcia X zależy od ogólnego stanu klinicznego pacjenta, początkowego poziomu czynnika X, miejsca i nasilenia krwawienia. Dawka wyrażana jest w jednostkach międzynarodowych (j.m.). Lek podaje się dożylnie. Nie należy przekraczać maksymalnej dawki dobowej wynoszącej 60 j.m./kg masy ciała.
Podawanie ludzkiego czynnika krzepnięcia X wiąże się z ryzykiem wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego. Na skutek przyjmowania ludzkiego czynnika krzepnięcia X może dojść do wytworzenia przeciwciał neutralizujących czynnik X. Wymagane jest monitorowanie ogólnego stanu klinicznego pacjenta i wykonywanie testów laboratoryjnych celem ustalenia, czy aktywność czynnika krzepnięcia jest na odpowiednim poziomie.
Nieaktywny ludzki czynnik krzepnięcia X ulega w organizmie aktywacji przy udziale czynnika IXa lub VIIa do postaci Xa. Dochodzi do tego w wyniku skrócenia łańcucha ciężkiego czynnika X o 52-aminokwasowy peptyd. Średni okres półtrwania ludzkiego czynnika krzepnięcia X wynosi 30,3 h (zakres 17-44 h).