Chlorowodorek kwasu 5-aminolewulinowego to organiczny związek chemiczny z grupy ketokwasów i aminokwasów, będący aminową pochodną kwasu lewulinowego. Należy do metabolitów katecholamin i jest prekursorem syntezy porfiryn, w tym hemu powstającego we wszystkich komórkach organizmu ssaków.
Jest to pierwszy związek na szlaku syntezy porfiryny, który prowadzi do hemu u ssaków i chlorofilu u roślin. W diagnostyce laboratoryjnej oznacza się go do wykrycia guza chromochłonnego nadnerczy, rzadziej aorty i tętnic biodrowych. Oznacza się go w moczu, zbieranym przez 48 h do jednego naczynia i przechowywanego w temperaturze 4 °C.
W medycynie, chlorowodorek kwasu 5-aminolewulinowego jest stosowany w diagnostyce fotodynamicznej raka oraz jako substancja lecznicza w terapii fotodynamicznej (w połączeniu z promieniowaniem o odpowiedniej długości fali). W pierwszym przypadku związek używany jest na przykład w celu wizualizacji obecności tkanek zmienionych chorobowo w glejaku złośliwym. W drugim przypadku substancję czynną wykorzystuje się na przykład w terapii rogowacenia słonecznego.
Gliolan to lek przeciwnowotworowy stosowany w terapii fotodynamicznej. Zawiera substancję czynną – kwas 5-aminolewulinowy. Jest wydawany na receptę do zastrzeżonego stosowania. Preparat jest wskazany u pacjentów dorosłych do wizualizacji tkanek złośliwych podczas zabiegu chirurgicznego glejaka złośliwego (stopień III i IV według klasyfikacji WHO).
