Cenobamat

Cenobamat to nowoczesna substancja przeciwpadaczkowa, stosowana w leczeniu wspomagającym napadów ogniskowych (częściowych) u dorosłych pacjentów z padaczką. Jest przeznaczony dla osób, u których nie osiągnięto dostatecznej kontroli choroby pomimo stosowania co najmniej dwóch innych leków przeciwpadaczkowych.

Mechanizm działania

Cenobamat działa poprzez podwójny mechanizm:

  • Jest pozytywnym modulatorem allosterycznym receptora GABAA (kwasu γ-aminomasłowego), co zwiększa hamowanie w układzie nerwowym
  • Hamuje powtarzalne wyładowania neuronów poprzez nasilenie inaktywacji kanałów sodowych i hamowanie przewodzenia prądu sodowego

Ta podwójna aktywność zapewnia kompleksowe działanie przeciwpadaczkowe, choć dokładny mechanizm terapeutyczny u pacjentów z napadami ogniskowymi nie jest w pełni poznany.

Wskazania do stosowania

Cenobamat stosuje się jako leczenie wspomagające (dodatkowe) u dorosłych pacjentów z:

  • Napadami ogniskowymi (częściowymi)
  • Napadami ogniskowymi ulegającymi lub nieulegającymi wtórnemu uogólnieniu
  • Padaczką oporną na leczenie, gdzie stosowano wcześniej przynajmniej dwa inne leki przeciwpadaczkowe

Dawkowanie i sposób podawania

Schemat dawkowania

Bardzo ważne jest przestrzeganie poniższego schematu, aby zminimalizować ryzyko działań niepożądanych:

  1. Rozpoczęcie leczenia:
    • Tydzień 1-2: 12,5 mg raz dziennie
    • Tydzień 3-4: 25 mg raz dziennie
  2. Dostosowywanie dawki:
    • Tydzień 5-6: 50 mg raz dziennie
    • Tydzień 7-8: 100 mg raz dziennie
    • Tydzień 9-10: 150 mg raz dziennie
  3. Dawka docelowa:
    • Od tygodnia 11: 200 mg raz dziennie
  4. Dalsze dostosowanie (jeśli potrzebne):
    • Jeśli kontrola napadów jest niewystarczająca, dawkę można zwiększać o 50 mg co dwa tygodnie
    • Maksymalna dawka: 400 mg raz dziennie

Sposób przyjmowania

  • Lek przyjmuje się doustnie, raz na dobę
  • Najlepiej przyjmować o tej samej porze każdego dnia
  • Można przyjmować niezależnie od posiłków
  • Tabletkę należy połknąć w całości, popijając wodą

Specjalne grupy pacjentów

Osoby starsze (powyżej 65 lat)

  • Zachować ostrożność przy doborze dawki
  • Rozpoczynać od mniejszych dawek
  • Wyższe ryzyko działań niepożądanych jak zmęczenie, zaburzenia chodu i senność

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek

  • Łagodne do umiarkowanych zaburzenia: maksymalna dawka 300 mg/dobę
  • Ciężkie zaburzenia: maksymalna dawka 300 mg/dobę, zachować ostrożność
  • Nie stosować u pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek

Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby

  • Łagodne do umiarkowanych zaburzenia: maksymalna dawka 200 mg/dobę
  • Ciężkie zaburzenia: nie stosować cenobamatu

Dzieci i młodzież

  • Bezpieczeństwo i skuteczność u osób poniżej 18 lat nie zostały określone

Działania niepożądane

Często występujące działania niepożądane

  • Senność i zmęczenie
  • Nieukładowe zawroty głowy
  • Zaburzenia koordynacji i chodu
  • Ból głowy
  • Podwójne lub niewyraźne widzenie
  • Nudności, wymioty, zaparcia, biegunka
  • Wysypka skórna

Rzadsze, ale poważne działania niepożądane

  • Osutka polekowa z eozynofilią i objawami układowymi (zespół DRESS) – potencjalnie zagrażająca życiu reakcja alergiczna
  • Myśli samobójcze – obserwowano u pacjentów przyjmujących leki przeciwpadaczkowe

Skrócenie odstępu QT

  • Cenobamat może powodować skrócenie odstępu QT w zapisie EKG
  • Przeciwwskazany u pacjentów z rodzinnym zespołem krótkiego QT

Interakcje z innymi lekami

Cenobamat może wchodzić w interakcje z wieloma lekami, najważniejsze z nich to:

Leki przeciwpadaczkowe

  • Fenytoina: cenobamat może zwiększać jej stężenie w organizmie
  • Fenobarbital: cenobamat może zwiększać jego stężenie
  • Lamotrygina: cenobamat może obniżać jej stężenie
  • Karbamazepina: niewielkie obniżenie stężenia podczas stosowania z cenobamatem

Inne ważne interakcje

  • Doustne środki antykoncepcyjne: cenobamat może zmniejszać ich skuteczność, konieczne stosowanie dodatkowych metod antykoncepcji
  • Leki metabolizowane przez CYP3A4: cenobamat może obniżać ich stężenie
  • Leki metabolizowane przez CYP2C19: cenobamat może zwiększać ich stężenie

Przeciwwskazania

  • Nadwrażliwość na cenobamat lub którykolwiek składnik leku
  • Rodzinny zespół krótkiego QT (rzadkie genetyczne zaburzenie rytmu serca)

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Zespół DRESS

  • Potencjalnie zagrażająca życiu reakcja alergiczna
  • Objawy: gorączka, wysypka, powiększenie węzłów chłonnych, nieprawidłowa czynność wątroby, eozynofilia
  • Kluczowe znaczenie ma powolne rozpoczynanie leczenia od małej dawki (12,5 mg) i stopniowe zwiększanie dawki

Myśli samobójcze

  • Należy monitorować pacjentów pod kątem objawów myśli lub zachowań samobójczych
  • W przypadku ich wystąpienia należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem

Przerwanie leczenia

  • Lek należy odstawiać stopniowo, przez co najmniej dwa tygodnie
  • Nagłe odstawienie może zwiększyć ryzyko napadów

Wskazówki dla pacjenta

  1. Przyjmuj lek codziennie o stałej porze, zgodnie z zaleceniami lekarza
  2. Nie przerywaj leczenia bez konsultacji z lekarzem
  3. Jeśli zapomnisz przyjąć dawkę, weź ją jak najszybciej, chyba że do następnej dawki pozostało mniej niż 12 godzin
  4. Zachowaj ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn – lek może powodować senność i zawroty głowy
  5. Natychmiast skontaktuj się z lekarzem, jeśli wystąpi gorączka, wysypka, powiększenie węzłów chłonnych
  6. Kobiety stosujące doustne środki antykoncepcyjne powinny używać dodatkowych metod antykoncepcji

Skuteczność kliniczna

W badaniach klinicznych cenobamat wykazał znaczącą skuteczność w redukcji częstości napadów ogniskowych:

  • 40-64% pacjentów osiągnęło zmniejszenie częstości napadów o co najmniej 50% (zależnie od dawki)
  • 11-21% pacjentów osiągnęło całkowite ustąpienie napadów przy dawkach 200-400 mg/dobę
  • Efekt terapeutyczny utrzymywał się w długoterminowych badaniach kontynuacyjnych

Podsumowanie

Cenobamat to nowoczesny lek przeciwpadaczkowy o podwójnym mechanizmie działania, skuteczny w leczeniu wspomagającym napadów ogniskowych u dorosłych pacjentów z padaczką. Wymaga stopniowego wprowadzania dawki, aby zminimalizować ryzyko poważnych działań niepożądanych. Może wchodzić w interakcje z wieloma lekami, w tym z innymi lekami przeciwpadaczkowymi i doustnymi środkami antykoncepcyjnymi. Podczas leczenia konieczne jest regularne monitorowanie stanu pacjenta przez lekarza.

Spis leków zawierających substancję Cenobamat:


Ontozry

Ontozry zawiera cenobamat, lek przeciwpadaczkowy stosowany u dorosłych z padaczką, którzy nie osiągnęli dostatecznej kontroli choroby po wcześniejszym leczeniu co najmniej dwoma innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Ontozry jest używany do leczenia napadów ogniskowych, które mogą rozprzestrzeniać się na obie półkule mózgu. Lek jest stosowany w połączeniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi.