Efektan

Efektan to preparat w formie roztworu doustnego w saszetkach zawierający dimenhydraminę (dimenhydrynat) jako substancję czynną. Lek charakteryzuje się potrójnym działaniem: przeciwwymiotnym, przeciwuczuleniowym oraz łagodnie uspokajającym. Efektan stosowany jest głównie w zapobieganiu chorobie lokomocyjnej oraz w zapobieganiu i leczeniu nudności i wymiotów różnego pochodzenia (z wyjątkiem tych wywołanych przez leki stosowane w chemioterapii nowotworów). Jest szczególnie pomocny podczas podróży, gdy występują objawy takie jak mdłości czy zawroty głowy. Substancja czynna zawarta w leku działa na ośrodkowy układ nerwowy, blokując receptory histaminowe i wpływając na ośrodek wymiotny w mózgu. Dzięki temu mechanizmowi Efektan zmniejsza wrażliwość na bodźce powodujące chorobę lokomocyjną i nudności.

Efekty lecznicze pojawiają się stosunkowo szybko – już po 30 minutach od zażycia i utrzymują się przez okres od 3 do 6 godzin. Warto podkreślić, że lek dostępny jest w wygodnej formie saszetek z roztworem doustnym, co ułatwia jego przyjmowanie, szczególnie podczas podróży. Saszetka zawiera 25 mg dimenhydrynatu w 5 ml roztworu, dzięki czemu dawkowanie może być dostosowane zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci powyżej 6 roku życia.

Jaki jest skład Efektan, jakie substancje zawiera?

Efektan w postaci roztworu doustnego w saszetkach zawiera jako substancję czynną dimenhydraminę (dimenhydrynat) w ilości 25 mg w każdej saszetce (5 ml roztworu). Substancja ta należy do grupy leków przeciwhistaminowych, wykazując działanie przeciwwymiotne, przeciwuczuleniowe oraz łagodnie uspokajające.

Oprócz substancji czynnej, preparat zawiera również składniki pomocnicze:

• sacharoza – substancja słodząca
• sacharyna sodowa (E 954) – dodatkowy środek słodzący
• glikol propylenowy – rozpuszczalnik
• aromat czarnej porzeczki, w którego skład wchodzą: glikol propylenowy, kwas mlekowy, 4-(4-hydroksyfenylo)-2-butanon, kwas masłowy, damaskon beta, furaneol
• woda oczyszczona

Roztwór doustny ma postać bezbarwnego płynu o charakterystycznym porzeczkowym smaku i zapachu. Jest pakowany w wygodne saszetki PET/Aluminium/PE, które znajdują się w tekturowym pudełku. Opakowanie zawiera 5 lub 10 pojedynczych saszetek, każda zawierająca po 5 ml roztworu doustnego.

Ważne informacje dotyczące niektórych składników Efektan:

• Lek zawiera 2000 mg sacharozy w każdej saszetce, co należy wziąć pod uwagę u pacjentów z cukrzycą lub nietolerancją niektórych cukrów.
• Zawiera 814,34 mg glikolu propylenowego w każdej saszetce, co odpowiada 814,34 mg/5 ml.
• Lek zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na saszetkę, więc uznaje się go za „wolny od sodu”.

Dawkowanie preparatu Efektan – jak stosować ten lek?

Efektan należy stosować doustnie, zawartość saszetki należy bezpośrednio spożyć. Lek można przyjmować niezależnie od posiłków. Dla uzyskania najlepszych efektów, zwłaszcza w zapobieganiu chorobie lokomocyjnej, zalecaną dawkę należy przyjąć przynajmniej 30 minut przed planowaną podróżą lub zastosowaniem źle tolerowanego leku.

Dawkowanie w zależności od wieku:

Dorośli i młodzież powyżej 14 lat:

• Zalecana dawka: od 50 mg do 100 mg (2-4 saszetki)
• W razie konieczności dawkę można powtarzać co 4 do 6 godzin
• Maksymalna dawka dobowa nie powinna przekraczać 400 mg (nie więcej niż 16 saszetek na dobę)

Dzieci w wieku od 6 do 14 lat:

• Zalecana dawka: od 25 do 50 mg (1-2 saszetki)
• W razie konieczności dawkę można powtarzać co 6 do 8 godzin
• Maksymalna dawka dobowa u dzieci nie powinna przekroczyć 5 mg/kg masy ciała, przy czym nie więcej niż 150 mg na dobę (nie więcej niż 6 saszetek na dobę)

Ważne informacje dotyczące stosowania:

• Ze względu na wielkość dawki (moc), lek Efektan nie jest przeznaczony dla dzieci poniżej 6 lat.
• Nie należy przekraczać maksymalnej dawki dobowej.
• W przypadku pominięcia dawki, należy przyjąć ją tak szybko, jak to możliwe. Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.
• Nagłe przerwanie stosowania leku po długotrwałym leczeniu może spowodować zaburzenia snu. Odstawienie leku powinno odbywać się poprzez stopniowe zmniejszanie dawki. W takim przypadku należy skonsultować się z lekarzem.

Przedawkowanie – zastosowanie zbyt dużej dawki

W przypadku zastosowania większej niż zalecana dawki leku Efektan, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Pierwsze objawy przedawkowania występują stosunkowo szybko – po około 30 minutach do 2 godzin od przyjęcia dawki toksycznej (25 mg/kg masy ciała).

Objawami przedawkowania mogą być:

• suchość w ustach, sucha i gorąca skóra
• zaczerwienienie twarzy, świąd
• rozszerzenie źrenic, zaburzenia widzenia
• szybkie i nieregularne bicie serca, duszność
• ból głowy, zawroty głowy, oczopląs
• gorączka, osłabienie mięśni
• problemy z oddawaniem moczu, powolna praca jelit
• niepokój, pobudzenie, wzmożone odruchy mięśniowe
• skurcze mięśni, dezorientacja, problem z koncentracją
• zaburzenia mowy, drgawki
• problemy z koordynacją i równowagą oraz senność

W przypadku ciężkiego przedawkowania mogą wystąpić:

• drgawki
• halucynacje (widzenie rzeczy lub słyszenie głosów, które nie istnieją)
• zaburzenia myślenia i zmniejszenie świadomości
• trudności w oddychaniu i utrata przytomności
• hipertermia (znaczne podwyższenie temperatury ciała)

W przypadku wystąpienia takich objawów należy natychmiast skontaktować się z lekarzem. Leczenie przedawkowania powinno być objawowe i wspomagające. Ważne: nie należy wywoływać wymiotów.

Co mogę jeść i pić podczas stosowania Efektan – czy mogę spożywać alkohol?

Lek Efektan można przyjmować niezależnie od posiłków. Nie ma szczególnych ograniczeń dotyczących diety podczas stosowania leku. Jednakże istnieją pewne zalecenia, których warto przestrzegać dla zapewnienia optymalnego działania leku i minimalizacji ryzyka działań niepożądanych.

Alkohol podczas stosowania leku Efektan:

Należy bezwzględnie unikać spożywania alkoholu podczas stosowania leku Efektan. Alkohol może znacząco zmieniać i nasilać działanie dimenhydraminy, prowadząc do wzmożonej senności, zaburzeń koncentracji, koordynacji ruchowej oraz zwiększenia ryzyka innych działań niepożądanych. Połączenie alkoholu z lekiem może również nasilać działanie depresyjne na ośrodkowy układ nerwowy, co może być niebezpieczne, szczególnie podczas prowadzenia pojazdów czy obsługi maszyn.

Inne zalecenia dotyczące diety:

• Pacjenci z cukrzycą powinni uwzględnić zawartość sacharozy w leku (2000 mg w każdej saszetce) w swojej diecie.
• Osoby z nietolerancją niektórych cukrów powinny skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem leku.
• Warto pamiętać o piciu odpowiedniej ilości wody podczas stosowania leku, ponieważ dimenhydramina może powodować suchość w jamie ustnej.

W przypadku wątpliwości dotyczących diety podczas stosowania leku Efektan, należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, którzy udzielą szczegółowych informacji dostosowanych do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Czy można stosować Efektan w okresie ciąży i karmienia piersią?

Stosowanie leku Efektan w okresie ciąży i karmienia piersią wymaga szczególnej ostrożności i powinno odbywać się wyłącznie po konsultacji z lekarzem. Oto szczegółowe zalecenia:

Stosowanie w okresie ciąży:

• Nie należy stosować leku Efektan w trzecim trymestrze ciąży ze względu na potencjalne ryzyko dla rozwoju płodu.
• W pierwszym i drugim trymestrze ciąży lek można stosować wyłącznie wtedy, gdy w opinii lekarza korzyści z leczenia przewyższają potencjalne ryzyko dla dziecka.
• Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub planuje mieć dziecko, powinna bezwzględnie skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem tego leku.

Stosowanie w okresie karmienia piersią:

• Podczas karmienia piersią lek Efektan można stosować tylko wtedy, gdy w opinii lekarza korzyści z leczenia przewyższają potencjalne ryzyko dla dziecka.
• Dimenhydramina może przenikać do mleka matki i wpływać na dziecko karmione piersią.
• Kobiety karmiące piersią nie powinny przyjmować tego leku bez zalecenia lekarza.

Dodatkowe informacje:

Lek Efektan zawiera 814,34 mg glikolu propylenowego w każdej saszetce. Lekarz może zdecydować o przeprowadzeniu dodatkowych badań u kobiet w ciąży lub karmiących piersią przed zaleceniem stosowania tego leku.

Zawsze należy poinformować lekarza o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjentkę, ponieważ niektóre interakcje mogą być szczególnie istotne w okresie ciąży i karmienia piersią.

Skutki uboczne Efektan, jakie są działania niepożądane?

Jak każdy lek, Efektan może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią. Działania niepożądane zostały sklasyfikowane według częstości występowania:

Bardzo częste działania niepożądane (występujące u 1 lub więcej na 10 pacjentów):

• senność
• zaburzenia koncentracji
• zawroty głowy

Częste działania niepożądane (występujące u 1 lub więcej na 100 pacjentów):

• pobudzenie
• zaburzenia snu
• niepokój
• drżenie
• zaburzenia widzenia
• zwiększenie ciśnienia wewnątrzgałkowego
• nudności, wymioty, biegunka (w przypadku uczulenia na dimenhydraminę)
• zaparcia
• bóle brzucha
• suchość błony śluzowej jamy ustnej
• osłabienie mięśni
• trudności w oddawaniu moczu
• uczucie zmęczenia

Rzadkie działania niepożądane (występujące u 1 lub więcej na 10 000 pacjentów):

• niedokrwistość hemolityczna
• bóle głowy
• trudności w zasypianiu
• przyspieszenie akcji serca
• spadek ciśnienia tętniczego krwi
• zaburzenia czynności wątroby
• żółtaczka cholestatyczna
• skórne reakcje alergiczne
• nadwrażliwość skóry na światło słoneczne

Bardzo rzadkie działania niepożądane (występujące u mniej niż 1 na 10 000 pacjentów):

• zmniejszenie łaknienia
• złuszczające zapalenie skóry

Specjalne ostrzeżenia dotyczące działań niepożądanych:

• Długotrwałe stosowanie dimenhydraminy może prowadzić do zależności lekowej.
• Podczas stosowania dimenhydraminy u dzieci mogą wystąpić reakcje paradoksalne (np. niepokój, rozdrażnienie, drżenie).
• Zgłaszano przypadki nadużywania i uzależnienia od leku, głównie przy długotrwałym stosowaniu w celach relaksacyjnych lub przez pacjentów z zaburzeniami psychicznymi, w dawkach znacznie przekraczających dawki zalecane.

Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lub do podmiotu odpowiedzialnego za lek.

Interakcje leku Efektan z innymi lekami

Lek Efektan może wchodzić w interakcje z wieloma lekami, dlatego niezwykle ważne jest, aby poinformować lekarza o wszystkich lekach przyjmowanych obecnie lub ostatnio, a także o lekach planowanych do stosowania. Poniżej przedstawiono najważniejsze interakcje:

Leki, z którymi nie należy stosować Efektanu:

• Leki przeciwarytmiczne hamujące czynność ośrodkowego układu nerwowego
• Atropina
• Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
• Aminy katecholowe
• Środki wpływające hamująco na ośrodkowy układ nerwowy (leki nasenne, uspokajające) – Efektan nasila ich działanie

Leki, które mogą wchodzić w interakcje z Efektanem:

• Sole bizmutu – razem z Efektanem mogą powodować przemijające osłabienie wzroku
• Leki przeciwbólowe – razem z Efektanem mogą powodować przemijające osłabienie wzroku
• Leki psychotropowe – razem z Efektanem mogą powodować przemijające osłabienie wzroku
• Skopolamina – razem z Efektanem może powodować przemijające osłabienie wzroku
• Kortykosteroidy – Efektan osłabia ich działanie
• Doustne leki przeciwzakrzepowe – Efektan osłabia ich działanie
• Leki ototoksyczne (uszkadzające słuch), takie jak antybiotyki aminoglikozydowe – należy unikać łączenia z Efektanem
• Inhibitory monoaminooksydazy (MAO, leki przeciwdepresyjne) – mogą nasilać działanie przeciwhistaminowe i uspokajające dimenhydraminy

Szczególna ostrożność zalecana jest przy stosowaniu Efektanu z:

• Lekami powodującymi wydłużenie odstępu QT w EKG (niektóre leki przeciwarytmiczne, niektóre antybiotyki, np. erytromycyna, leki przeciwmalaryczne, leki przeciwhistaminowe, neuroleptyki)
• Lekami powodującymi zmniejszenie poziomu potasu w surowicy (np. niektóre leki moczopędne)

Inne ważne informacje dotyczące interakcji:

• Przyjmowanie leku Efektan należy przerwać przynajmniej trzy dni przed planowanymi testami alergicznymi ze względu na możliwość otrzymania wyników fałszywie ujemnych.
• Należy unikać spożywania alkoholu podczas stosowania leku Efektan, gdyż może on zmieniać i nasilać jego działanie.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących stosowania leku Efektan z innymi lekami, należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Ulotka Efektan – do pobrania pełna wersja ulotki dla pacjenta

Charakterystyka produktu leczniczego (ChPL) – dokumentacja dla lekarzy i farmaceutów