Saponiny to glikozydy steroidowe i triterpenoidowe, które wykazują różnorodne działania biologiczne. Szeroko występują w roślinach, a ich potencjał farmaceutyczny doprowadził do ekstrakcji i identyfikacji saponin w wielu gatunkach.
Saponiny są związkami chemicznymi o wysokiej masie cząsteczkowej, które składają się z części glikanowej połączonej z aglikonem, znanym również jako genin lub sapogenin. Struktura chemiczna sapogeninu definiuje klasyfikację saponin jako saponin triterpenoidowych (30 atomów węgla), które występują głównie w klasie Magnoliopsida, i steroidowych saponin (27 atomów węgla z szkieletem 6-pierścieniowym spirostanu lub 5-pierścieniowym furostanu), które są prawie wyłącznie obecne w klasie Liliopsida.
Saponiny są związkiem chemicznym, który można znaleźć w wielu roślinach i niektórych zwierzętach morskich. Ze względu na szeroką aktywność biologiczną, te związki są szeroko stosowane w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym, kosmetycznym i wielu innych. Saponiny są również znane jako biosurfaktanty. Słowo saponina pochodzi od łacińskiego słowa „sapo”, co oznacza mydło.
Saponiny jako metabolity wtórne różnią się od składników metabolizmu pierwotnego, ponieważ nie są niezbędne dla podstawowych procesów metabolicznych w roślinie. Saponiny są czasami dalej klasyfikowane do 12 głównych klas, mianowicie: dammarany, tirukallany, lupany, hopany, oleanany, 23-nor oleanany, taraksasterany, ursany, cykloartany, lanostany, cukurbitany i sterydy. Ponadto, saponiny często występują jako złożone mieszaniny, a ich skład może się różnić w zależności od tła genetycznego, typu tkanki, wieku i stanu fizjologicznego rośliny oraz czynników środowiskowych.
Tussipect to lek o działaniu wykrztuśnym, przeciwwymiotnym i przeciwzapalnym. Zawiera efedrynę, która działa rozkurczająco na mięśnie gładkie oskrzeli, zmniejsza przekrwienie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych, prowadząc do zmniejszenia obrzęku i ilości powstającej wydzieliny. Stosowany jest w leczeniu chorób dróg oddechowych przebiegających z trudnością w odkrztuszaniu. Jest dostępny na receptę.
