Według szacunków w Polsce aż 2/3 zakażonych nie zdaje sobie sprawy z tego, że jest nosicielem wirusa HIV, a co za tym idzie, nie leczy się i nie stosuje żadnych środków profilaktycznych, aby nie zarazić innych. Głównymi przyczynami takiego stanu rzeczy jest nieświadomość zagrożenia oraz strach przed wykonaniem testu. Pomimo wielu kampanii informacyjnych wiele osób nadal nie wie, w jaki sposób można się zarazić wirusem HIV i jak przebiega leczenie. Warto poszerzyć swoją wiedzę na ten temat.
Jak można zarazić się HIV?
Wirus przenosi się trzema drogami. Pierwszą z nich jest zarażenie przez krew. Dochodzi do niego, gdy krew zawierająca wirusa trafi na uszkodzoną skórę lub błony śluzowe na przykład jamy ustnej, narządów płciowych, nosa lub oka. Często zakażenie przez krew jest też następstwem korzystania z używanych igieł i strzykawek.
Drugą drogą zakażenia są kontakty płciowe zarówno homo, jak i heteroseksualne. Narażamy się, nie stosując żadnych zabezpieczeń, ale również stosując je nie właściwie. Prawdą jest, że prezerwatywa znacznie ogranicza ryzyko zarażenia wirusem HIV, ale tylko wtedy kiedy jest dobrej jakości, została poprawnie użyta i uważamy, aby nie zsunęła się podczas stosunku.
Trzecią drogą zakażenia jest przeniesienie wirusa z chorej matki na dziecko w czasie ciąży, porodu lub karmienia piersią. Choć istnieją skuteczne leki, które przyjmowane podczas ciąży ograniczają ryzyko zakażenia płodu właściwie do zera, niestety w Polsce nadal rodzą się dzieci z wirusem HIV. Dzieje się tak dlatego, że nie wszystkie kobiety w ciąży poddają się testowi na HIV. Niejednokrotnie więc narażają swoje dziecko, ponieważ nie wiedzą, że są nosicielkami wirusa. W takim przypadku, nawet jeśli maluch urodzi się zdrowy, dochodzi do jego zakażenia podczas karmienia piersią, gdyż matka nie zdając sobie sprawy z nosicielstwa, nie decyduje się na podawanie dziecku mleka z mieszanki dla niemowląt. Dlatego właśnie każda kobieta w ciąży oraz jej partner powinni, wykonać test na HIV.
Nie jest natomiast prawdą, że można się zarazić, korzystając ze wspólnych sztućców, łazienki czy na basenie. Wystarczy zachować na co dzień zwyczajne podstawowe zasady higieny. HIV to wirus bardzo nietrwały- nie może żyć poza organizmem człowieka, a zabija go już zwykła woda z mydłem. Można prowadzić zupełnie normalne życie z osobą zarażoną. Mitem jest też to, że HIV mogą przenosić komary lub inne zwierzęta.
Stosunkowo niewiele osób zdaje również sobie sprawę z tego, że, nawet jeśli mieliśmy kontakt z wirusem na przykład w wyniku gwałtu lub zakłucia się igłą niepewnego pochodzenia, można znacznie ograniczyć prawdopodobieństwo zarażenia HIV. Umożliwia to natychmiastowe podanie leków antyretrowirusowych, które otrzymamy w szpitalach zakaźnych prowadzących terapię antyretrowirusową. Leki te są bezpłatne. Najlepiej, jeśli zostaną podane maksymalnie do 3 godzin od momentu zdarzenia, ale ich przyjęcie ma sens aż do 48 godzin.
Przykładowe leki stosowane w leczeniu zakażenia ludzkim wirusem upośledzenia odporności typu 1 (HIV-1): Ritonavir Aurovitas, Tenofovir disoproxil Accord, Tenofovir disoproxil Mylan, Vitekta, Fuzeon, Celsentri.
Gdzie można zrobić test na HIV?
Badanie jest bezpłatne i w pełni anonimowo i bez żadnego skierowania możemy je wykonać w ponad 30 placówkach konsultacyjno-diagnostycznych w Polsce (ich adresy znajdziemy w Internecie). Oczywiście jego wykonanie możliwe jest też w każdej innej placówce służby zdrowia- ale tu już po skierowaniu od lekarza lub zdecydowaniu się na płatny test. Badanie jest proste i bezbolesne. Pobiera się niewielką ilość krwi i z reguły już następnego dnia otrzymuje wynik. Jeśli jest on ujemny, oznacza to, że w naszej krwi nie wykryto wirusa, ani jego przeciwciał. Możemy być spokojni, jeśli w ciągu 12 tygodni poprzedzających badanie, nie znaleźliśmy się w żadnej sytuacji stwarzającej ryzyko zakażenia. Jeżeli jednak takowa miała miejsce, test należy powtórzyć po upływie 3 miesiącach, wtedy jego wynik będzie w pełni wiarygodny.
Natomiast jeśli wynik naszego testu okaże się pozytywny, zostaniemy skierowani na dodatkowe badanie, aby potwierdzić czy na pewno jesteśmy zarażeni wirusem. Tak zwany test potwierdzenia wskazuje niezaprzeczalnie, czy u osoby badanej doszło do zarażenia wirusem HIV. Dodatni wynik takiego testu powinien skutkować jak najszybszym rozpoczęciem leczenia antyretrowirusowego np. duranawirem lub atazanawirem w specjalistycznej poradni ARV.
W Polsce leczenie takie jest darmowe dla każdego. Niestety nie istnieje lek, który byłby w stanie w pełni zwalczyć wirusa, ale dzięki leczeniu możemy już znacznie ograniczyć i na bieżąco kontrolować jego poziom we krwi, a tym samym zapobiec rozwojowi AIDS.
Z wirusem HIV można prowadzić normalne aktywne i szczęśliwe życie i doczekać późnej starości. Nie bójmy się więc badań. Dzięki nim nie tylko dajemy sobie szansę na życie w zdrowiu, ale również chronimy swoich bliskich przed zakażeniem, do którego mogłoby dojść podczas życia w niewiedzy. Nosiciele wirusa HIV nie mają obowiązku informowania nikogo o swoim zakażeniu na co dzień w sytuacjach towarzyskich i zawodowych. Powinni jedynie poinformować o tym fakcie swojego partnera seksualnego i podczas każdego stosunku stosować prezerwatywę. O tym, że jesteśmy nosicielami wirusa HIV, powinniśmy również powiedzieć lekarzowi, jeśli planujemy poddanie się jakimś zabiegom operacyjnym lub stomatologicznym.
Naszych publikacji nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję indywidualnie w porozumieniu z pacjentem.
