Węglan sodu to naturalny związek chemiczny, który na potrzeby m.in. przemysłu spożywczego jest otrzymywany na drodze syntetycznej. Powstaje na skutek reakcji chlorku sodu (soli kamiennej) z węglanem wapnia metodą Solvaya. Węglan sodu i wodorowęglan sodu występują w postaci bezbarwnego lub białego proszku/kryształków, są pozbawione zapachu i stosunkowo dobrze rozpuszczalne w wodzie. Wspomniane węglany sodu charakteryzują się stosunkowo wysoką higroskopijnością, co oznacza, że wykazują zdolność do pochłaniania wody/wilgoci z otoczenia.
Węglan sodu w żywności oznaczany jest symbolem E500 i stosowany jako substancja spulchniająca, stabilizująca oraz regulator kwasowości. Najbardziej znana sól to E500 (II), którą kupimy w sklepie w postaci proszku do pieczenia. Dzięki dużej zawartości reaktywnego dwutlenku węgla służy do spulchnienia produktu oraz utrzymania odpowiedniego pH.
Pod symbolem E500 znajdują się 3 związki chemiczne należące do grupy węglanów sodu: Węglan sodu (E500i), inaczej soda kalcynowana, Wodorowęglan sodu (E500ii), nazywany sodą oczyszczoną lub kwaśnym węglanem sodu, Połtorawęglan sodu (E500iii), nazywany sodą śnieżną. Właściwości spulchniające węglanów sodu wynikają z faktu, że uwalniają one gaz – dwutlenek węgla, co skutkuje zwiększeniem objętości ciasta. Wodorowęglan sodu (E500ii) jest istotnym składnikiem proszków do pieczenia.
Węglany sodu mają bardzo niską toksyczność i spożywane w postaci produktów spożywczych nie wywołują żadnych skutków ubocznych. Węglany sodu nie mają działania genotoksycznego, ani rakotwórczego. Węglany sodu zwykle stosowane są w produkcji batonów, ciastek, biszkoptów, krakersów, zup błyskawicznych.
Avenalax to lek w postaci czopków doodbytniczych, który stosuje się w zaparciach jako środek o działaniu łagodnie przeczyszczającym. Lek zawiera substancję czynną glicerol, który działa miejscowo drażniąco, pobudza perystaltykę jelit i ułatwia wypróżnienie. Avenalax jest dostępny bez recepty. Lek można stosować u osób dorosłych oraz dzieci w wieku powyżej 6 roku życia.
