Tuberkulina to białko uzyskiwane z hodowli prątka gruźlicy, które służy do wykonywania próby tuberkulinowej. Została po raz pierwszy uzyskana przez Roberta Kocha w 1890 roku. Nazwę tuberkulina zaproponował Odo Feliks Kazimierz Bujwid i służyła ona początkowo do określania nieoczyszczonej tuberkuliny, tzw. starej tuberkuliny. W 1929 r. wyizolowano ze starej tuberkuliny frakcję odpowiedzialną za reakcję skórną, tzw. PPD (z ang. purified protein derivative). Aktualnie do wykonywania odczynów tuberkulinowych, zgodnie z zaleceniami WHO, stosuje się opracowaną przez Statens Serum Institut w Kopenhadze, referencyjną tuberkulinę RT23 (roztwór 0,005% tuberkulinowy stabilizowany Tween 80).
Tuberculin PPD RT23 SSI to preparat stosowany wyłącznie do celów diagnostycznych. Wykorzystuje się go do wykonania próby Mantoux, która służy do diagnozowania zakażenia prątkami gruźlicy. Może być również stosowany przed szczepieniem BCG w celu zakwalifikowania do szczepienia tylko osób z ujemnym wynikiem testu tuberkulinowego. Lek jest dostępny na receptę.
