Kolagen – co to jest? Funkcje i rodzaje kolagenu

Kolagen nazywany jest białkiem młodości, ale to nie jedyna zaleta tej substancji. Wyróżnia się kilkanaście rodzajów kolagenu, a każdy z nich zlokalizowany jest gdzie indziej i może pełnić różne funkcje. Kolagen jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu i dlatego warto poznać go bliżej. Co to jest kolagen? Jakie funkcje pełni w organizmie i w jakich produktach możemy go znaleźć? 

Co to jest kolagen?

Kolagen to białko strukturalne składające się z aminokwasów, które naturalnie występuje w organizmie człowieka. Znajduje się m.in. w mięśniach, kościach, chrząstce, więzadłach, a nawet skórze. Stanowi około 30% wszystkich białek i jest głównym składnikiem przestrzeni międzykomórkowej łączącej komórki kości, ścięgien czy skóry. Kolagen tworzą włókna kolagenowe, dzięki którym tkanki są odporne na rozciąganie. 

Rodzaje kolagenu

Wyróżnia się ponad 28 odmian kolagenu, które różnią się strukturą i pełnionymi funkcjami w organizmie. Wśród nich dwa najpopularniejsze to kolagen typu I i typu II. Kolagen typu I występuje w kościach, ścięgnach i skórze. Jest najbardziej rozpowszechniony w organizmie i wykorzystywany również w procesie gojenia i zabliźniania ran. Kolagen typu II występuje przede wszystkim w chrząstce stawowej. 

Niedobór kolagenu

Wraz z wiekiem zmniejsza się ilość produkowanego kolagenu, co jest widoczne przede wszystkim na skórze. Pojawiają się pierwsze zmarszczki, a skóra traci jędrność i elastyczność. Charakterystycznym objawem jest również suchość skóry. Następnie pojawia się osłabienie ścięgien, stawów oraz mięśni. U osób po 60 roku życia, brak niedostatecznej ilości kolagenu może doprowadzić do zmian osłabienia naczyń krwionośnych. 

Funkcje kolagenu

Kolagen odgrywa istotne znaczenie w funkcjonowaniu całego organizmu. Najczęściej kojarzony jest jednak ze skórą i stawami, a to nie jedyne obszary, na które oddziałuje. Jakie jest główne działanie kolagenu na organizm?

• Skóra – kolagen odpowiada za elastyczność skóry i przeciwdziała jej starzeniu. Dzięki niemu skóra wygląda sprężyście, zdrowiej i jest właściwie nawilżona. Mając odpowiednią ilość kolagenu w skórze nie musimy martwić się o rozstępy, cellulit czy przebarwienia.
• Stawy – kolagen korzystnie wpływa na nawilżenie i ruchomość stawów. Zbyt mała ilość kolagenu powoduje sztywność ścięgien i więzadeł, co powoduje obrzęki, aktywuje proces zapalny i ból. Kolagen zapobiega tym objawom i dodatkowo opóźnia proces degeneracji czyli niszczenia chrząstki stawowej. 
• Mięśnie – kolagen jako składnik tkanki mięśniowej wpływa na budowanie masy mięśniowej, dzięki której z łatwością się ruszamy i wykonujemy różnego rodzaju pracę. Ponadto kolagen zawiera glicynę, która jest jednym z 3 aminokwasów potrzebnych do tworzenia kreatyny, głównego źródła energii mięśni. 
• Serce – kolagen zapewnia odpowiednią strukturę naczyń krwionośnych. Pomaga również w regulacji ciśnienia krwi, oczyszcza tętnice i usprawnia krążenie. Odpowiednia ilość kolagenu zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego.

Kolagen w żywności

Kolagen można dostarczać do organizmu wraz z pożywieniem. Znajduje się on w produktach pochodzenia zwierzęcego oraz w tych zawierających żelatynę. Do produktów bogatych w kolagen zaliczamy: kurze łapki, podroby, golonkę, przetwory mięsne i wszelkiego rodzaju galaretki (mięsne, rybne, owocowe). Dla kolagenu istotny jest również wysoki poziom witaminy C, która uczestniczy w produkowaniu włókien kolagenowych, dlatego warto jeść produkty bogate w kolagen w połączeniu z warzywami i owocami. Jeśli Twój jadłospis nie zawiera takich produktów to warto rozważyć suplementację.

Suplementacja kolagenu

Na rynku dostępnych jest wiele preparatów z kolagenem, które występują w wielu postaciach np. proszku, tabletkach, kapsułkach i płynie. Dzielą się na 2 rodzaje – kolagen na skórę i kolagen na stawy. Kolagen w suplementach na skórę to połączenie kolagenu z witaminami i minerałami. Specjalnie dobrane składniki wpływają na zachowanie młodego wyglądu i wzmacniają kondycję włosów, skóry i paznokci. Preparaty na stawy różnią się doborem składników. W większości z kolagenem połączona jest chondroityna, glukozamina, witamina C, kwas hialuronowy czy kłącze imbiru. Podstawą suplementacji jest dobór odpowiednich składników i jej długi czas.