Chrypka powstaje najczęściej na skutek nadwyrężenia głosu lub współistnieje z infekcjami dróg oddechowych. Zwykle towarzyszy jej uczucie suchości i drapania w gardle. Chrypka jest objawem, który nie powinien budzić niepokoju. W większości przypadków ustępuje ona w przeciągu kilku dni. Do lekarza udać powinniśmy się dopiero wówczas, gdy czas jej trwania przekracza 4 tygodnie (dotyczy to w szczególności dzieci). Jak leczyć tą dolegliwość?
W tworzeniu ludzkiego głosu uczestniczą struktury takie, jak jaka ustna, jama nosowa krtań oraz układ oddechowy. By wydać z siebie dźwięk, w pierwszej kolejności bierzemy wdech, a następnie, napinając fałdy głosowe zlokalizowane w krtani, wydychamy powietrze. W czasie wydechu fałdy głosowe są na przemian napinane oraz rozluźniane. Powietrze, przedostając się między drgającymi fałdami, tworzy dźwięk krtaniowy. Następnie w jamie ustnej, przez oddziaływanie języka, warg, policzków i podniebienia, ulega on przekształceniu w słyszalny dźwięk. Przyczyną chrypki jest zaburzenie przepływu powietrza przez fałdy głosowe. Podłożem wspomnianej nieprawidłowości mogą być zarówno uszkodzenia samych fałdów i mięśni krtani, jak i ich unerwienia.
Główne przyczyny chrypki
- Długie mówienie – na skutek tego fałdy głosowe ulegają przeciążeniu wywołując chrypkę bez bólu gardła. To zjawisko odwracalne, które ustąpi, gdy przez jakiś czas będziemy oszczędzać głos.
- Zapalenie krtani – dolegliwość ta często nazywana jest chorobą nauczycieli, a to ze względu na fakt, że często dotyka ona osób nadwyrężających swój narząd mowy. Pozostałymi czynnikami doprowadzającymi do choroby są nawracające, długotrwałe infekcje dróg oddechowych, alergie oraz przebywanie w okolicy pyłów, spalin i innych zanieczyszczeń. Charakterystycznymi dla zapalenia krtani objawami towarzyszącymi są: suchy kaszel, drapanie w gardle oraz podwyższenie temperatury. Gdy choroba ulegnie zaostrzeniu, pojawić może się także duszność i pogłębiająca się zmiana barwy głosu, aż do jego zaniku.
- Palenie papierosów – delikatna zmiana głosu, chrypka oraz flegma w gardle praktycznie zawsze współistnieją z paleniem papierosów. Wdychany do płuc dym papierosowy podrażnia i uszkadza nabłonek dróg oddechowych, a regularne palenie sprawia, że nie ma on możliwości pełnej odbudowy.
- Zapalenie nagłośni – to rzadko występująca dolegliwość, lecz wymagająca natychmiastowego leczenia. Ma ona podłoże bakteryjne, a narastający w jej przebiegu obrzęk stwarza ryzyko całkowitego zablokowania dróg oddechowych. Chrypka występuje na początkowym stadium choroby, a w miarę jej postępu może doprowadzić do całkowitej utraty głosu.
- Nowotwory gardła i krtani – nieustannie zachrypnięty głos jest nierzadko początkowym objawem rozwoju nowotworu, w związku z czym nigdy nie należy bagatelizować tego, z pozoru błahego, symptomu, w szczególności jeśli nie reaguje on na leczenie i nie ustępuje po kilku tygodniach. Zaniepokoić powinny nas także problemy z przełykaniem, duszności, suchość w gardle oraz utrata masy ciała.
Sprawdź ulotki i opinie pacjentów o przykładowych lekach stosowanych w leczeniu chorób górnych dróg oddechowych: na ból gardła (Octeangin, Strepsils Intensive, Benevox Control smak cytrynowy, Inovox Express), na grypę (Ebilfumin, Tamivil, Segosana), aerozole na katar (Xylometazolin Teva, Nasic, Otrivin Katar i Zatoki, Envil katar, Orinox HA), suchy kaszel (Acodin, Levopront, Levosol, Solvetusan, Sirupus Pini compositus), mokry kaszel (Mucofortin, ACC Optima, Soledum forte), na zatoki (IBUM Zatoki, Ibum Zatoki Max, Gripex Hot Zatoki), oraz inne leki stosowane w łagodzeniu objawów przeziębienia (Gripex Max, FluControl HOT, Polopiryna S, Gripex Control).
Pozagardłowe przyczyny chrypki
- Niedoczynność tarczycy – u podłoża tej choroby leży niedobór hormonów tarczycy, a jednym z jej powikłań jest obniżenie siły mięśniowej, co przekłada się na redukcję napięcia fałd głosowych. Powietrze w niewłaściwy sposób przechodzi przez krtań, co prowadzi do zmiany brzmienia głosu osoby chorej.
- Refluks – objawia się on cofaniem się kwaśnej treści pokarmowej z żołądka do przełyku i prowadzić może do chrypki oraz kaszlu.
Ile może trwać chrypka?
W zależności od czasu trwania, chrypkę możemy podzielić na:
- Krótkotrwałą – najczęściej powstaje na skutek nadwyrężenia głosu lub współistnieje z chorobami dróg oddechowych i ustępuje razem z ich przeminięciem.
- Przewlekłą – trwa powyżej 4 tygodni i wymaga wizyty u lekarza, jako że może być symptomem wielu groźnych chorób, w tym nowotworów.
Jak leczyć chrypkę?
- Pozwolić strunom zregenerować się przez unikanie zbyt dużego i głośnego mówienia.
- Nawilżać powietrze – nie doprowadzamy w ten sposób do wysuszania błon śluzowych układu oddechowego.
- Płukać gardło roztworem soli kuchennej, która ma właściwości bakteriobójcze i pomaga zwalczać współistniejące z chrypką infekcje.
- Pić napary z siemienia lnianego – łagodzą one stan zapalny i przynoszą ulgę podrażnionej błonie śluzowej.
- Spożywać duże ilości płynów – nawilżą one błonę śluzową gardła i zapobiegną odwodnieniu.
- Przyjmując dostępne bez recepty tabletki na chrypkę zawierające w swoim składzie między innymi ekstrakt z porostu islandzkiego. Tworzą one na śluzówce ochronny film, poprawiają komfort mówienia i nawilżają gardło oraz struny głosowe.
Naszych publikacji nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję indywidualnie w porozumieniu z pacjentem.
Zobacz także wykaz leków stosowanych w infekcjach górnych dróg oddechowych. Znajdziesz tu między innymi aerozole na katar, pastylki na ból gardła, preparaty przeciwgorączkowe, czy tabletki na zatoki. Jeśli męczy Cię kaszel, polecamy zapoznać się z listą leków na mokry kaszel, oraz leków na suchy kaszel.
Niezmiennie zachęcamy do sczepienia się: szczepionki przeciw grypie, szczepionki przeciw koronawirusowi COVID-19.