Kapsaicyna

Kapsaicyna to organiczny związek chemiczny pochodzenia naturalnego, przypisywany do grupy alkaloidów. Jest wytwarzana przez rośliny rodzaju pieprzowców (Capsicum) z rodziny psiankowatych (Solanaceae) i odpowiada za ich ostry, piekący wręcz smak. Dla celów przemysłowych pozyskuje się ją głównie z papryki chili. Różne odmiany papryk zawierają różne ilości alkaloidu, a co za tym idzie: różna jest siła ich właściwości drażniących. Czysta kapsaicyna ma ostrość 16 000 000 SHU (Scoville Heat Unit). Kapsaicyna rozpuszcza się w tłuszczach i w etanolu, jest za to nierozpuszczalna w wodzie.

Właściwości kapsaicyny opierają się głównie na jej oddziaływaniu z receptorami waniloidowymi TRPV1, będącymi kationowymi kanałami. Receptory te występują w dużych ilościach na zakończeniach neuronów czuciowych, a także w mózgu, wątrobie, nerkach, pęcherzu moczowym. Po związaniu się z kapsaicyną kanał otwiera się i następuje napływ kationów do wnętrza komórki, co skutkuje depolaryzacją błony komórkowej.

Kapsaicyna jako składnik aktywny maści, kremów i plastrów jest stosowana jako środek przeciwbólowy w bólach przewlekłych: mięśniowo-stawowych, nerwobólach, w dolegliwościach wywołanych neuropatią cukrzycową, w chorobie zwyrodnieniowej stawów, w reumatoidalnym zapaleniu stawów, a także w bólu. Kapsaicyna działa na receptor TRPV1, który m.in. bierze udział w odczuwaniu bólu i pieczenia. Receptor ten jest pobudzany przez kapsaicynę, przez co po zastosowaniu kremu odczuwamy ciepło na skórze.

Kapsaicyna ma również właściwości antynowotworowe. Naukowcy z Notthingham University w 2006 roku dowiedli, iż kapsaicyna na raka, podawana w odpowiednim stężeniu, może zwalczać komórki nowotworowe, nie niszcząc przy tym zdrowych tkanek. Mówi się o antynowotworowym działaniu kapsaicyny na raka prostaty, ale też płuc, okrężnicy oraz na czerniaka i glejaka.