Preparaty donosowe na katar i alergię
Preparaty donosowe stanowią jedną z najskuteczniejszych metod leczenia różnorodnych schorzeń nosa, od przeziębienia i infekcji, przez alergiczny nieżyt nosa, po przewlekłe zapalenie zatok przynosowych. Dobrze dobrane leki i wyroby medyczne stosowane miejscowo pozwalają szybko złagodzić dokuczliwe objawy, takie jak uczucie zatkanego nosa, wodnisty wyciek, świąd czy kichanie. Według najnowszych danych, nawet 20-28% populacji w Polsce zmaga się z różnymi formami nieżytu nosa, co znacząco wpływa na jakość życia pacjentów – od zakłócania snu, przez utrudnianie codziennych czynności, po problemy z koncentracją w pracy czy szkole. Na rynku dostępna jest szeroka gama preparatów donosowych, różniących się mechanizmem działania, składem i przeznaczeniem. Dobór odpowiedniego produktu powinien być uzależniony od przyczyny dolegliwości, ich charakteru oraz indywidualnych preferencji pacjenta. Niniejszy artykuł stanowi kompleksowe źródło wiedzy na temat preparatów donosowych, ich rodzajów, mechanizmów działania oraz zasad prawidłowego stosowania.

Rodzaje preparatów donosowych i ich zastosowanie
Preparaty donosowe występują w różnych postaciach, co pozwala na dobór najodpowiedniejszej formy dla konkretnego pacjenta i jego dolegliwości. Każda z tych form ma swoje zalety i znajduje zastosowanie w określonych przypadkach.
Aerozole i spraye do nosa
Aerozole i spraye to obecnie najpopularniejsze formy preparatów donosowych. Ich zaletą jest precyzja aplikacji, co zapewnia równomierne rozprowadzenie substancji aktywnej na błonie śluzowej nosa. Dodatkowo, specjalna konstrukcja dozownika pozwala na dostarczenie określonej dawki leku przy każdym rozpyleniu.
Aerozole są szczególnie polecane w przypadku:
- Ostrego i przewlekłego nieżytu nosa
- Alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa
- Zapalenia zatok przynosowych
- Polipów nosa
Krople do nosa
Krople do nosa to tradycyjna forma preparatów donosowych, która wciąż cieszy się popularnością. Umożliwiają one dotarcie substancji aktywnej do trudno dostępnych miejsc, szczególnie w głębszych partiach jamy nosowej.
Krople są zalecane przede wszystkim:
- U dzieci, gdzie aplikacja aerozolu może być utrudniona
- W przypadku konieczności dostarczenia większej ilości substancji aktywnej
- Przy leczeniu zmian zlokalizowanych w głębszych częściach jamy nosowej
Żele donosowe
Żele charakteryzują się dłuższym czasem kontaktu z błoną śluzową nosa, co wydłuża działanie substancji aktywnych. Dodatkowo, mogą zawierać składniki nawilżające, co jest szczególnie korzystne przy suchości błony śluzowej.
Żele donosowe są polecane w przypadku:
- Suchości błony śluzowej nosa
- Potrzeby przedłużonego działania leku
- Uszkodzeń błony śluzowej wymagających regeneracji
Mechanizmy działania preparatów donosowych
Preparaty donosowe różnią się między sobą mechanizmem działania, co wpływa na ich skuteczność w konkretnych przypadkach. Zrozumienie tych różnic pozwala na świadomy wybór odpowiedniego produktu.
Leki obkurczające naczynia krwionośne (sympatykomimetyki)
Substancje te działają poprzez pobudzenie receptorów alfa-adrenergicznych w naczyniach krwionośnych błony śluzowej nosa, co prowadzi do ich zwężenia. Efektem jest zmniejszenie obrzęku, przekrwienia i ilości wydzieliny, co skutkuje ułatwieniem oddychania przez nos.
Najczęściej stosowane substancje z tej grupy to:
- Ksylometazolina (np. Otrivin, Xylogel, Nasic)
- Oksymetazolina (np. Afrin, Nasivin, Vicks Sinex)
- Fenylefryna (np. Neo-Synephrine)
- Nafazolina (np. Rhinazin)
Leki te charakteryzują się szybkim początkiem działania (już po kilku minutach od aplikacji) i stosunkowo długim utrzymywaniem się efektu (do 8-12 godzin). Należy jednak pamiętać, że nie powinny być stosowane dłużej niż 5-7 dni ze względu na ryzyko rozwoju polekowego nieżytu nosa (tzw. efektu z odbicia).
Glikokortykosteroidy donosowe
Glikokortykosteroidy donosowe wykazują silne działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne i przeciwobrzękowe. Działają poprzez hamowanie procesu zapalnego na różnych jego etapach, co prowadzi do zmniejszenia obrzęku błony śluzowej, ilości wydzieliny oraz złagodzenia takich objawów jak świąd i kichanie.
Do najczęściej stosowanych substancji z tej grupy należą:
- Mometazon (np. Nasometin, Nasonex)
- Flutykazon (np. Flixonase, Avamys)
- Budezonid (np. Pulmicort Nasal, Rhinocort)
- Beklometazon (np. Beclonasal)
- Cyklezonid (np. Omnaris)
- Triamcynolon (np. Nasacort)
Sterydy donosowe wykazują skuteczność w leczeniu alergicznego nieżytu nosa, polipów nosa oraz przewlekłego zapalenia zatok przynosowych. W przeciwieństwie do doustnych glikokortykosteroidów, preparaty donosowe działają miejscowo i charakteryzują się minimalnym wchłanianiem do krwiobiegu, co znacznie ogranicza ryzyko wystąpienia ogólnoustrojowych działań niepożądanych.
Pełny efekt terapeutyczny sterydów donosowych rozwija się stopniowo, zwykle po kilku dniach regularnego stosowania. W przypadku alergicznego nieżytu nosa najlepsze rezultaty osiąga się, rozpoczynając terapię przed sezonem pylenia i kontynuując ją przez cały okres ekspozycji na alergen.
Leki przeciwhistaminowe donosowe
Przeciwhistaminowe preparaty donosowe blokują receptory histaminowe H1 w błonie śluzowej nosa, zapobiegając działaniu histaminy – głównego mediatora reakcji alergicznej. Dzięki temu skutecznie łagodzą takie objawy jak wodnisty wyciek z nosa, świąd, kichanie i przekrwienie błony śluzowej.
Najpopularniejsze substancje przeciwhistaminowe stosowane donosowo to:
- Azelastyna (np. Allergodil, Astelin)
- Lewokabastyna (np. Livostin)
- Olopatadyna (np. Patanase)
Leki te charakteryzują się szybkim początkiem działania (już po 15-30 minutach od aplikacji) i mogą być stosowane doraźnie w przypadku nasilenia objawów alergii. Mogą być również łączone z glikokortykosteroidami donosowymi dla osiągnięcia synergistycznego efektu terapeutycznego.
Kromony
Kromony stabilizują błony komórek tucznych, zapobiegając uwolnieniu z nich mediatorów reakcji zapalnej, w tym histaminy. Dzięki temu działają prewencyjnie, zapobiegając wystąpieniu objawów alergii.
Głównym przedstawicielem tej grupy jest:
- Kromoglikan sodowy (np. Cromohexal, Intal)
Kromony są bezpieczne, ale mniej skuteczne od innych grup leków. Wymagają regularnego stosowania kilka razy dziennie dla osiągnięcia optymalnego efektu terapeutycznego. Mogą być szczególnie przydatne u dzieci oraz kobiet w ciąży ze względu na korzystny profil bezpieczeństwa.
Preparaty nawilżające i oczyszczające
Preparaty nawilżające i oczyszczające, najczęściej oparte na wodzie morskiej lub roztworach soli, pełnią ważną funkcję w utrzymaniu prawidłowej funkcji błony śluzowej nosa. Działają poprzez:
- Nawilżanie wysuszonej błony śluzowej
- Rozrzedzanie gęstej wydzieliny
- Mechaniczne oczyszczanie z alergenów, wirusów i bakterii
- Przywracanie naturalnego środowiska dla prawidłowego funkcjonowania rzęsek nabłonka
Wyróżniamy dwa rodzaje tych preparatów:
- Izotoniczne – o stężeniu soli podobnym do płynów ustrojowych, przeznaczone głównie do codziennej higieny nosa i łagodnego nawilżania
- Hipertoniczne – o wyższym stężeniu soli, które dodatkowo zmniejszają obrzęk błony śluzowej poprzez efekt osmotyczny
Preparaty te mogą być stosowane długotrwale bez ryzyka działań niepożądanych i uzależnienia. Stanowią ważny element profilaktyki infekcji oraz wspomagają leczenie różnych postaci nieżytu nosa.
Leczenie farmakologiczne różnych rodzajów nieżytu nosa
Wybór odpowiedniego preparatu donosowego powinien być dostosowany do przyczyny i charakteru dolegliwości. Poniżej przedstawiono zalecenia dotyczące leczenia najczęstszych postaci nieżytu nosa.
Infekcyjny nieżyt nosa (przeziębienie)
Przeziębienie, najczęściej o podłożu wirusowym, charakteryzuje się stopniowym rozwojem objawów w ciągu 1-3 dni. Początkowo pojawia się wodnisty wyciek z nosa, który z czasem staje się gęstszy i może zmieniać barwę na żółtawą lub zielonkawą.
W leczeniu infekcyjnego nieżytu nosa zaleca się:
- Płukanie nosa roztworem soli – pomaga oczyścić jamę nosową z wirusów i bakterii oraz nawilżyć błonę śluzową.
- Leki obkurczające naczynia krwionośne (sympatykomimetyki) – zmniejszają obrzęk i przekrwienie błony śluzowej, ułatwiając oddychanie. Należy pamiętać, że nie powinny być stosowane dłużej niż 5-7 dni.
- Leki przeciwzapalne – w przypadku towarzyszącego bólu głowy lub gorączki można zastosować paracetamol lub ibuprofen.
Warto podkreślić, że antybiotyki są nieskuteczne w leczeniu infekcji wirusowych i powinny być stosowane wyłącznie w przypadku nadkażenia bakteryjnego, pod kontrolą lekarza.
Alergiczny nieżyt nosa
Alergiczny nieżyt nosa wynika z reakcji układu immunologicznego na alergeny. Charakteryzuje się wodnistym wyciekiem z nosa, kichaniem, świądem nosa i oczu oraz uczuciem zatkanego nosa. Objawy mogą być sezonowe (związane z pyleniem roślin) lub całoroczne (wywołane przez alergeny występujące przez cały rok, np. roztocza kurzu domowego).
W leczeniu alergicznego nieżytu nosa stosuje się:
- Glikokortykosteroidy donosowe – są najskuteczniejszą metodą leczenia, zmniejszają stan zapalny i wszystkie objawy alergii. Należą do nich: mometazon, flutykazon, budezonid, beklometazon, cyklezonid, triamcynolon.
- Leki przeciwhistaminowe donosowe – szybko łagodzą wodnisty wyciek, świąd i kichanie. Główne substancje to azelastyna, lewokabastyna i olopatadyna.
- Leki przeciwhistaminowe doustne – szczególnie przydatne przy jednoczesnym występowaniu objawów ze strony oczu lub skóry. Nowoczesne preparaty (tzw. II generacji) nie powodują senności. Należą do nich: cetyryzyna, lewocetyryzyna, loratadyna, desloratadyna, feksofenadyna, bilastyna.
- Kromony – można je stosować jako leki drugiego rzutu lub uzupełniająco, szczególnie u dzieci. Głównym przedstawicielem jest kromoglikan sodowy.
- Leki przeciwleukotrienowe (np. montelukast) – szczególnie skuteczne u pacjentów z współistniejącą astmą oskrzelową.
Oprócz farmakoterapii, ważnym elementem leczenia jest unikanie kontaktu z alergenami oraz regularne płukanie nosa roztworem soli, co pomaga usuwać alergeny z błony śluzowej.
Niealergiczny nieżyt nosa
Niealergiczny nieżyt nosa może być wywołany przez różne czynniki, takie jak zmiany temperatur, zanieczyszczenie powietrza, dym tytoniowy, ostre zapachy, leki czy zmiany hormonalne. Objawy przypominają alergiczny nieżyt nosa, jednak bez towarzyszącego świądu i objawów ze strony oczu.
W leczeniu niealergicznego nieżytu nosa stosuje się:
- Glikokortykosteroidy donosowe – skuteczne w większości przypadków niealergicznego nieżytu nosa.
- Ipratropium donosowe – szczególnie skuteczne w przypadku nadmiernego wodnistego wycieku z nosa.
- Leki obkurczające naczynia krwionośne – stosowane doraźnie, przez krótki czas.
- Preparaty nawilżające i oczyszczające – szczególnie przydatne przy nieżycie nosa wywołanym suchym powietrzem lub zanieczyszczeniami.
Ważnym elementem terapii jest również identyfikacja i eliminacja czynników wywołujących objawy.
Polekowy nieżyt nosa
Polekowy nieżyt nosa (tzw. efekt z odbicia) najczęściej występuje po zbyt długim stosowaniu leków obkurczających naczynia krwionośne. Charakteryzuje się trudnym do opanowania uczuciem zatkanego nosa, które nasila się po zaprzestaniu stosowania leku.
W leczeniu polekowego nieżytu nosa zaleca się:
- Stopniowe odstawianie leku obkurczającego – można zmniejszać dawkę lub stosować lek naprzemiennie w obu nozdrzach.
- Glikokortykosteroidy donosowe – pomagają zmniejszyć objawy w okresie odstawiania leku obkurczającego.
- Płukanie nosa roztworem soli – łagodzi objawy i wspomaga regenerację błony śluzowej.
Proces leczenia może trwać kilka tygodni, a nawet miesięcy. Najważniejsze jest konsekwentne unikanie leków obkurczających naczynia krwionośne.
Techniki prawidłowej aplikacji preparatów donosowych
Skuteczność leczenia w dużej mierze zależy od prawidłowej techniki aplikacji preparatu donosowego. Nieprawidłowe stosowanie może zmniejszyć efektywność terapii lub zwiększyć ryzyko działań niepożądanych.
Aerozole i spraye donosowe
- Delikatnie wydmuchaj nos przed aplikacją, aby oczyścić drogi nosowe.
- Wstrząśnij pojemnikiem z lekiem (jeśli jest to zalecane w ulotce).
- Przechyl głowę lekko do przodu.
- Wprowadź końcówkę aplikatora do nozdrza, kierując ją nieco na zewnątrz (w stronę ucha), a nie w kierunku przegrody nosowej.
- Drugą ręką delikatnie zatkaj drugie nozdrze.
- W trakcie wdychania przez nos, naciśnij dozownik, rozpylając lek.
- Wstrzymaj oddech na kilka sekund, po czym powoli wydychaj powietrze przez usta.
- Powtórz procedurę w drugim nozdrzu, jeśli jest to zalecane.
- Po aplikacji sterydów donosowych unikaj wydmuchiwania nosa przez co najmniej 10 minut.
Krople donosowe
- Wydmuchaj delikatnie nos przed aplikacją.
- Przechyl głowę maksymalnie do tyłu lub połóż się na łóżku z głową zwieszoną poza krawędź.
- Zaaplikuj odpowiednią liczbę kropli do nozdrza.
- Pozostań w tej pozycji przez około 2-3 minuty, aby krople rozprzestrzeniły się równomiernie po błonie śluzowej.
- Powtórz procedurę w drugim nozdrzu, jeśli jest to zalecane.
- Unikaj wydmuchiwania nosa przez kilka minut po aplikacji.
Płukanie nosa i zatok
- Przygotuj roztwór soli zgodnie z instrukcją (w przypadku gotowych preparatów postępuj według zaleceń producenta).
- Nachyl głowę nad umywalką, skręcając ją lekko w bok.
- Wprowadź końcówkę aplikatora do górnego nozdrza.
- Powoli wlewaj lub rozpylaj roztwór, który powinien wypłynąć przez drugie nozdrze.
- Delikatnie wydmuchaj nos, aby usunąć pozostałości roztworu.
- Powtórz procedurę z drugim nozdrzem.
Pamiętaj, że dokładne instrukcje mogą się różnić w zależności od konkretnego preparatu, dlatego zawsze należy zapoznać się z ulotką dołączoną do opakowania.
Bezpieczeństwo stosowania preparatów donosowych
Preparaty donosowe, choć w większości przypadków bezpieczne, mogą wywoływać działania niepożądane lub wchodzić w interakcje z innymi lekami. Dlatego ważne jest, aby stosować je zgodnie z zaleceniami i być świadomym potencjalnych zagrożeń.
Możliwe działania niepożądane
Działania niepożądane różnią się w zależności od rodzaju preparatu:
- Leki obkurczające naczynia krwionośne:
- Pieczenie i suchość błony śluzowej nosa
- Efekt z odbicia (nasilenie obrzęku po odstawieniu leku)
- Podniesienie ciśnienia tętniczego
- Zaburzenia rytmu serca
- Bezsenność
- Glikokortykosteroidy donosowe:
- Podrażnienie błony śluzowej nosa
- Krwawienia z nosa
- Suchość w jamie nosowej
- Bóle głowy
- Zaburzenia węchu (rzadko)
- Leki przeciwhistaminowe donosowe:
- Gorzki smak w ustach
- Senność (rzadko przy stosowaniu donosowym)
- Suchość błony śluzowej nosa
- Preparaty z wodą morską i solą fizjologiczną:
- Działania niepożądane występują rzadko
- Niekiedy może pojawić się uczucie pieczenia, szczególnie przy stosowaniu preparatów hipertonicznych
Przeciwwskazania do stosowania
Przed zastosowaniem preparatu donosowego należy zapoznać się z przeciwwskazaniami, które mogą obejmować:
- Leki obkurczające naczynia krwionośne:
- Nadwrażliwość na składniki preparatu
- Jaskra z wąskim kątem przesączania
- Nadciśnienie tętnicze
- Choroby serca
- Nadczynność tarczycy
- Cukrzyca
- Przyjmowanie inhibitorów monoaminooksydazy (MAO) lub trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych
- Glikokortykosteroidy donosowe:
- Nadwrażliwość na składniki preparatu
- Nieleczone infekcje grzybicze, bakteryjne lub wirusowe nosa
- Niedawno przeprowadzone zabiegi chirurgiczne lub urazy nosa z uszkodzeniem błony śluzowej
- Leki przeciwhistaminowe donosowe:
- Nadwrażliwość na składniki preparatu
Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią
Bezpieczeństwo stosowania preparatów donosowych w ciąży i podczas karmienia piersią zależy od konkretnej substancji aktywnej:
- Leki obkurczające naczynia krwionośne – generalnie nie zaleca się ich stosowania w ciąży i podczas karmienia piersią ze względu na możliwość ogólnoustrojowego wchłaniania i wpływu na przepływ łożyskowy.
- Glikokortykosteroidy donosowe – niektóre z nich (np. budezonid) są uważane za względnie bezpieczne w ciąży, szczególnie w II i III trymestrze, jednak zawsze należy skonsultować się z lekarzem.
- Leki przeciwhistaminowe donosowe – ich bezpieczeństwo w ciąży nie zostało w pełni ustalone, dlatego zaleca się ostrożność.
- Preparaty z wodą morską i solą fizjologiczną – uważane za bezpieczne w ciąży i podczas karmienia piersią.
Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny zawsze konsultować się z lekarzem przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku, w tym preparatów donosowych.
Stosowanie u dzieci
Nie wszystkie preparaty donosowe mogą być bezpiecznie stosowane u dzieci. Oto ogólne zasady:
- Leki obkurczające naczynia krwionośne – wiele z nich nie jest zalecanych dla dzieci poniżej 6-12 lat (w zależności od konkretnego preparatu). Dla młodszych dzieci dostępne są specjalne preparaty o niższym stężeniu substancji czynnej.
- Glikokortykosteroidy donosowe – niektóre mogą być stosowane u dzieci od 2-4 roku życia (np. mometazon, flutykazon), inne są zalecane dla starszych dzieci. Długotrwałe stosowanie u dzieci wymaga monitorowania wzrostu.
- Leki przeciwhistaminowe donosowe – większość z nich jest zarejestrowana do stosowania u dzieci od 6 roku życia.
- Preparaty z wodą morską i solą fizjologiczną – są bezpieczne nawet dla niemowląt, dostępne są specjalne produkty dostosowane do wieku dziecka.
Przed zastosowaniem jakiegokolwiek preparatu donosowego u dziecka, należy zawsze sprawdzić informacje zawarte w ulotce lub skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Jak długo można stosować krople obkurczające naczynia krwionośne?
Krople i spraye zawierające substancje obkurczające naczynia krwionośne, takie jak ksylometazolina czy oksymetazolina, nie powinny być stosowane dłużej niż 5-7 dni. Dłuższe stosowanie może prowadzić do rozwoju polekowego nieżytu nosa (tzw. efektu z odbicia), charakteryzującego się nasilonym obrzękiem błony śluzowej po odstawieniu leku. W przypadku przewlekłych dolegliwości lepiej sięgnąć po inne preparaty, takie jak glikokortykosteroidy donosowe czy płukanie nosa roztworem soli.
Czy sterydy donosowe są bezpieczne przy długotrwałym stosowaniu?
Nowoczesne glikokortykosteroidy donosowe (np. mometazon, flutykazon, budezonid) charakteryzują się minimalnym wchłanianiem do krwiobiegu i dobrym profilem bezpieczeństwa. Mogą być stosowane długotrwale pod kontrolą lekarza. Badania nie wykazały istotnego wpływu na oś podwzgórze-przysadka-nadnercza ani na wzrost u dzieci przy stosowaniu zalecanych dawek. Niemniej, jak w przypadku każdego leku, należy dążyć do stosowania najmniejszej skutecznej dawki przez najkrótszy możliwy czas potrzebny do kontroli objawów.
Jak prawidłowo płukać nos?
Płukanie nosa roztworem soli powinno być wykonywane przy użyciu specjalnego aplikatora (np. butelki z dozownikiem, konewki do nosa) lub gotowego preparatu w sprayu. Głowę należy przechylić nad umywalką, skręcając ją lekko w bok, aby roztwór mógł wpłynąć przez jedno nozdrze i wypłynąć przez drugie. Ważne jest, aby nie przechylać głowy do tyłu, gdyż może to spowodować przedostanie się roztworu do uszu przez trąbkę słuchową. Po płukaniu należy delikatnie wydmuchać nos, aby usunąć pozostałości roztworu.
Czy mogę stosować różne preparaty donosowe jednocześnie?
Stosowanie kilku preparatów donosowych jednocześnie jest możliwe, ale wymaga zachowania odpowiednich odstępów czasowych. Ogólne zasady są następujące:
- Najpierw należy zastosować preparaty oczyszczające (roztwory soli)
- Po 5-10 minutach można zastosować leki obkurczające naczynia krwionośne
- Po kolejnych 15-30 minutach można zastosować glikokortykosteroidy lub leki przeciwhistaminowe
Zawsze należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą przed jednoczesnym stosowaniem kilku preparatów, aby uniknąć niepożądanych interakcji.
Dlaczego po zastosowaniu aerozolu do nosa czuję gorzki smak w ustach?
Gorzki smak w ustach po zastosowaniu aerozolu do nosa jest dość częstym zjawiskiem, szczególnie w przypadku niektórych leków przeciwhistaminowych (np. azelastyny) lub niewłaściwej techniki aplikacji. Preparat może spływać po tylnej ścianie gardła, co powoduje nieprzyjemne doznania smakowe. Aby zminimalizować ten efekt, należy:
- Stosować prawidłową technikę aplikacji, kierując końcówkę aplikatora na zewnętrzną ścianę nosa
- Delikatnie wdychać podczas rozpylania preparatu
- Unikać przechylania głowy do tyłu po aplikacji
- Przepłukać usta wodą po zastosowaniu leku
Czy katar sienny można wyleczyć na stałe?
Alergiczny nieżyt nosa (katar sienny) jest schorzeniem przewlekłym, które trudno całkowicie wyleczyć. Jednak dostępne metody leczenia pozwalają na skuteczną kontrolę objawów i znaczną poprawę jakości życia. Oprócz farmakoterapii, w niektórych przypadkach możliwe jest zastosowanie immunoterapii swoistej (odczulania), która może doprowadzić do długotrwałej remisji objawów. Immunoterapia polega na podawaniu stopniowo zwiększanych dawek alergenu, co prowadzi do rozwoju tolerancji immunologicznej. Leczenie to trwa zwykle 3-5 lat i daje najlepsze efekty w przypadku alergii na pyłki roślin oraz roztocza kurzu domowego.
Kiedy należy udać się do lekarza z powodu nieżytu nosa?
Z katarem do lekarza należy udać się w następujących sytuacjach:
- Objawy utrzymują się dłużej niż 7-10 dni lub stale nawracają
- Wydzielina z nosa ma charakter ropny (żółta lub zielonkawa) i towarzyszy jej gorączka
- Występuje silny ból w okolicy zatok, ucha lub głowy
- Pojawia się krwawienie z nosa
- Objawy nie ustępują mimo stosowania leków dostępnych bez recepty
- Nieżyt nosa znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie lub sen
- U dziecka poniżej 2 roku życia występują przedłużające się objawy nieżytu nosa
Lekarz przeprowadzi dokładny wywiad, badanie przedmiotowe, a w razie potrzeby zleci dodatkowe badania, aby ustalić przyczynę dolegliwości i dobrać odpowiednie leczenie.
Czy preparaty donosowe mogą wpływać na zmysł węchu?
Niektóre preparaty donosowe mogą wpływać na zmysł węchu, zarówno pozytywnie, jak i negatywnie. Glikokortykosteroidy donosowe często poprawiają węch u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa, zmniejszając obrzęk błony śluzowej. Z drugiej strony, długotrwałe stosowanie leków obkurczających naczynia krwionośne może prowadzić do przewlekłego uszkodzenia błony śluzowej i w konsekwencji do zaburzeń węchu. Niektóre preparaty donosowe mogą również powodować przejściowe zaburzenia węchu jako działanie niepożądane.
W przypadku pojawienia się nowych lub nasilonych zaburzeń węchu podczas stosowania preparatu donosowego, należy skonsultować się z lekarzem.
Jak postępować w przypadku krwawienia z nosa po zastosowaniu sprayu donosowego?
Krwawienia z nosa mogą wystąpić jako działanie niepożądane niektórych preparatów donosowych, szczególnie glikokortykosteroidów. Aby zminimalizować to ryzyko, należy:
- Stosować prawidłową technikę aplikacji, kierując końcówkę aplikatora na zewnętrzną ścianę nosa, a nie na przegrodę nosową
- Unikać energicznego wydmuchiwania nosa po aplikacji
- Nawilżać błonę śluzową nosa roztworem soli fizjologicznej przed zastosowaniem leku
W przypadku wystąpienia krwawienia należy:
- Usiąść z głową lekko pochyloną do przodu
- Delikatnie ścisnąć miękką część nosa przez 10-15 minut
- Przyłożyć zimny okład na grzbiet nosa
- Po ustąpieniu krwawienia można zastosować maść nawilżającą lub wazelinę na przegrodę nosową
Jeśli krwawienia są częste lub obfite, należy skonsultować się z lekarzem, który może zalecić zmianę preparatu lub dodatkowe leczenie.