Trójtlenek arsenu

Trójtlenek arsenu jest substancją czynną stosowaną w farmacji. Jest to związek, który w kontakcie z wodą tworzy kwas arsenawy, który jest prawdopodobnie właściwą substancją aktywną biologicznie.

Mechanizm działania trójtlenku arsenu nie jest do końca poznany, ale wiadomo, że powoduje hamowanie proliferacji komórek nowotworowych oraz doprowadza do ich różnicowania lub apoptozy. In vitro trójtlenek arsenu powoduje zmiany morfologiczne i fragmentację DNA charakterystyczne dla apoptozy w ludzkich komórkach białaczki promielocytowej. Ponadto powoduje uszkodzenie lub degradację białka fuzji białaczki promielocytowej/receptora alfa kwasu retinowego (PML/RAR-alfa).

Farmakokinetyka trójtlenku arsenu jest skomplikowana. Nieorganiczna, liofilizowana postać trójtlenku arsenu po umieszczeniu w roztworze natychmiast hydrolizuje do kwasu arsenawego As (III), który jest aktywny farmakologicznie. Objętość dystrybucji trójwartościowego arsenu jest duża, co wskazuje na znaczną dystrybucję do tkanek i nieistotne wiązanie z białkami osocza. Arsen jest magazynowany głównie w wątrobie, nerkach, sercu, płucach, włosach i paznokciach. Metabolizm trójtlenku arsenu obejmuje utlenianie kwasu arsenawego As (III) do kwasu arsenowego As (V), jak również metylację przez metylotransferazę do kwasu monometyloarsenowego MMA (V) i kwasu dimetyloarsenowego DMA (V), głównie w wątrobie.

Trójtlenek arsenu jest stosowany w leczeniu ostrej białaczki promielocytowej. Terapię tym lekiem wprowadza się po niepowodzeniu leczenia retinoidem i chemioterapią. Leczenie to charakteryzuje się względnym bezpieczeństwem i niewielkimi działaniami ubocznymi.