Fenoksymetylopenicylina
Fenoksymetylopenicylina, znana również jako penicylina V, jest antybiotykiem należącym do grupy β-laktamów, a dokładniej do penicylin naturalnych. Jej działanie jest bakteriobójcze, co oznacza, że powoduje zabicie komórki bakteryjnej.
Mechanizm działania fenoksymetylopenicyliny polega na blokowaniu jednego z ostatnich etapów biosyntezy ściany komórkowej bakterii, tzw. transpeptydacji. Dzieje się to dzięki podobieństwu budowy antybiotyku i naturalnych substancji wykorzystywanych do budowy ściany komórkowej przez bakterie. Zahamowanie enzymu transpeptydazy, biorącego udział w tym procesie, skutkuje zahamowaniem budowy ściany komórkowej i następnie rozpadem komórki bakteryjnej.
Antybiotyki β-laktamowe, do których należy fenoksymetylopenicylina, wykazują najsilniejsze działanie w fazie największego rozwoju bakterii i ich najintensywniejszego wzrostu. Aby antybiotyk zadziałał skutecznie, musi osiągnąć w miejscu zakażenia stężenie niezbędne do zahamowania wzrostu lub zabicia drobnoustroju chorobotwórczego, a równocześnie stężenie to musi pozostawać bezpieczne dla ludzkich komórek.
Oporność na antybiotyk może być wrodzona lub nabyta w wyniku mutacji genetycznej bakterii i selekcji szczepów opornych czy poprzez przekazywanie genów oporności między komórkami bakteryjnymi. Jednym z istotnych mechanizmów oporności bakterii na antybiotyki β-laktamowe jest rozkład i, co za tym idzie, unieczynnienie antybiotyku za pośrednictwem enzymów, zwanych β-laktamazami.
Po zastosowaniu antybiotyków β-laktamowych u niektórych chorych mogą wystąpić reakcje alergiczne. Mogą one występować w postaci reakcji skórnych (takich jak wysypka, świąd, pokrzywka), rzadziej w postaci nasilonych zmian (np. obrzęków, pęcherzowego czy złuszczającego zapalenia skóry). Reakcje alergiczne mogą niekiedy obejmować cały organizm i prowadzić nawet do zagrażającego życiu wstrząsu anafilaktycznego.