Emulsja tłuszczowa
Emulsje tłuszczowe są stosowane w farmacji jako źródło energii, zwłaszcza w żywieniu pozajelitowym. Charakteryzują się lepszą przyswajalnością i dostarczają więcej energii niż glukoza (1g tłuszczu to 9kcal, a 1g glukozy – 4kcal). Stosuje się je w celu pokrycia 25-40% zapotrzebowania energetycznego lub więcej, gdy u pacjenta wskazane jest ograniczenie węglowodanów.
Emulsje tłuszczowe są również źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (omega-6 linolowego i omega-3 linolenowego), nośnikiem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz są prekursorami prostaglandyn i eikozanoidów. Charakteryzują się też niską osmolarnością i stanowią mniejsze obciążenie metaboliczne dla wątroby niż glukoza.
Emulsje tłuszczowe do podawania dożylnego swoją budową odpowiadają jelitowym chylomikronów, których jądro zbudowane jest z trójglicerydów i niektórych witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, a w skład warstwy zewnętrznej wchodzą fosfolipidy, wolny cholesterol i inne witaminy rozpuszczalne w tłuszczach. Z substancji pomocniczych w emulsjach tłuszczowych wykorzystuje się dodatek glicerolu w celu wyrównania ciśnienia osmotycznego. Kolejnym składnikiem są emulgatory, a ich dobór i ilość jest niezwykle ważna. Najczęściej stosowane są fosfatydy, a spośród nich lecytyna z żółtek jaj. W skład wszystkich emulsji nowej generacji wchodzi α-tokoferol jako przeciwutleniacz.
Głównym składnikiem emulsji tłuszczowych są łatwo przyswajalne trójglicerydy nienasyconych kwasów tłuszczowych o prostym łańcuchu. Najczęściej wykorzystuje się olej sojowy, w skład którego wchodzą wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-6 (PUFA – Polyunsaturated fatty acid) o długich łańcuchach (LCT – long-chain trygliceride) oraz stosunkowo niewiele wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3.