AstraZeneca to działający od 1999 roku koncern farmaceutyczny, mający swoją siedzibę w Londynie. Powstał on na skutek połączenia się szwedzkiej firmy Astra AB oraz brytyjskiej spółki Zeneca. Przedsiębiorstwo ma obecnie zasięg ogólnoświatowy. Fabryki koncernu znajdują się w osiemnastu krajach. AsraZeneca posiada swój oddział także w Polsce i zatrudnia w nim prawie dwa tysiące pracowników. W styczniu 2021 roku pojawiło się ogłoszenie Komisji Europejskiej na temat wprowadzenia na rynek szczepionki na COVID-19 wspomnianej wyżej firmy. Wakcyna tego koncernu może być aplikowana jedynie osobom dorosłym. Jak podaje Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL), wciąż brakuje danych dotyczących jej skuteczności u osób powyżej pięćdziesiątego roku życia. Mimo to szczepionka warunkowo trafiła na europejski rynek.
Sposób działania szczepionki firmy AstraZeneca
W związku z trwającą od ponad roku pandemią koronawirusa na rynku medycznym pojawiają się coraz więcej nowych propozycji wakcyn przeciw COVID-19. Szczepionka przeciw COVID-19 firmy AstraZeneca składa się z rekombinowanego, pojedynczego oraz pozbawionego możliwości mnożenia się szympansiego wektora adenowirusowego. Koduje on glikoproteinę koronawirusa. W wyniku aplikacji wakcyny powstaje immunogenne białko.
Po zaszczepieniu w organizmie pacjenta zachodzi miejscowa synteza wspomnianej wyżej glikoproteiny wirusa SARS-CoV-2. Tworzą się również przeciwciała neutralizujące. Wakcyna stymuluje komórkową odpowiedź immunologiczną, co ma na celu ochronę jednostki przed zarażeniem się chorobą COVID-19. Szczepionkę wolno stosować jedynie u osób powyżej osiemnastego roku życia.
Skuteczność wakcyny AstraZeneca
W bazie ChPL pojawiła się informacja, że wakcyna koncernu AstraZeneca zaczyna chronić organizm ludzki po około trzech tygodniach. Osoby, którym zaaplikowano COVID-19 Vaccine, nie są w pełni zabezpieczone przed chorobą do kilkunastu dni po podaniu drugiej dawki produktu. Analizę skuteczności leku przeprowadzono za pomocą obserwacji danych obejmujących dwa kontrolowane badania kliniczne. Były one przeprowadzane metodą ślepej próby. Oznacza to, że uczestnicy analizy nie byli uświadamiani, czy przyjmują substancję obojętną, czy prawdziwą szczepionkę. Eksperyment podlegał także randomizacji – badani zostali przydzieleni losowo do poszczególnych grup. Wykluczono możliwość uczestnictwa osób z chorobami wątroby, nerek, przypadłościami sercowo-naczyniowymi, żołądkowo-jelitowymi i endokrynologicznymi. Osoby z ciężką odmianą immunosupresji, kobiety w ciąży oraz rekonwalescenci, którzy wcześniej przechodzili zakażenie SARS-CoV-2 także nie mogli brać udziału w analizie.
Po przeprowadzeniu badań klinicznych ustalono, że skuteczność szczepionki koncernu AstraZeneca wynosi niecałe sześćdziesiąt procent. Pojawiają się również dylematy odnośnie jej skuteczności na południowoafrykański wariant choroby, ponieważ w analizie opisanej powyżej, niemal osiemdziesiąt procent osób posiadało biały kolor skóry. Skuteczność szczepionki AstraZeneca zmniejsza się także u osób ze słabą odpornością.
Działania niepożądane po przyjęciu COVID-19 Vaccine AstraZeneca
URPL donosi, że skutki uboczne jakie pojawiły się po stosowaniu produktu brytyjskiego koncernu, były umiarkowane lub łagodne. Po kilku dniach od aplikacji wakcyny zanikały zupełnie. Niepożądane objawy, które najczęściej pojawiały się u pacjentów to przede wszystkim bóle głowy, nadmierne znużenie oraz ból mięśni i stawów. Często obserwowano także zbyt wysoką temperaturę ciała, dreszcze, nudności i ból w okolicach miejsca zaaplikowania szczepionki. Powyższe skutki uboczne pojawiły się u ponad dziesięciu osób na sto. Wymioty, rozwolnienie i brak łaknienia pojawiały się rzadziej. U jednego procenta pacjentów wystąpiło nadmierne pocenie się, wysypka, bóle brzucha, a także zawroty głowy. Należy pamiętać, że po podaniu wakcyny może wystąpić poważna reakcja alergiczna. Zaleca się uważną obserwację pacjenta przez około dwadzieścia minut po zaszczepieniu.
Przeciwwskazania
Poza ograniczeniem wiekowym, istnieją także inne przeciwwskazania dotyczące podawania produktu firmy AstraZeneca. Nie wolno go aplikować między innymi osobom, które cierpią na poważne zakażenie, lub chorobę objawiającą się wysoką gorączką. Jeśli chodzi o przeziębienie i lekkie stany podgorączkowe, podanie szczepionki jest bezpieczne i nie wymaga odroczenia go na później.
Podczas badań klinicznych przeprowadzanych na zwierzętach nie zaobserwowano szkodliwego wpływu na ciążę. Jednak z powodu niewystarczającej ilości danych, dotyczących produktu przedsiębiorstwa AstraZeneca, powinno się zachować szczególną ostrożność w przypadku brzemienności. Mimo że AstraZeneca zaprzecza możliwości pojawienia się ryzyka, analiza produktu nie podaje zbyt wielu informacji na ten temat. Nie znany jest wpływ produktu na ciążę. Nie wiadomo również, czy zaszczepiona kobieta może karmić piersią. W przypadku ciężarnych, decyzja o zastosowaniu COVID-19 Vaccine powinna zostać podjęta wspólnie z lekarzem specjalistą.
Naszych publikacji nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję indywidualnie w porozumieniu z pacjentem.
