Choroby związane z nadwagą i otyłością

Otyłość stała się jedną z najbardziej rozpoznawalnych chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Coraz częściej dzieci w wieku przedszkolnym oraz szkolnym doświadczają tych dolegliwości. Te dane mają tendencję wzrostową. Coraz częściej możemy zauważyć jak dzieci oraz nastolatkowie stosują niezdrową, tłustą dietę, w której słodycze stanowią główną rolę. Wraz z tą tendencją postępuje coraz mniejsza aktywność fizyczna tych osób, co prowadzi do niepokojących skutków.

Czym jest nadwaga?

Jest to stan, w którym organizm zgromadził zbyt dużą ilość tkanki tłuszczowej. Aby dobrze zidentyfikować ilość tkanki tłuszczowej w organizmie oraz ewentualną nadwagę należy skorzystać ze wskaźnika Body Mass Index (BMI). Jest to kalkulator masy naszego ciała, korzystając z danych dotyczących wzrostu oraz wagi może wskazać wartość naszego BMI. Na podstawie utworzonej tabeli BMI, kalkulator jest w stanie określić czy posiadamy nadwagę, czy nasza masa ciała jest w normie. 

Na podstawie kalkulatora BMI, World Health Organization (WHO) opracowała próg nadwagi oraz otyłości. Kształtuje się on następująco: nadwaga to BMI, które jest większe bądź równe 25 kg/m², natomiast otyłość to stan, w którym BMI jest większe bądź równe niż 30 kg/m².

Nawaga oraz otyłość są przedstawiane jako synonimy – nie powinno się ich tak stosować, są to stany chorobowe, które przedstawiają zupełnie inne wskaźniki. Jednak obie definiują stan, w którym tkanek tłuszczowych w organizmie jest zdecydowanie więcej, niż powinno. 

Co powoduje nadwagę oraz otyłość?

Główną przyczyną powstawania nadwagi oraz otyłości jest przyjmowanie zbyt dużej ilości energii wraz z pożywieniem. Przy takim sposobie odżywiania aktywna fizyczna powinna być koniecznością, aby spalić nadwyżkę przyjmowanych kalorii. Jej brak może doprowadzić do poważnego stanu zdrowia, który definiujemy jako nadwagę. Jednak przyczyn otyłości jest o wiele więcej. Mogą znajdować się one w każdej sferze życia człowieka.

1) Coraz częstszą przyczyną otyłości jest stres.
Nasze społeczeństwo chce jak najszybciej osiągać wyznaczone cele zawodowe, otrzymywać coraz wyższe wynagrodzenie, dodatkowo realizować swoje pasje i budować rodzinę. Nie da się tego zrobić w tak szybkim tempie – w takich sytuacjach bardzo często rodzi się stres. Kiedy go odczuwamy, chcemy sprawić sobie przyjemność, aby się go jak najszybciej pozbyć. Taką przyjemnością najczęściej są słodycze, próbujemy nimi tuszować swoje problemy. 

2) Otyłość może być również spowodowana przez schorzenia psychologiczne. Wśród nich jest: 

• obniżona samoocena, 
• depresja, 
• zespół kompulsywnego jedzenia, 
• uzależnienie od jedzenia

3) Schorzenia hormonalne 

Najczęstszą chorobą hormonalną wpływającą bezpośrednio na nadwagę jest zespół Cushinga. Podczas tej dolegliwości zostaje wydzielany w znacząco większej ilości kortyzol (hormon stresu), który wzmaga w chorym potrzebę spożywania coraz to większej ilości posiłków. Na przyrost masy ciała ma wpływ niedoczynność tarczycy. Jest to dolegliwość, którą można kontrolować za pomocą leków oraz regularnych wizyt u specjalisty.

4) Przyczyny genetyczne

Wiele osób stwierdza, że „ma tendencję do tycia”, ale rzadko zdarza się, żeby konkretny gen, który odpowiada za zwiększenie ryzyka otyłości, był jej przyczyną. W większości są to pewnie przyzwyczajenia, które zostały nam przekazywane od pokoleń. Są nimi między innymi: błędne nawyki żywieniowe, znikoma ilość aktywności fizycznej oraz nieregularne posiłki.

Bezpieczne sporty dla osób z otyłością

Istnieje lista z tzw. bezpiecznymi sportami, które nie są wyczerpujące, a wykonać je może każdy bez względu na poziom otyłości. Są nimi:

• wodny aerobic
• pływanie
• nordic walking
• pilates (tylko wybrane ćwiczenia)
• jazda na rowerze

Jak leczyć otyłość?

Pierwszym krokiem do leczenia otyłości to uświadomienie sobie tego problemu i poszukanie pomocy u specjalistów. Pierwszym z nich jest obesitolog, który przede wszystkim zdiagnozuję przyczynę otyłości oraz wprowadzi plan leczenia.

Najczęstszym sposobem leczenia jest leczenia zachowawcze – zmiana nawyków żywieniowych oraz wprowadzenie aktywności fizycznej do swojego życia. Lekarz wszystkie swoje działania uprzednio konsultuje z dietetykiem, psychologiem oraz fizjoterapeutą. W szczególnych przypadkach może zdarzyć się, ze lekarz postanowi wprowadzić uzupełniające leczenie farmakologiczne. 

Jak wygląda leczenie farmakologiczne?

Jest zalecane szczególnie dla pacjentów bariatrycznych, którzy przygotowują się do operacji chirurgicznej i muszą zredukować swoją masę ciała do odpowiedniego poziomu, lub gdy już odbywali operację, ale nastąpił przyrost wagi, który musi zostać zredukowany. W Polsce znane są dwa leki, które stosuje się w takim wypadkach. Pierwszy z nich zapewnia pacjentowi dłuższy czas odczuwania sytości po posiłku oraz jednocześnie zmniejsza apetyt. Drugi lek hamuje wchłanianie tłuszczu z pokarmu do jelit.

Decyzję o wprowadzeniu oraz dawkowaniu leków zatwierdza lekarz prowadzący. Wymienione środki, które redukują masę ciała, nie są refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.